DOI article:
Talbierska, Jolanta: Twórczość graficzna Rembrandta van Rijn: nowe perspektywy badawcze dzieła graficznego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0103
TWÓRCZOŚĆ GRAFICZNA REMBRANDTA VAN RUN 97
33. Rembrandt van Rijn, Portret Abrahama Francena (?) jako kolekcjonera rycin, akwaforta, sucha igła,
rylec, odbitka z tintą, stan IV/X. Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 3006.
Fot. K. Dąbrowska, BUW
z czasów dynastii Ming, ostatnio zaś bóstwo taoistyczne168. Identyfikacja przedstawionej na akwaforcie
osoby, oparta głównie na odręcznych inskrypcjach widniejących na niektórych odbitkach, jest poddawana
w wątpliwość. Abraham Francen (1613 - po 1678?), aptekarz i „medicijnmeester", dorastał w domu na Ro-
żen gracht, ostatnim miejscu zamieszkania Rembrandta. Edmé Gersaint, który często bywał w Holandii i miał
możliwość uczestniczenia w aukcji kolekcji Jana Sixa w roku 1702169, opierając się zapewne na zasłysza-
nych historiach, opisał Francena w swoim katalogu dzieł Rembrandta (1751)170. Według jego słów był to
człowiek o niezwykłej wprost miłości do rycin, który często chodził głodny, aby za zaoszczędzone w ten
sposób pieniądze móc zdobyć jakąś odbitkę do swojej kolekcji171. Poświęcenie to wynikało z niezbyt wy-
sokich, jak się wydaje, dochodów aptekarza. Francen przyjaźnił się z Rembrandtem172, lecz ich kontakty nie
opierały się raczej na interesach czy też patronowaniu artyście173. Nie zachowały się żadne dokumenty po-
świadczające aktywność Francena jako kolekcjonera. Przedstawiony na akwaforcie gabinet, wyposażony
w ekskluzywne przedmioty (chińska rzeźba, tryptyk i inne, cenne rzeczy), nie bardzo pasuje do wizerunku
Francena, człowieka bardzo wykształconego, wzywanego do wyceny dzieł sztuki, ale mającego ograniczone
możliwości finansowe. Dlatego też Stéphanie Dickey przychyla się do sugestii Jana Sixa, podchwyconej
68 Rembrandt the Printmaker, s. 340, przyp. 1.
169 S.A.C. Dudok van Heel, Borgstelling van Titus van Rijn voor de ontvangst van het ge/d van de verkoop van het
Rembrandtshuis: De Hollandse tekst van een verloren gegaan document, „Kroniek van het Rembrandthuis,\ 1995, nr 1, s. 22-28,
tu s. 24.
170 G e r s a i n t, op. cit., nr 353.
171 Ibidem, s. 199.
172 Rembrandt the Printmaker, s. 338.
173 W okresie 1653-1670 kolekcjoner wzmiankowany jest w dokumentach związanych z rodzinnymi sprawami van Rijna
i jego dzieci. Swiadkował w sprawie długu artysty, przy aferze z Geertge Dircx, przy testamencie spisanym przez syna Rembrand-
ta, o którego dojrzałości zaświadczał też w 1665 г., gdy Tytus starał się o prawne uznanie jego niezależności. Był prawnym opie-
kunem córki Rembrandta i Hendrijcke Stoffels, Cornelii, występując przy jej ślubie z Cornelisem Suythofem, malarzem. Dickey,
op. cit., s. 143 oraz przyp. 64-65.
33. Rembrandt van Rijn, Portret Abrahama Francena (?) jako kolekcjonera rycin, akwaforta, sucha igła,
rylec, odbitka z tintą, stan IV/X. Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 3006.
Fot. K. Dąbrowska, BUW
z czasów dynastii Ming, ostatnio zaś bóstwo taoistyczne168. Identyfikacja przedstawionej na akwaforcie
osoby, oparta głównie na odręcznych inskrypcjach widniejących na niektórych odbitkach, jest poddawana
w wątpliwość. Abraham Francen (1613 - po 1678?), aptekarz i „medicijnmeester", dorastał w domu na Ro-
żen gracht, ostatnim miejscu zamieszkania Rembrandta. Edmé Gersaint, który często bywał w Holandii i miał
możliwość uczestniczenia w aukcji kolekcji Jana Sixa w roku 1702169, opierając się zapewne na zasłysza-
nych historiach, opisał Francena w swoim katalogu dzieł Rembrandta (1751)170. Według jego słów był to
człowiek o niezwykłej wprost miłości do rycin, który często chodził głodny, aby za zaoszczędzone w ten
sposób pieniądze móc zdobyć jakąś odbitkę do swojej kolekcji171. Poświęcenie to wynikało z niezbyt wy-
sokich, jak się wydaje, dochodów aptekarza. Francen przyjaźnił się z Rembrandtem172, lecz ich kontakty nie
opierały się raczej na interesach czy też patronowaniu artyście173. Nie zachowały się żadne dokumenty po-
świadczające aktywność Francena jako kolekcjonera. Przedstawiony na akwaforcie gabinet, wyposażony
w ekskluzywne przedmioty (chińska rzeźba, tryptyk i inne, cenne rzeczy), nie bardzo pasuje do wizerunku
Francena, człowieka bardzo wykształconego, wzywanego do wyceny dzieł sztuki, ale mającego ograniczone
możliwości finansowe. Dlatego też Stéphanie Dickey przychyla się do sugestii Jana Sixa, podchwyconej
68 Rembrandt the Printmaker, s. 340, przyp. 1.
169 S.A.C. Dudok van Heel, Borgstelling van Titus van Rijn voor de ontvangst van het ge/d van de verkoop van het
Rembrandtshuis: De Hollandse tekst van een verloren gegaan document, „Kroniek van het Rembrandthuis,\ 1995, nr 1, s. 22-28,
tu s. 24.
170 G e r s a i n t, op. cit., nr 353.
171 Ibidem, s. 199.
172 Rembrandt the Printmaker, s. 338.
173 W okresie 1653-1670 kolekcjoner wzmiankowany jest w dokumentach związanych z rodzinnymi sprawami van Rijna
i jego dzieci. Swiadkował w sprawie długu artysty, przy aferze z Geertge Dircx, przy testamencie spisanym przez syna Rembrand-
ta, o którego dojrzałości zaświadczał też w 1665 г., gdy Tytus starał się o prawne uznanie jego niezależności. Był prawnym opie-
kunem córki Rembrandta i Hendrijcke Stoffels, Cornelii, występując przy jej ślubie z Cornelisem Suythofem, malarzem. Dickey,
op. cit., s. 143 oraz przyp. 64-65.