DOI Artikel:
Lipińska, Aleksandra: Mecheleńskie reliefy alabastrowe w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14244#0202
AI EKSANDRA LIPIŃSKA
7. Ukrzyżowanie, ok. 1600, relief alabastrowy, Częstochowa, skarbiec klasztoru
Paulinów na Jasnej Górze, fot. J. Langda
Jeszcze jednym elementem typowym dla mecheleńskich alabastrów jest wydłużony kartusz, obwie-
dziony złoconą listwą i umieszczony przy dolnej, sfazowanej krawędzi plakiety. Co ciekawe, znakowane nie
były nigdy reliefy większych rozmiarów, wykorzystywane w ołtarzykach domowych. Wśród prezentowa-
nych tu plakiet dziewięć ma owe kartusze, cztery z nich noszą sygnatury warsztatowe. Upadek Chrystusa
pod Krzyżem z Muzeum Fundacji XX Czartoryskich nosi sygnaturę Rombou Tissenakena (il. 14), wymie-
nianego jako mistrza między 1596 a 1611 rokiem, przedstawiciela licznego rodu mecheleńskich cleynsteke-
rów\ wykonywał on również prace pozłotnicze i był autorem sztychów, które przekazał w spadku swym
dzieciom, jak wiadomo z jego testamentu85. Dwie plakiety z Niedzicy (il. 15, 17) noszą tę samą, w wypadku
Ostatniej Wieczerzy częściowo zatartą, sygnaturę (il. 16, 18). Należy ona prawdopodobnie do Raphaela
Tissenakena - syna wymienionego wyżej Rombou. Pokłon Pasterzy z Muzeum Narodowego w Warszawie
(kat. nr 17, il. 19) opatrzony jest sygnaturą (il. 20), która została zidentyfikowana jako monogram Jacoba
Verhulsta, czynnego w Mechelen w pierwszej ćwierci XVII wieku, ucznia Tobiasa Tissenakena46. Na kar-
tuszu Ukrzyżowania z Czernej (il. 5) - co dosyć wyjątkowe - umieszczona jest data „1586" (il. 6).
Pozostałe dwa reliefy większych rozmiarów mają formę typową dla centralnych reliefów ołtarzyków.
Zmartwychwstanie z Chocza (kat. nr 1, il. 21) osadzone wtórnie w drewnianej ramie, mogło być dawniej
zarówno centralnym reliefem ołtarzyka, jak i zostać zakupione bez żadnej oprawy, jako element do zaapli-
kowania, np. w epitafium. Co do przedstawiającego tę samą scenę reliefu z Muzeum Fundacji XX Czarto-
85 Wustrack 1982. s. 155-156.
" Ibidem, s. 156.
7. Ukrzyżowanie, ok. 1600, relief alabastrowy, Częstochowa, skarbiec klasztoru
Paulinów na Jasnej Górze, fot. J. Langda
Jeszcze jednym elementem typowym dla mecheleńskich alabastrów jest wydłużony kartusz, obwie-
dziony złoconą listwą i umieszczony przy dolnej, sfazowanej krawędzi plakiety. Co ciekawe, znakowane nie
były nigdy reliefy większych rozmiarów, wykorzystywane w ołtarzykach domowych. Wśród prezentowa-
nych tu plakiet dziewięć ma owe kartusze, cztery z nich noszą sygnatury warsztatowe. Upadek Chrystusa
pod Krzyżem z Muzeum Fundacji XX Czartoryskich nosi sygnaturę Rombou Tissenakena (il. 14), wymie-
nianego jako mistrza między 1596 a 1611 rokiem, przedstawiciela licznego rodu mecheleńskich cleynsteke-
rów\ wykonywał on również prace pozłotnicze i był autorem sztychów, które przekazał w spadku swym
dzieciom, jak wiadomo z jego testamentu85. Dwie plakiety z Niedzicy (il. 15, 17) noszą tę samą, w wypadku
Ostatniej Wieczerzy częściowo zatartą, sygnaturę (il. 16, 18). Należy ona prawdopodobnie do Raphaela
Tissenakena - syna wymienionego wyżej Rombou. Pokłon Pasterzy z Muzeum Narodowego w Warszawie
(kat. nr 17, il. 19) opatrzony jest sygnaturą (il. 20), która została zidentyfikowana jako monogram Jacoba
Verhulsta, czynnego w Mechelen w pierwszej ćwierci XVII wieku, ucznia Tobiasa Tissenakena46. Na kar-
tuszu Ukrzyżowania z Czernej (il. 5) - co dosyć wyjątkowe - umieszczona jest data „1586" (il. 6).
Pozostałe dwa reliefy większych rozmiarów mają formę typową dla centralnych reliefów ołtarzyków.
Zmartwychwstanie z Chocza (kat. nr 1, il. 21) osadzone wtórnie w drewnianej ramie, mogło być dawniej
zarówno centralnym reliefem ołtarzyka, jak i zostać zakupione bez żadnej oprawy, jako element do zaapli-
kowania, np. w epitafium. Co do przedstawiającego tę samą scenę reliefu z Muzeum Fundacji XX Czarto-
85 Wustrack 1982. s. 155-156.
" Ibidem, s. 156.