DOI Artikel:
Sobota, Adam: Czas jako fotografia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14575#0028
22
ЛDAM SOBOTA
nie bierze się też z prostej analogii, lecz po prostu jest „właśnie tym". Wyraz ożywia fotografię w oczach
patrzącego i nadaje jej status prawdy47.
Ten sam efekt zauważano (i czasami nazywano identycznie) również przy innych tematach czy formach
pojawiających się na fotografiach. Jan Bułhak, relacjonując rozwój swojej świadomości twórczej, ostatecznie
stwierdził, że zasady pracy artystycznej streszczają się „w harmonijnym stężeniu motywu, w osiągnięciu
środkami techniki fotograficznej zespołu pięknych plam tonalnych, wyzwalających w obrazie wyraz. Wyraz,
który jest zatarty i niemy, dopóki jest uwięziony w materii surowej, w przypadkowym jej nagromadzeniu.
Ten wyraz to było wszystko"48. Nie ma przeszkody, aby określenie „wyraz" odnosiło się do kategorii czasu,
a nawet lepiej przystaje ono do oddziaływania właśnie tego czynnika, który w istocie postrzegamy pośred-
nio, chociaż konstytuuje najistotniejsze walory fotografii.
TIME AS A PHOTOGRAPH
Abstract
Photography is able to express all kinds of time that man can sense and be conscious of. I try to show how time of nature,
time of culture and psychic time co-exist in photographie image which is the resuit of interactions between man and his surround-
ings. Included is a review of photography définitions with analysis of how they relate to the notion of time. Discussed are close links
between the concept of objectivity in time and photography. On the other hand I point at différences between mathematical and psy-
chological interprétation of time and I discuss an usefulness of treating photography as a model. Next I try to explain the conflict
between scientific and artistic uses of photography, taking into account art manifestations at the break of XIX-th and XX-th century
where the important problem was how time and movement may be represented. I also explain the ideas of time présence in paint-
ings and how they were adopted in photography. The problem of "décisive moment" in photography is discussed on that occassion.
Next I refer to problems of memory and to the question of how can we identyfy ourselves with the past through photography. In
conclusion I state that defining photography as a model of time or reality misleads us in some respects and I find the term expres-
sion much better to explain how time can be felt in our dynamie relations with photography image.
Adam Sobota
В art h es, op. cit., s. 181- 184.
J. Bułhak, Fotografia ojczysta. Wydawnictwo ZN im. Ossolińskich, Wrocław 1951, s. 14.
ЛDAM SOBOTA
nie bierze się też z prostej analogii, lecz po prostu jest „właśnie tym". Wyraz ożywia fotografię w oczach
patrzącego i nadaje jej status prawdy47.
Ten sam efekt zauważano (i czasami nazywano identycznie) również przy innych tematach czy formach
pojawiających się na fotografiach. Jan Bułhak, relacjonując rozwój swojej świadomości twórczej, ostatecznie
stwierdził, że zasady pracy artystycznej streszczają się „w harmonijnym stężeniu motywu, w osiągnięciu
środkami techniki fotograficznej zespołu pięknych plam tonalnych, wyzwalających w obrazie wyraz. Wyraz,
który jest zatarty i niemy, dopóki jest uwięziony w materii surowej, w przypadkowym jej nagromadzeniu.
Ten wyraz to było wszystko"48. Nie ma przeszkody, aby określenie „wyraz" odnosiło się do kategorii czasu,
a nawet lepiej przystaje ono do oddziaływania właśnie tego czynnika, który w istocie postrzegamy pośred-
nio, chociaż konstytuuje najistotniejsze walory fotografii.
TIME AS A PHOTOGRAPH
Abstract
Photography is able to express all kinds of time that man can sense and be conscious of. I try to show how time of nature,
time of culture and psychic time co-exist in photographie image which is the resuit of interactions between man and his surround-
ings. Included is a review of photography définitions with analysis of how they relate to the notion of time. Discussed are close links
between the concept of objectivity in time and photography. On the other hand I point at différences between mathematical and psy-
chological interprétation of time and I discuss an usefulness of treating photography as a model. Next I try to explain the conflict
between scientific and artistic uses of photography, taking into account art manifestations at the break of XIX-th and XX-th century
where the important problem was how time and movement may be represented. I also explain the ideas of time présence in paint-
ings and how they were adopted in photography. The problem of "décisive moment" in photography is discussed on that occassion.
Next I refer to problems of memory and to the question of how can we identyfy ourselves with the past through photography. In
conclusion I state that defining photography as a model of time or reality misleads us in some respects and I find the term expres-
sion much better to explain how time can be felt in our dynamie relations with photography image.
Adam Sobota
В art h es, op. cit., s. 181- 184.
J. Bułhak, Fotografia ojczysta. Wydawnictwo ZN im. Ossolińskich, Wrocław 1951, s. 14.