DOI Artikel:
Talbierska, Jolanta: Twórczość graficzna Rembrandta van Rijn: nowe perspektywy badawcze dzieła graficznego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0117
TWÓRC ZOŚĆ (iRAI'IC'/.NA RHMBRANDTA VAN RUN
1 1 1
ri
Ш
41. Rembrandt van Rijn, Wiatrak, 1641, akwaforta, sucha igła, lawowanie kwasem. Gabinet
Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 2996. Fot. K. Dąbrowska, BUW
i innych pejzażach. Pośrednim dowodem na stosowanie przez Rembrandta akwatinty lawowanej jest grupa
prac eksperymentalnych Stefano delia Belli255. Efekty takie pojawiły się na akwafortach tego artysty po po-
wrocie z podróży holenderskiej, którą odbył prawdopodobnie w początkach roku 1646. Powyższe uwagi,
wynikające z uważnej analizy rycin, są świadectwem fascynacji stroną warsztatową akwafort, która czeka
jeszcze na ostateczne opracowanie.
BADANIA PAPIERÓW REMBRANDTA
Drobiazgową analizę formalną akwafort Rembrandta połączono z badaniami papierów, co ułatwiło wy-
odrębnienie stanów i edycji, ale przede wszystkim zrozumienie istoty procesu twórczego. Rembrandt eks-
perymentował z podłożami podobnie jak z technikami. W rysunkach do studiów figuralnych gruntował często
papiery na kolor jasnożółty, do pejzaży odcieniami brązu, zaś przy atramencie żelazowo-galusowym używał
obu sposobów lub częściowo lawował tło. Barwne grunty pojawiały się i w akwafortach, najczęściej pejza-
żach. W ciągu całej twórczości graficznej zastosował około 350 rodzajów papieru256, w przeważającej więk-
szości były to europejskie papiery żeberkowe, w tym gorsze gatunki tzw. pakowe, ale także papiery wschod-
nie (głównie japońskie), welin (cienki pergamin najwyższej jakości) i pergamin. Do końca lat 30. Rembrandt
wykorzystywał do rysunków i rycin typowe papiery europejskie, najpierw szwajcarskie i południo-
woniemieckie, następnie francuskie (po połowie lat 40.), głównie z Owernii i Angoumois, także z Lotaryngii.
255 Talbierska, Stefano delia Bella..., IV. Expérimental etchings with wash effect, s. 169-189; eadem, Le acquaforti
sperimental..., s. 163-190.
256 Laurentius, op. cit., s. 44.
1 1 1
ri
Ш
41. Rembrandt van Rijn, Wiatrak, 1641, akwaforta, sucha igła, lawowanie kwasem. Gabinet
Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Inw. zb. d. 2996. Fot. K. Dąbrowska, BUW
i innych pejzażach. Pośrednim dowodem na stosowanie przez Rembrandta akwatinty lawowanej jest grupa
prac eksperymentalnych Stefano delia Belli255. Efekty takie pojawiły się na akwafortach tego artysty po po-
wrocie z podróży holenderskiej, którą odbył prawdopodobnie w początkach roku 1646. Powyższe uwagi,
wynikające z uważnej analizy rycin, są świadectwem fascynacji stroną warsztatową akwafort, która czeka
jeszcze na ostateczne opracowanie.
BADANIA PAPIERÓW REMBRANDTA
Drobiazgową analizę formalną akwafort Rembrandta połączono z badaniami papierów, co ułatwiło wy-
odrębnienie stanów i edycji, ale przede wszystkim zrozumienie istoty procesu twórczego. Rembrandt eks-
perymentował z podłożami podobnie jak z technikami. W rysunkach do studiów figuralnych gruntował często
papiery na kolor jasnożółty, do pejzaży odcieniami brązu, zaś przy atramencie żelazowo-galusowym używał
obu sposobów lub częściowo lawował tło. Barwne grunty pojawiały się i w akwafortach, najczęściej pejza-
żach. W ciągu całej twórczości graficznej zastosował około 350 rodzajów papieru256, w przeważającej więk-
szości były to europejskie papiery żeberkowe, w tym gorsze gatunki tzw. pakowe, ale także papiery wschod-
nie (głównie japońskie), welin (cienki pergamin najwyższej jakości) i pergamin. Do końca lat 30. Rembrandt
wykorzystywał do rysunków i rycin typowe papiery europejskie, najpierw szwajcarskie i południo-
woniemieckie, następnie francuskie (po połowie lat 40.), głównie z Owernii i Angoumois, także z Lotaryngii.
255 Talbierska, Stefano delia Bella..., IV. Expérimental etchings with wash effect, s. 169-189; eadem, Le acquaforti
sperimental..., s. 163-190.
256 Laurentius, op. cit., s. 44.