Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Rocznik Historii Sztuki — 31.2006

DOI Artikel:
Szymanowicz, Maciej: Pomiędzy fotografią a malarstwem: o współpracy Jana Bułhaka z Ferdynandem Ruszczycem
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.14575#0145

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
POMIĘDZY FOTOGRAFIĄ A MALARSTWEM

139

38. J. Bułhak, Bohdanów. Aleja wjazdowa główna,
fot. opublikowana w: Wędrówki fotografa
w słowie i obrazie. Ruszczycowskie dożynki, Wilno 1935

się przy pierwszych bohdanowskich pracach, odwołujących się do obrazów malarza, np. wcześniej omówio-
nych studiów nad Ziemią. Drugi sposób obrazowania majątku to fotografie dokumentalne, których najwięcej
wykonał w latach 30. Ten memoratywny wątek związany był z ciężką chorobą Ruszczyca, na którą zapadł
w 1932 r.

Najpełniej zrealizowany dokument o Bohdanowie to książka z 1935 r. Ruszczycowskie dożynki. Bułhak
ukazał w niej majątek, inspirując się obrazami Ruszczyca. Książka ta jest przewodnikiem po bohdanowskim
świecie tych obrazów. Jest tak skonstruowana, aby zaprezentować ich pierwowzory. Już sam tytuł zapowia-
da taki układ zawartości - odnosi się do realnego, corocznego święta dożynek, a jednocześnie jest odwoła-
niem do obrazu pt. Dożynki. Pierwsza ilustracja, otwierającą książkę59, przedstawia aleję wiodącą do mająt-
ku (pierwowzór Ballady, Wychodźcy) i jest symboliczną drogą do świata Ruszczyca i jego obrazów (il. 38).
Inne ze zdjęć ma podobne znaczenie i przedstawia okno otwarte na podwórze - motyw będący wyrazem
melancholii, ale także otwarcia na świat ruszczycowskich obrazów. Bułhak w książce pokazuje również ich
źródło, autora i jego pracownię, na dalszych kartach miejsca związane z obrazami Ruszczyca, jak np. sad
jabłoniowy {Stare jabłonie), drewniany dwór {Stary dom), murowany dwór {Gniazdo i Pustka) czy pagórek,
gdzie powstała Ziemia (il. 39-40). Fotografie te są wyrwane z przeszłości malarza i mają-jak cała książka
- charakter pamiątkowy. Bułhak wydał jeszcze po śmierci Ruszczyca w 1939 r. książkę Dwadzieścia sześć lat
z Ruszczycem, która weszła w skład opublikowanej w tym samym roku monogram' Ferdynand Ruszczyć. Zycie
i dzieło. W tym ostatnim dużym tekście starał się ukazać całą historię współpracy i przyjaźni z malarzem.

Pytanie, czy liczne fotografie powstałe w Bohdanowie oddziaływały na twórczość Ruszczyca? Jedno
z pierwszych zdjęć Bułhaka przedstawia wnętrze jadalni ukazane zza dwóch kolumn usytuowanych centralnie
na pierwszym planie. Stało się ono wzorem dla rysunku Ruszczyca Wnętrze jadalni w Bohdanowie z 1917 r.
(il. 41-42). Malarz dokonał tu niemal dokładnego przerysowania fotografii, jednak z drobnymi zmianami

Pomijam pierwszą ilustrację poprzedzającą tekst, którą jest fotografia ukazująca Ruszczyca pracującego w bibliotece w Boh-
danowie.
 
Annotationen