Rocznik Historii Sztuki (30.2005)

ZESPOŁY KOŚCIELNO-KLASZTORNE REFORMATÓW PROWINCJI MAŁOPOLSKIEJ I RUSKIEJ W XVIII WIEKU

219

25. Projekt kościoła dla reformatów prowincji małopolskiej, fasada, poł. XVIII w.
Archiwum Prowincji Franciszkanów-Reformatów w Krakowie. Fot. W. Kryński

ściśle powiązanymi z kościołem , czworobocznymi i dwukondygnacyjnymi z prostokątnym wirydarzem
i studnią pośrodku. Stosowano również model z przedłużonymi skrzydłami bocznymi, tworzącymi rodzaj
ryzalitów. Elewacja klasztoru bywała na ogół surowa i gładka, rozczłonkowana jedynie otworami okiennymi
i zwieńczona gładkim gzymsem koronującym. Tylko w nielicznych wypadkach elewacja frontowa miała
w dolnej kondygnacji dekorację ramową. W dolnej kondygnacji w skrzydle frontowym znajdowała się furta,
dwie rozmównice (forasterie) i infirmeria połączona z kaplicą. W skrzydle przeciwległym pomieszczenie
najbliższe prezbiterium zajmowała zakrystia, dalej sytuowano składziki na sprzęty kościelne i inne magazy-
ny, a na końcu refektarz. Skrzydło równoległe do kościoła mieściło kuchnię, zaplecze kuchenne i spiżarnię.
W tej części budynku, w wolno stojącym pawilonie wyłączonym z zabudowań klasztornych, ale połączo-
nym z nim korytarzem, znajdowały się pomieszczenia sanitarne (loca secreta). Piętro klasztoru po obu
stronach korytarza zajmowały cele zakonne. Tam również mieściła się biblioteka z lektorium, którą najczę-
ściej lokowano nad zakrystią lub furtą; dalej krawczarnia, westiarnia, czyli pomieszczenie do przechowywa-
nia głównie habitów, cele dla gwardiana, kaznodziei świątecznego i prowincjała. Pewne zmiany w rozpla-

175 Jedynym wyjątkiem był klasztor w Pińczowie, którego bryła nie miała już integralnego powiązania z kościołem. Nie było
to wynikiem zmiany koncepcji, lecz konieczności dopasowania budynku do istniejącego już i nietypowego kościoła. Podobnie jak
inne klasztory został wzniesiony na planie zbliżonym do kwadratu, ale połączony z kościołem przedłużeniami skrzydeł bocznych,
co tworzyło dodatkowy dziedzińczyk między ścianą kościoła a jego skrzydłem północnym. Błachut, Architektura..., s. 236.