DOI article:
Ignaczak, Paweł: Twórczość rytownicza Jana Piotra Norblina na tle XVIII-wiecznej grafiki rembrandtyzującej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0220
206
PAW KL KiNACZAK.
15. Jan Piotr Norblin, Powołanie Przemyśla na króla czeskiego,
akwaforta, sucha igła, 411 x 275 mm, 1777, Muzeum Narodowe
w Poznaniu. Fot. K. Nowacka, MNP
Czartoryskiego161. Nie posiadając wzorów ikonograficznych ilustrujących legendę162, Norblin odwołał się
do twórczości Holendra i jego niemieckich naśladowców. Opracowując omawianą kompozycję dokonał wa-
riacji ryciny przedstawiającej Chrzest eunucha królowej Kandaki. Wzorem nie była jednak praca Rembrand-
ta (B. 98), lecz jej XVIII-wieczne naśladownictwo autorstwa Ch. W. E. Dietricha, omówione wyżej163. Fran-
cuski grafik, podobnie jak Dietrich, ukazał scenę, w której biorą udział postacie ubrane w obszerne,
wschodnie stroje (u Dietricha św. Filip i eunuch, u Norblina dostojnicy ofiarujący koronę i Murzyn trzyma-
jący konia). Na omawianych rycinach pojawiają się żołnierze w kapeluszach z piórami oraz trzymający lance.
Innymi zapożyczonymi elementami są: koń, wóz oraz charakterystyczny parasol. Także zachowania przed-
stawionych postaci są zbliżone - widać osoby klęczące, podczas gdy inne-przypatrują się wydarzeniu. Nor-
blin podobnie zaaranżował prawą część kompozycji - rozpoczynając od prawej krawędzi ryciny widz do-
strzega wóz, dalej żołnierzy przyglądających się religijnemu wydarzeniu. Lewa część kompozycji doznała
161 P. 1 g n а с z a k, Recepcja grafiki Jana Piotra Norblina w XVIII wieku. Mecenasi i marszandzi, [w:] Materiały II Środko-
woeuropejskiego Forum Doktorantów Historii Sztuki, Poznań [w druku].
162 Nie udało mi się odnaleźć dzieł dotyczących Piasta i Przemyśla, na których mógł się wzorować Norblin. W rotundzie św.
Katarzyny w Znojmie zachował się Xll-wieczny fresk ilustrujący czeską legendę (por. J. Lehar, A. Stic h, J. Janâckovâ,
J. H o 1 y, Ceskâ literatura odpocâtkû к dneśku, Nakladatelstvi Lidové Noviny, Praha 2002, s. 34), nie ma on jednak, poza tematem,
nic wspólnego z pracą Norblina.
163 Norblin nie był jedynym XVIII-wiecznym twórcą, który znalazł inspirację w kompozycji Dietricha. Rysunkowa wersja
tego tematu posłużyła za wzór Adamowi von Bartsch ( 1757-1821 ). Jego rysunek z 1798 r. świadczy o wysokiej estymie, jaką darzył
prace Dietricha. Autor wydanego w 1797 katalogu rycin Rembrandta zdecydował się podjąć twórczy dialog nie bezpośrednio z Ho-
lendrem, ale jego XVI II-wiecznym naśladowcą; T.W. Ci a e h t g e n s, V. Manut h, B. P a u 1, Deutsche Zeichnungen des 18. Jahr-
hunderts. Zwischen Tradition und Aufklarung. Katalog wystawy, Kupferstichkabinett Berlin, Staatliche Museen Preussischer Kul-
turbesitz, 2. Juli 11. Oktober 1987, Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz, Berlin 1987, nr kat. 33, s. 74-75.
PAW KL KiNACZAK.
15. Jan Piotr Norblin, Powołanie Przemyśla na króla czeskiego,
akwaforta, sucha igła, 411 x 275 mm, 1777, Muzeum Narodowe
w Poznaniu. Fot. K. Nowacka, MNP
Czartoryskiego161. Nie posiadając wzorów ikonograficznych ilustrujących legendę162, Norblin odwołał się
do twórczości Holendra i jego niemieckich naśladowców. Opracowując omawianą kompozycję dokonał wa-
riacji ryciny przedstawiającej Chrzest eunucha królowej Kandaki. Wzorem nie była jednak praca Rembrand-
ta (B. 98), lecz jej XVIII-wieczne naśladownictwo autorstwa Ch. W. E. Dietricha, omówione wyżej163. Fran-
cuski grafik, podobnie jak Dietrich, ukazał scenę, w której biorą udział postacie ubrane w obszerne,
wschodnie stroje (u Dietricha św. Filip i eunuch, u Norblina dostojnicy ofiarujący koronę i Murzyn trzyma-
jący konia). Na omawianych rycinach pojawiają się żołnierze w kapeluszach z piórami oraz trzymający lance.
Innymi zapożyczonymi elementami są: koń, wóz oraz charakterystyczny parasol. Także zachowania przed-
stawionych postaci są zbliżone - widać osoby klęczące, podczas gdy inne-przypatrują się wydarzeniu. Nor-
blin podobnie zaaranżował prawą część kompozycji - rozpoczynając od prawej krawędzi ryciny widz do-
strzega wóz, dalej żołnierzy przyglądających się religijnemu wydarzeniu. Lewa część kompozycji doznała
161 P. 1 g n а с z a k, Recepcja grafiki Jana Piotra Norblina w XVIII wieku. Mecenasi i marszandzi, [w:] Materiały II Środko-
woeuropejskiego Forum Doktorantów Historii Sztuki, Poznań [w druku].
162 Nie udało mi się odnaleźć dzieł dotyczących Piasta i Przemyśla, na których mógł się wzorować Norblin. W rotundzie św.
Katarzyny w Znojmie zachował się Xll-wieczny fresk ilustrujący czeską legendę (por. J. Lehar, A. Stic h, J. Janâckovâ,
J. H o 1 y, Ceskâ literatura odpocâtkû к dneśku, Nakladatelstvi Lidové Noviny, Praha 2002, s. 34), nie ma on jednak, poza tematem,
nic wspólnego z pracą Norblina.
163 Norblin nie był jedynym XVIII-wiecznym twórcą, który znalazł inspirację w kompozycji Dietricha. Rysunkowa wersja
tego tematu posłużyła za wzór Adamowi von Bartsch ( 1757-1821 ). Jego rysunek z 1798 r. świadczy o wysokiej estymie, jaką darzył
prace Dietricha. Autor wydanego w 1797 katalogu rycin Rembrandta zdecydował się podjąć twórczy dialog nie bezpośrednio z Ho-
lendrem, ale jego XVI II-wiecznym naśladowcą; T.W. Ci a e h t g e n s, V. Manut h, B. P a u 1, Deutsche Zeichnungen des 18. Jahr-
hunderts. Zwischen Tradition und Aufklarung. Katalog wystawy, Kupferstichkabinett Berlin, Staatliche Museen Preussischer Kul-
turbesitz, 2. Juli 11. Oktober 1987, Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz, Berlin 1987, nr kat. 33, s. 74-75.