DOI Artikel:
Mleczko, Magdalena: Fotografia fotogeniczna wobec tradycji: twórczość Bogdana Konopki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14575#0268
258
MAGDALHNA MLECZKO
Już w oderwaniu od F-M-A, lata 90. przyniosły dalszy rozwój fotografii czystej, źródłowej, kontakto-
wej, pozbawionej istotnych przeróbek negatywowo-pozytywowych, a wraz z nim organizację wielu wystaw
indywidualnych i zbiorowych artystów uprawiających taką twórczość. Biuro Wystaw Artystycznych w Je-
leniej Górze zorganizowało ekspozycję pod tytułem Bliżej fotografii (1996) poświęconą wyłącznie fotogra-
fii fotogenicznej, na której zaprezentowano twórczość 23 autorów. Towarzyszył jej obszerny cytat z Kina
i wyobraźni Edgara Morina. Fotografia fotogeniczna prezentowana jest na przeglądach polskiej fotografii
ostatnich lat, stanowiąc odrębny, wyraźnie zarysowany nurt. Była ona obecna na wystawach podsumowują-
cych polską fotografię - Spojrzenia/Wrażenia (Muzeum Sztuki, Łódź, 1989) i Wokół dekady. Fotografia
polska lat 90. (Muzeum Sztuki, Łódź, Muzeum Narodowe, Wrocław, Galeria Pusta, Katowice, Galeria Biel-
ska BWA, Bielsko Biała, 2002).
W literaturze poświęconej fotografii fotogenicznej pojawia się sformułowanie „Szkoła jeleniogórska"
użyte przez Krzysztofa Jureckiego3. Autor określił tak środowisko artystów mieszkających i tworzących
w tym mieście. Miano rektora szkoły przypisał Wojciechowi Zawadzkiemu, mieliby także do niej należeć
Ewa Andrzejewska i Piotr Komorowski, do „kanonu" natomiast zbliżyć się Janusz Nowacki. Wydaje się, że
jest to określenie trącące sztucznością i chęcią klasyfikacji nawet wbrew samym artystom, którzy odżegnu-
ją się zarówno od mówienia o istnieniu takiej szkoły, jak i od próby wskazywania na jej lidera.
NIEWIDZIALNE MIASTO. „JUŻ NIE ŻYJE I NIEDŁUGO UMRZE"
Bogdan Konopka związany był z programem fotografii elementarnej od początku - uczestniczył w for-
mułowaniu jej założeń podczas pleneru karkonoskiego (1983), a w latach 1982-1985 współtworzył program
galerii F-M-A. W 1985 r. zerwał współpracę z galerią wrocławską, a w 1989 wyemigrował do Francji (po-
czątkowo do Angers). Dziś mieszka i tworzy w Paryżu. Pokazuje swoje fotografie od roku 1981 (wystawa
Solidarność we wrocławskiej galerii „Na antresoli"). Uczestniczył w kilkudziesięciu pokazach zbiorowych
- od Karkonoszy (1984), po ekspozycje w Centre National d'Art et de Culture Georges Pompidou w Paryżu
w 1993 i 1996. Jego prace pokazywane były w wielu miastach francuskich, ale także między innymi w Rosji,
Szwajcarii, Japonii, Hiszpanii i Grecji, a w 2003 r. podczas festiwalu w Ping Yao (Chiny).
W latach 1994-1996 powstał cykl niewielkich (10 x 12,5 cm) stykowo naświetlonych fotografii, zaty-
tułowany Paryż, niewidzialne miasto4, eksponowany wielokrotnie, począwszy od Festiwalu Fotografii w Arles
w 1994 r. Przyniósł on Konopce Grand Prix w Europejskim Konkursie Fotografii miasta Vevey (1998),
w którym brał udział jako przedstawiciel Francji.
Tematem zdjęć jest Paryż - ale nie widoki powielane na tysiącach fotografii: średniowieczne kościoły,
Haussmannowskie bulwary i wpisane w regularne kształty dzielnice - to wszystko, co dziś stanowi popu-
larny obraz stolicy Francji. Obrazy Konopki pokazują „inny" Paryż - pozbawiony reprezentacyjności, odarty
ze splendoru stolicy. W tematach fotografii można dostrzec pewien dualizm: z jednej strony obrazują one te
miejsca, gdzie widoczne jest pewne „archaiczne" piętno i na tę część składa się większość fotografii z cyklu
Niewidzialne miasto: widoki miejsc naruszonych upływem czasu, ale świadczących o dawnym charakterze
miasta. Przedmiotem fotografii stają się odrapane, zaniedbane podwórka, „archaiczne" wystawy sklepowe
z podniszczonymi napisami, widoki wnętrz na poły zrujnowanych rezydencji o śladach dawnej świetności,
rzeźby cmentarne i religijne (il. 1).
Z drugiej strony kilka fotografii tego cyklu prezentuje Paryż nowoczesny: do nich należą przedstawie-
nia dzielnicy La Défense i ukazana w perspektywicznym skrócie, od dołu, geometryczna sylwetka wieży
Eiffla. Pomiędzy nimi umieścić można widoki łączące obraz nowoczesnego Paryża i jego „archaicznego"
obi icza: fotografia rue Simon-le-Franc, ukazująca z perspektywy zaniedbanej ulicy fragment Centrum Pom-
pidou (il. 2) z jego przeniesionymi na zewnątrz instalacjami, czy odbijający się w szklanej fasadzie biurow-
ca front kamienicy przy ulicy Rambuteau. Szczególnie w przypadku tych ostatnich dochodzi do głosu am-
biwalencja przedstawionego na fotografiach „teraz", a w szerszym ujęciu całej współczesności, w której
zanurzony jest fotograf, nowoczesność staje się bowiem na jego oczach rzeczywistością minioną. „Fotograf
3 K. Jurecki, Szkoła jeleniogórska, „ЕХ1Т", 22, 1995, nr 2, s. 952-957.
4 Paryż, niewidzialne miasto jest częścią powstającego od 1989 r. do dziś cyklu zatytułowanego Niewidzialne miasto, który
obejmuje fotografie zdjęte także w innych miastach. Prezentowany był pod tytułem Szary Paryż i Niewidzialne miasto.
MAGDALHNA MLECZKO
Już w oderwaniu od F-M-A, lata 90. przyniosły dalszy rozwój fotografii czystej, źródłowej, kontakto-
wej, pozbawionej istotnych przeróbek negatywowo-pozytywowych, a wraz z nim organizację wielu wystaw
indywidualnych i zbiorowych artystów uprawiających taką twórczość. Biuro Wystaw Artystycznych w Je-
leniej Górze zorganizowało ekspozycję pod tytułem Bliżej fotografii (1996) poświęconą wyłącznie fotogra-
fii fotogenicznej, na której zaprezentowano twórczość 23 autorów. Towarzyszył jej obszerny cytat z Kina
i wyobraźni Edgara Morina. Fotografia fotogeniczna prezentowana jest na przeglądach polskiej fotografii
ostatnich lat, stanowiąc odrębny, wyraźnie zarysowany nurt. Była ona obecna na wystawach podsumowują-
cych polską fotografię - Spojrzenia/Wrażenia (Muzeum Sztuki, Łódź, 1989) i Wokół dekady. Fotografia
polska lat 90. (Muzeum Sztuki, Łódź, Muzeum Narodowe, Wrocław, Galeria Pusta, Katowice, Galeria Biel-
ska BWA, Bielsko Biała, 2002).
W literaturze poświęconej fotografii fotogenicznej pojawia się sformułowanie „Szkoła jeleniogórska"
użyte przez Krzysztofa Jureckiego3. Autor określił tak środowisko artystów mieszkających i tworzących
w tym mieście. Miano rektora szkoły przypisał Wojciechowi Zawadzkiemu, mieliby także do niej należeć
Ewa Andrzejewska i Piotr Komorowski, do „kanonu" natomiast zbliżyć się Janusz Nowacki. Wydaje się, że
jest to określenie trącące sztucznością i chęcią klasyfikacji nawet wbrew samym artystom, którzy odżegnu-
ją się zarówno od mówienia o istnieniu takiej szkoły, jak i od próby wskazywania na jej lidera.
NIEWIDZIALNE MIASTO. „JUŻ NIE ŻYJE I NIEDŁUGO UMRZE"
Bogdan Konopka związany był z programem fotografii elementarnej od początku - uczestniczył w for-
mułowaniu jej założeń podczas pleneru karkonoskiego (1983), a w latach 1982-1985 współtworzył program
galerii F-M-A. W 1985 r. zerwał współpracę z galerią wrocławską, a w 1989 wyemigrował do Francji (po-
czątkowo do Angers). Dziś mieszka i tworzy w Paryżu. Pokazuje swoje fotografie od roku 1981 (wystawa
Solidarność we wrocławskiej galerii „Na antresoli"). Uczestniczył w kilkudziesięciu pokazach zbiorowych
- od Karkonoszy (1984), po ekspozycje w Centre National d'Art et de Culture Georges Pompidou w Paryżu
w 1993 i 1996. Jego prace pokazywane były w wielu miastach francuskich, ale także między innymi w Rosji,
Szwajcarii, Japonii, Hiszpanii i Grecji, a w 2003 r. podczas festiwalu w Ping Yao (Chiny).
W latach 1994-1996 powstał cykl niewielkich (10 x 12,5 cm) stykowo naświetlonych fotografii, zaty-
tułowany Paryż, niewidzialne miasto4, eksponowany wielokrotnie, począwszy od Festiwalu Fotografii w Arles
w 1994 r. Przyniósł on Konopce Grand Prix w Europejskim Konkursie Fotografii miasta Vevey (1998),
w którym brał udział jako przedstawiciel Francji.
Tematem zdjęć jest Paryż - ale nie widoki powielane na tysiącach fotografii: średniowieczne kościoły,
Haussmannowskie bulwary i wpisane w regularne kształty dzielnice - to wszystko, co dziś stanowi popu-
larny obraz stolicy Francji. Obrazy Konopki pokazują „inny" Paryż - pozbawiony reprezentacyjności, odarty
ze splendoru stolicy. W tematach fotografii można dostrzec pewien dualizm: z jednej strony obrazują one te
miejsca, gdzie widoczne jest pewne „archaiczne" piętno i na tę część składa się większość fotografii z cyklu
Niewidzialne miasto: widoki miejsc naruszonych upływem czasu, ale świadczących o dawnym charakterze
miasta. Przedmiotem fotografii stają się odrapane, zaniedbane podwórka, „archaiczne" wystawy sklepowe
z podniszczonymi napisami, widoki wnętrz na poły zrujnowanych rezydencji o śladach dawnej świetności,
rzeźby cmentarne i religijne (il. 1).
Z drugiej strony kilka fotografii tego cyklu prezentuje Paryż nowoczesny: do nich należą przedstawie-
nia dzielnicy La Défense i ukazana w perspektywicznym skrócie, od dołu, geometryczna sylwetka wieży
Eiffla. Pomiędzy nimi umieścić można widoki łączące obraz nowoczesnego Paryża i jego „archaicznego"
obi icza: fotografia rue Simon-le-Franc, ukazująca z perspektywy zaniedbanej ulicy fragment Centrum Pom-
pidou (il. 2) z jego przeniesionymi na zewnątrz instalacjami, czy odbijający się w szklanej fasadzie biurow-
ca front kamienicy przy ulicy Rambuteau. Szczególnie w przypadku tych ostatnich dochodzi do głosu am-
biwalencja przedstawionego na fotografiach „teraz", a w szerszym ujęciu całej współczesności, w której
zanurzony jest fotograf, nowoczesność staje się bowiem na jego oczach rzeczywistością minioną. „Fotograf
3 K. Jurecki, Szkoła jeleniogórska, „ЕХ1Т", 22, 1995, nr 2, s. 952-957.
4 Paryż, niewidzialne miasto jest częścią powstającego od 1989 r. do dziś cyklu zatytułowanego Niewidzialne miasto, który
obejmuje fotografie zdjęte także w innych miastach. Prezentowany był pod tytułem Szary Paryż i Niewidzialne miasto.