DOI article:
Krasny, Piotr: Lwowskie środowisko artystyczne wobec idei symbiozy sztuk w wystroju i wyposażeniu wnętrz sakralnych (1730 - 1780)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14574#0199
LWOWSKIE ŚRODOWISKO ARTYSTYCZNE WOBEC IDEI SYMBIOZY SZTUK
187
29. Lwów, cerkiew katedralna św. Jura, ołtarz główny i ikonostas, od 1770,
koncepcja architektoniczna Klemens Fesinger, rzeźby Michał Filewicz,
malowidła Łukasz Doliński. Fototeka Instytutu Historii Sztuki UJ
Macieja Polejowskiego i zrealizowanych przez jego warsztat w latach 1781—1794171. Dzięki akwareli Tarasa
Szewczenki z 1846 r.172 i innym źródłom ikonograficznym (il. 30)173 wiemy, że ołtarz główny, zintegrowany
z niskim ikonostasem, był kolejnym wariantem okazałego retabulum na planie otwartej elipsy, dorównują-
cym lekkością i dynamizmem ażurowej struktury oraz bogactwem dekoracji figuralnej wcześniejszym dzie-
łom Meretyna i Polejowskich, w których zastosowano taki schemat kompozycyjny. Można przypuszczać, że
cały zespół poczajowskich ołtarzy prezentował podobne formy, świadcząc o ,,długim trwaniu" barokowej
koncepcji bel composto w środowisku lwowskim. Wydaje się zresztą, że właśnie sztuka cerkiewna pozosta-
wała szczególnie długo pod wpływem tej koncepcji, ponieważ jeszcze w latach 30. XIX w. ustawiano w ga-
licyjskich świątyniach unickich wieloplanowe kompozycje, złożone z ołtarza głównego, ażurowego ikono-
stasu i ustawionych diagonalnie ołtarzy bocznych. Wszystkie te sprzęty miały skomplikowane struktury
porządkowe dźwigające dynamiczne figury aniołków oraz ozdobione licznymi motywami rocaille114.
171 J. D u t к i e w i с z, Fabryka cerkwi Wniebowzięcia N.M.P. w Poczajowie, „Dawna Sztuka", 2, 1939, s. 144; G ę b a r o -
w i с z, op. cit., s. 38^-0; Betlej, Polejowski..., s. 375.
172 В. Ш e в ч у к, Доля. Книга про Тараса Шевченка в образах тфактах, Кшв 1993, s. 387.
171 W. D e 1 u g а, L' Évolution de l'iconographie dans l'Église gréco-catholique au XVIII1' siècle â la lumière des sources
éscrites, ,.Revue des Études Slaves", LXXI, 1999, nr 2, s. 237, il. 5; В e 11 e j, Polejowski..., s. 375.
174 К r a sny, Architektura cerkiewna..., s. 241, il. 131, 132.
187
29. Lwów, cerkiew katedralna św. Jura, ołtarz główny i ikonostas, od 1770,
koncepcja architektoniczna Klemens Fesinger, rzeźby Michał Filewicz,
malowidła Łukasz Doliński. Fototeka Instytutu Historii Sztuki UJ
Macieja Polejowskiego i zrealizowanych przez jego warsztat w latach 1781—1794171. Dzięki akwareli Tarasa
Szewczenki z 1846 r.172 i innym źródłom ikonograficznym (il. 30)173 wiemy, że ołtarz główny, zintegrowany
z niskim ikonostasem, był kolejnym wariantem okazałego retabulum na planie otwartej elipsy, dorównują-
cym lekkością i dynamizmem ażurowej struktury oraz bogactwem dekoracji figuralnej wcześniejszym dzie-
łom Meretyna i Polejowskich, w których zastosowano taki schemat kompozycyjny. Można przypuszczać, że
cały zespół poczajowskich ołtarzy prezentował podobne formy, świadcząc o ,,długim trwaniu" barokowej
koncepcji bel composto w środowisku lwowskim. Wydaje się zresztą, że właśnie sztuka cerkiewna pozosta-
wała szczególnie długo pod wpływem tej koncepcji, ponieważ jeszcze w latach 30. XIX w. ustawiano w ga-
licyjskich świątyniach unickich wieloplanowe kompozycje, złożone z ołtarza głównego, ażurowego ikono-
stasu i ustawionych diagonalnie ołtarzy bocznych. Wszystkie te sprzęty miały skomplikowane struktury
porządkowe dźwigające dynamiczne figury aniołków oraz ozdobione licznymi motywami rocaille114.
171 J. D u t к i e w i с z, Fabryka cerkwi Wniebowzięcia N.M.P. w Poczajowie, „Dawna Sztuka", 2, 1939, s. 144; G ę b a r o -
w i с z, op. cit., s. 38^-0; Betlej, Polejowski..., s. 375.
172 В. Ш e в ч у к, Доля. Книга про Тараса Шевченка в образах тфактах, Кшв 1993, s. 387.
171 W. D e 1 u g а, L' Évolution de l'iconographie dans l'Église gréco-catholique au XVIII1' siècle â la lumière des sources
éscrites, ,.Revue des Études Slaves", LXXI, 1999, nr 2, s. 237, il. 5; В e 11 e j, Polejowski..., s. 375.
174 К r a sny, Architektura cerkiewna..., s. 241, il. 131, 132.