DOI Artikel:
Rosset, Tomasz F. de: Naśladowanie i kolekcjonerstwo: przyczynek do rembrandtyzmu Norblina
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14573#0239
NAŚLADOWANIE I KOLEKCJONERSTWO 225
2. Rembrandt van Rijn, Kazanie Chrystusa (La Petite Tombe), ок. 1656, Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
Fot. K. Dąbrowska, BUW
kolekcji Alexandre'a de Sylvestre) i Portret mężczyzny („jeden z piękniejszych rysunków Rembrandta", jak
to określono w katalogu, nabyty za 2500 franków przez niejakiego Desmaretza)31.
Ostatnio Paweł Ignaczak w bardzo interesujący sposób próbował zrekonstruować tę kolekcję rembrand-
towskiej grafiki i rysunku. Analizując zależności ikonograficzne i stylistyczne kilku prac Norblina od obra-
nych za wzory rycin Rembrandta, doszedł do wniosku, że należały do niej następujące dzieła: Chrystus przed
Piłatem (B. 77), Żebrak z otwartymi ustami na skale (B. 174), Żebrak z drewnianą nogą (B. 179), Głowa
męska (B. 334), a także rysunek z Luwru przedstawiający popiersie starego Żyda, wykorzystany przez Nor-
blina w akwaforcie, której pierwszy stan nosił nawet inskrypcję „Rembrandt f'32. Hipoteza ta wydaje się
dość prawdopodobna, chociaż nie można definitywnie wykluczyć, że dzieła te nasz malarz i rysownik po
prostu wypożyczył lub studiował w innych kolekcjach, co zdarzało się nader często. Wszak istotnie nieraz
wykorzystywał on swoje zbiory dla własnej praktyki artystycznej, czasem w sposób wielce osobliwy.
Twórczy dialog Norblina z Rembrandtem, wyraźny w jego pracach graficznych i rysunkach, miał
bowiem odzwierciedlenie także w niektórych obiektach należących do kolekcji. Jeden z przykładów zacho-
wał się w Muzeum Narodowym w Warszawie, włączony do tzw. Albumu Gołuchowskiego ze zbiorów Iza-
beli z Czartoryskich Działyńskiej. Jest to odbitka Rembrandtowskiego Chrystusa nauczającego z 1652 r.
nazwana przez Gćrsainta (być może od nazwiska kolekcjonera Nicolasa de La Tombe) La petite Tombe
31 Katalogi aukcji w Paryżu (Hôtel Drouot) 5-9 II 1855 (L. 22231), Dessins: nr 194-201, Estampes: nr 51-53; 28 II 1858
(L. 24027), Estampes: nr 72-77, Dessins: nr 73-75; 16-17 III 1860 (L. 25366), nr 129-131.
32 P. Ignaczak, Kolekcja prac graficznych Jana Piotra Norblina, [w:] E. Frąckowiak, A Grochala (red.), Polskie ko-
lekcjonerstwo grafiki - dawne i współczesne. Materiały sesji „Polskie kolekcjonerstwo grafiki - dawne i współczesne", Muzeum
Narodowe w Warszawie, Warszawa, 1 września 2006 r. [w druku]; serdecznie dziękuję autorowi za udostępnienie tekstu.
2. Rembrandt van Rijn, Kazanie Chrystusa (La Petite Tombe), ок. 1656, Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
Fot. K. Dąbrowska, BUW
kolekcji Alexandre'a de Sylvestre) i Portret mężczyzny („jeden z piękniejszych rysunków Rembrandta", jak
to określono w katalogu, nabyty za 2500 franków przez niejakiego Desmaretza)31.
Ostatnio Paweł Ignaczak w bardzo interesujący sposób próbował zrekonstruować tę kolekcję rembrand-
towskiej grafiki i rysunku. Analizując zależności ikonograficzne i stylistyczne kilku prac Norblina od obra-
nych za wzory rycin Rembrandta, doszedł do wniosku, że należały do niej następujące dzieła: Chrystus przed
Piłatem (B. 77), Żebrak z otwartymi ustami na skale (B. 174), Żebrak z drewnianą nogą (B. 179), Głowa
męska (B. 334), a także rysunek z Luwru przedstawiający popiersie starego Żyda, wykorzystany przez Nor-
blina w akwaforcie, której pierwszy stan nosił nawet inskrypcję „Rembrandt f'32. Hipoteza ta wydaje się
dość prawdopodobna, chociaż nie można definitywnie wykluczyć, że dzieła te nasz malarz i rysownik po
prostu wypożyczył lub studiował w innych kolekcjach, co zdarzało się nader często. Wszak istotnie nieraz
wykorzystywał on swoje zbiory dla własnej praktyki artystycznej, czasem w sposób wielce osobliwy.
Twórczy dialog Norblina z Rembrandtem, wyraźny w jego pracach graficznych i rysunkach, miał
bowiem odzwierciedlenie także w niektórych obiektach należących do kolekcji. Jeden z przykładów zacho-
wał się w Muzeum Narodowym w Warszawie, włączony do tzw. Albumu Gołuchowskiego ze zbiorów Iza-
beli z Czartoryskich Działyńskiej. Jest to odbitka Rembrandtowskiego Chrystusa nauczającego z 1652 r.
nazwana przez Gćrsainta (być może od nazwiska kolekcjonera Nicolasa de La Tombe) La petite Tombe
31 Katalogi aukcji w Paryżu (Hôtel Drouot) 5-9 II 1855 (L. 22231), Dessins: nr 194-201, Estampes: nr 51-53; 28 II 1858
(L. 24027), Estampes: nr 72-77, Dessins: nr 73-75; 16-17 III 1860 (L. 25366), nr 129-131.
32 P. Ignaczak, Kolekcja prac graficznych Jana Piotra Norblina, [w:] E. Frąckowiak, A Grochala (red.), Polskie ko-
lekcjonerstwo grafiki - dawne i współczesne. Materiały sesji „Polskie kolekcjonerstwo grafiki - dawne i współczesne", Muzeum
Narodowe w Warszawie, Warszawa, 1 września 2006 r. [w druku]; serdecznie dziękuję autorowi za udostępnienie tekstu.