DOI Artikel:
Chyła, Wojciech: Sprawozdanie z działalności Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk od kwietnia 2002 do marca 2003 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14538#0304
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI KOMITETU NAUK O SZTUCE PAN
303
jako postać archetypowa należy do wielkiej rodziny „ludzi zdefektowanych", „letnich", obejmującej boha-
terów Homera, epigramatu cesarza Hadriana „Animula, vagula, blandula", Dantego, Eliota i innych.
„Dramat wędrówki": Ibsenowski Peer Gynt, Strindbergowska trylogia Do Damaszku i jeszcze kilka
innych ważnych sztuk, wskazują wyraźnie na wagę tematu drogi (bądź ucieczki przed wejściem na drogę,
podjęciem zadania, jakim jest dogłębna przemiana) w nowoczesnych moralitetach, a takie określenie gatun-
kowe odnosi się do obu dramatów.
Wspólnym mianownikiem rozważań prelegenta było chrześcijaństwo i Biblia jako kontekst omawia-
nych dramatów, ale także jako istotna ich treść. Dodatkowym zagadnieniem okazała się niezbywalność
zagadnienia religii przy podejmowaniu kwestii bohaterów dramatycznych i literackich XIX i XX w. Dyrek-
tywą interpretacji prelegenta była opinia Eliadego, wskazującego, że Marks i Freud nauczyli nas odkrywać
profanum wewnątrz sacrum; przyszedł obecnie czas na dokonanie demistyfikacji na wspak - wskazanie
sacrum ukrywającego się w profanum.
Następnie odbyła się część organizacyjna zebrania, którą zdominowała dyskusja na temat szkodliwych
dla nauki polskiej konsekwencji niechybnego uchwalenia przez Sejm Ustawy o Stopniach Naukowych i Ty-
tule Naukowym, przyznającej artystom za ich osiągnięcia artystyczne stopnie i tytuły naukowe. Podkreślono
niesłychany na skalę światową precedens, jaki ustanowi ustawa, prawnego pomieszania kompetencji arty-
stycznych z naukowymi z mocą prawną obowiązywania wstecz, obejmującą swym działaniem tysiące arty-
stów, którzy z pracą naukową i pisaniem rozpraw naukowych na stopień nie mieli w swej zawodowej i pe-
dagogicznej karierze nic wspólnego. Konsekwencją ustawy będzie również możliwość nostryfikacji, a co za
tym idzie konwersji na naukowe stopnie tytułów przyznawanych za osiągnięcia artystyczne artystom z ob-
szarów byłego ZSRR, ponieważ zgodnie z polskim prawem mogą automatycznie nostryfikować w Polsce
swoje dyplomy. Dyskutanci (m.in. profesorowie Knapiński, Rakowski, Tomaszewski, Sokół, Chojecka,
Chechlińska, Krasiński i Stęszewski) podkreślali nieuniknioną degradację polskiej nauki w opinii światowej
i fakt, że nadawane w niektórych krajach stopnie doktorskie w dziedzinie sztuki znajdują wyraz w nomen-
klaturze „dr sztuki", nie ma natomiast nigdzie określenia (skrótu) „dr hab. sztuki". Obawiając się nieodwo-
łalności uchwalenia krytykowanej ustawy ze względu na dużą skuteczność lobbingu licznego i jednogłośne-
go środowiska artystycznego, wskazano możliwość przekonywania autorów ustawy i niezbędnych do niej
wykonawczych rozporządzeń, by nie wprowadzili do mającej obowiązywać nomenklatury określenia „dr hab.
sztuki", a także by doktoraty uzyskiwane za osiągnięcia artystyczne zostawały ustawowo zaopatrywane
w określenie „dr sztuki". Dyskutanci zalecali prowadzenie kampanii opiniotwórczej na rzecz tych postula-
tów, wskazując niebezpieczny dla nauki fakt zdominowania opinii Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułu
Naukowego przez artystów licznie reprezentowanych w jej Sekcji Sztuki, jak również resortową rozbież-
ność podległości wyższych szkół artystycznych Ministerstwu Edukacji i Sportu, zaś wyższych szkół nauko-
wych Ministerstwu Nauki. Za inne możliwe jeszcze działania uznano: wszczęcie odpowiedniej kampanii
i dyskusji w mediach, zaangażowanie do działania opiniotwórczego rad wydziałów i senatów najważniej-
szych uczelni polskich, a także środowiska nauk przyrodniczych i technicznych, senatorów RP, Rzecznika
Praw Obywatelskich, wreszcie zdeklarowanych przeciwników ustawy - Biura Legislacyjnego Sejmu oraz
Ministerstwa Finansów. W związku z nieobecnością w kraju Przewodniczącego Komitetu, prof. J.A. Chro-
ścickiego, zdecydowano, że jego rolę obserwatora i konsultanta w Sejmie ds. ustawy przejmie jeden z człon-
ków Prezydium (okazał się nim prof. J. Stęszewski).
Przewodniczący Komitetu przypomniał, że na odbytym wcześniej posiedzeniu Prezydium postanowio-
no, iż obowiązki jego w czasie przewidywanej nieobecności pełnić będzie Wiceprzewodniczący - prof.
J. Kowalczyk. Ważnym zadaniem, tak pełniącego obowiązki, jak i Prezydium, będzie ukonstytuowanie Ko-
misji Wyborczej, sporządzenie listy elektorów oraz wyłonienie Komisji Skrutacyjnej, gremiów złożonych
z przedstawicieli dyscyplin wchodzących w skład Komitetu.
Obrady zakończyło krytyczne odniesienie się członków Komitetu do likwidacji przez Ministerstwo
Kultury Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, organizacji mającej swe liczne europejskie odpowied-
niki i dobrze służącej tak ekologicznej, jak i architektonicznej konserwacji polskiego krajobrazu. Głos w tej
sprawie zabrał zaproszony na posiedzenie Komitetu dotychczasowy dyrektor Ośrodka, dr Andrzej Micha-
łowski, który przedstawił dokonania zlikwidowanej placówki.
14 marca 2003 r. na posiedzeniu Prezydium, zwołanym przez prof. J. Kowalczyka pełniącego obowiąz-
ki Przewodniczącego Komitetu, powołano Komisję Wyborczą w składzie: prof. Z. Krasiński (teatrologia)
przewodniczący oraz członkowie: prof. A. Grzybkowski (historia sztuki), prof. L. Bielawski (muzykologia).
303
jako postać archetypowa należy do wielkiej rodziny „ludzi zdefektowanych", „letnich", obejmującej boha-
terów Homera, epigramatu cesarza Hadriana „Animula, vagula, blandula", Dantego, Eliota i innych.
„Dramat wędrówki": Ibsenowski Peer Gynt, Strindbergowska trylogia Do Damaszku i jeszcze kilka
innych ważnych sztuk, wskazują wyraźnie na wagę tematu drogi (bądź ucieczki przed wejściem na drogę,
podjęciem zadania, jakim jest dogłębna przemiana) w nowoczesnych moralitetach, a takie określenie gatun-
kowe odnosi się do obu dramatów.
Wspólnym mianownikiem rozważań prelegenta było chrześcijaństwo i Biblia jako kontekst omawia-
nych dramatów, ale także jako istotna ich treść. Dodatkowym zagadnieniem okazała się niezbywalność
zagadnienia religii przy podejmowaniu kwestii bohaterów dramatycznych i literackich XIX i XX w. Dyrek-
tywą interpretacji prelegenta była opinia Eliadego, wskazującego, że Marks i Freud nauczyli nas odkrywać
profanum wewnątrz sacrum; przyszedł obecnie czas na dokonanie demistyfikacji na wspak - wskazanie
sacrum ukrywającego się w profanum.
Następnie odbyła się część organizacyjna zebrania, którą zdominowała dyskusja na temat szkodliwych
dla nauki polskiej konsekwencji niechybnego uchwalenia przez Sejm Ustawy o Stopniach Naukowych i Ty-
tule Naukowym, przyznającej artystom za ich osiągnięcia artystyczne stopnie i tytuły naukowe. Podkreślono
niesłychany na skalę światową precedens, jaki ustanowi ustawa, prawnego pomieszania kompetencji arty-
stycznych z naukowymi z mocą prawną obowiązywania wstecz, obejmującą swym działaniem tysiące arty-
stów, którzy z pracą naukową i pisaniem rozpraw naukowych na stopień nie mieli w swej zawodowej i pe-
dagogicznej karierze nic wspólnego. Konsekwencją ustawy będzie również możliwość nostryfikacji, a co za
tym idzie konwersji na naukowe stopnie tytułów przyznawanych za osiągnięcia artystyczne artystom z ob-
szarów byłego ZSRR, ponieważ zgodnie z polskim prawem mogą automatycznie nostryfikować w Polsce
swoje dyplomy. Dyskutanci (m.in. profesorowie Knapiński, Rakowski, Tomaszewski, Sokół, Chojecka,
Chechlińska, Krasiński i Stęszewski) podkreślali nieuniknioną degradację polskiej nauki w opinii światowej
i fakt, że nadawane w niektórych krajach stopnie doktorskie w dziedzinie sztuki znajdują wyraz w nomen-
klaturze „dr sztuki", nie ma natomiast nigdzie określenia (skrótu) „dr hab. sztuki". Obawiając się nieodwo-
łalności uchwalenia krytykowanej ustawy ze względu na dużą skuteczność lobbingu licznego i jednogłośne-
go środowiska artystycznego, wskazano możliwość przekonywania autorów ustawy i niezbędnych do niej
wykonawczych rozporządzeń, by nie wprowadzili do mającej obowiązywać nomenklatury określenia „dr hab.
sztuki", a także by doktoraty uzyskiwane za osiągnięcia artystyczne zostawały ustawowo zaopatrywane
w określenie „dr sztuki". Dyskutanci zalecali prowadzenie kampanii opiniotwórczej na rzecz tych postula-
tów, wskazując niebezpieczny dla nauki fakt zdominowania opinii Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułu
Naukowego przez artystów licznie reprezentowanych w jej Sekcji Sztuki, jak również resortową rozbież-
ność podległości wyższych szkół artystycznych Ministerstwu Edukacji i Sportu, zaś wyższych szkół nauko-
wych Ministerstwu Nauki. Za inne możliwe jeszcze działania uznano: wszczęcie odpowiedniej kampanii
i dyskusji w mediach, zaangażowanie do działania opiniotwórczego rad wydziałów i senatów najważniej-
szych uczelni polskich, a także środowiska nauk przyrodniczych i technicznych, senatorów RP, Rzecznika
Praw Obywatelskich, wreszcie zdeklarowanych przeciwników ustawy - Biura Legislacyjnego Sejmu oraz
Ministerstwa Finansów. W związku z nieobecnością w kraju Przewodniczącego Komitetu, prof. J.A. Chro-
ścickiego, zdecydowano, że jego rolę obserwatora i konsultanta w Sejmie ds. ustawy przejmie jeden z człon-
ków Prezydium (okazał się nim prof. J. Stęszewski).
Przewodniczący Komitetu przypomniał, że na odbytym wcześniej posiedzeniu Prezydium postanowio-
no, iż obowiązki jego w czasie przewidywanej nieobecności pełnić będzie Wiceprzewodniczący - prof.
J. Kowalczyk. Ważnym zadaniem, tak pełniącego obowiązki, jak i Prezydium, będzie ukonstytuowanie Ko-
misji Wyborczej, sporządzenie listy elektorów oraz wyłonienie Komisji Skrutacyjnej, gremiów złożonych
z przedstawicieli dyscyplin wchodzących w skład Komitetu.
Obrady zakończyło krytyczne odniesienie się członków Komitetu do likwidacji przez Ministerstwo
Kultury Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, organizacji mającej swe liczne europejskie odpowied-
niki i dobrze służącej tak ekologicznej, jak i architektonicznej konserwacji polskiego krajobrazu. Głos w tej
sprawie zabrał zaproszony na posiedzenie Komitetu dotychczasowy dyrektor Ośrodka, dr Andrzej Micha-
łowski, który przedstawił dokonania zlikwidowanej placówki.
14 marca 2003 r. na posiedzeniu Prezydium, zwołanym przez prof. J. Kowalczyka pełniącego obowiąz-
ki Przewodniczącego Komitetu, powołano Komisję Wyborczą w składzie: prof. Z. Krasiński (teatrologia)
przewodniczący oraz członkowie: prof. A. Grzybkowski (historia sztuki), prof. L. Bielawski (muzykologia).