POMII-DZY FOTOGRAFIĄ A MALARSTWHM
141
41. F. Ruszczyć, Wnętrze jadalni w Bohdanowie, rysunek, 42. J. Bułhak, Wnętrze jadalni w Bohdanowie,
1917, Muzeum Narodowe w Warszawie z kolekcji „Litwa", 1912-1919, Biblioteka Instytutu Historii
Sztuki UAM
ZAKOŃCZENIE
Przedstawione przykłady nie dokumentują całości zjawiska, bowiem dzisiaj trudno je rekonstruować
z powodu zniszczenia całego archiwum Bułhaka w czasie II wojny światowej. Prowadzą jednak do nie-
uchronnego pytania: czy taka postawa obu artystów stanowi o wtórnym charakterze ich twórczości? Ten
problem szczególnie mocno nasuwa się w przypadku Bułhaka. Odpowiedź brzmi jednak: nie. Odwołania do
twórczości Ruszczyca mieściły się w postępowaniu fotografa piktorialisty, programowo poszukującego wzor-
ców w malarstwie, które następnie poddawał twórczej interpretacji. Natomiast działanie Ruszczyca wynika-
ło z ugruntowanej już w malarstwie tradycji wspierania się fotografią. Jej początek wyznaczają słowa Paula
Delaroche'a, cytowane przez Dominique'a François Arago w mowie prezentującej wynalazek dagerotypii
wygłoszonej 7 stycznia 1839 r. w Paryżu do członków Akademii Nauk. Malarz zauważył, że „[...] dagero-
typy będą przedmiotem obserwacji i studiów nawet najwybitniejszych malarzy, gdyż w tak wielkim stopniu
urzeczywistniają pewne istotne wymogi sztuki [...], malarz znajdzie tu wygodne narzędzie do studiów
artystycznych"60.
Cyt. za: A. Sobota, Szlachetność techniki, Warszawa 2001, s. 26.
141
41. F. Ruszczyć, Wnętrze jadalni w Bohdanowie, rysunek, 42. J. Bułhak, Wnętrze jadalni w Bohdanowie,
1917, Muzeum Narodowe w Warszawie z kolekcji „Litwa", 1912-1919, Biblioteka Instytutu Historii
Sztuki UAM
ZAKOŃCZENIE
Przedstawione przykłady nie dokumentują całości zjawiska, bowiem dzisiaj trudno je rekonstruować
z powodu zniszczenia całego archiwum Bułhaka w czasie II wojny światowej. Prowadzą jednak do nie-
uchronnego pytania: czy taka postawa obu artystów stanowi o wtórnym charakterze ich twórczości? Ten
problem szczególnie mocno nasuwa się w przypadku Bułhaka. Odpowiedź brzmi jednak: nie. Odwołania do
twórczości Ruszczyca mieściły się w postępowaniu fotografa piktorialisty, programowo poszukującego wzor-
ców w malarstwie, które następnie poddawał twórczej interpretacji. Natomiast działanie Ruszczyca wynika-
ło z ugruntowanej już w malarstwie tradycji wspierania się fotografią. Jej początek wyznaczają słowa Paula
Delaroche'a, cytowane przez Dominique'a François Arago w mowie prezentującej wynalazek dagerotypii
wygłoszonej 7 stycznia 1839 r. w Paryżu do członków Akademii Nauk. Malarz zauważył, że „[...] dagero-
typy będą przedmiotem obserwacji i studiów nawet najwybitniejszych malarzy, gdyż w tak wielkim stopniu
urzeczywistniają pewne istotne wymogi sztuki [...], malarz znajdzie tu wygodne narzędzie do studiów
artystycznych"60.
Cyt. za: A. Sobota, Szlachetność techniki, Warszawa 2001, s. 26.