Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
210

JHRZY KOWALCZYK

42. Gwoździec, kościół bernardynów, 1730-1740, architekt Anton Auguston (atryb.), wnętrze nawy.

Fot. W. Olchomiak, ok. 1970, wg Betlej 1996a, il. 58

KOŚCIOŁY NA PLANIE WYDŁUŻONEGO KRZYŻA RÓWNORAMIENNEGO

Typ kościoła jednonawowego z krótszą nawą poprzeczną w połowie długości świątyni łączył niejako
podłużny krzyż łaciński z równoramiennym krzyżem greckim Może więc nieprzypadkowo został rozpo-
wszechniony od około 1730 r. na terenie archidiecezji, gdzie ścierały się dwie orientacje religijne. Serię
dzieł o tym układzie zainaugurował kościół bernardynów w Gwoźdźcu (1730-1734)234. Transept jest w nim
wydatny, zaakcentowany silnie także na zewnątrz. Krótki, jednoprzęsłowy korpus nawy ujmują filary przy-
ścienne z wnękami arkadowymi na ołtarze o lekko wybrzuszonych arkadach. Prezbiterium, odpowiadające
długością nawie, jest dwuprzęsłowe. Formy architektoniczne są wyraziste, zwłaszcza dzięki wybrzuszonej
fasadzie flankowanej potężnymi wieżami o wklęsłych bokach (il. 9, 42). Nie znajduję autora tej architektury
w środowisku lwowskim około 1730 г., można jednak wskazać na gościnnie występującego czeskiego

Betlej 1994, s. 64-65.
 
Annotationen