DOI Heft:
Od Redakcji
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26693#0013
Od Redakcji
U podstaw działań wszystkich instytucji, które - jak Muzeum Narodowe w Krakowie -
uczyniły swą misją ochronę europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego i jego
prezentację w ekspozycjach stałych i czasowych oraz promocję dzięki specjalnym pogra-
mom edukacyjnym, leżą badania naukowe zbiorów, warunkujące właściwe wypełnianie
podjętych zadań. Opracowywanie scenariuszy wystaw, przygotowywanie wykładów i pro-
wadzenie prac konserwatorskich poprzedzane jest wytrwałą pracą badawczą, pozwalającą
wpisać posiadane zbiory we właściwy im kontekst artystyczny. Kierunki tych badań wy-
znacza bogactwo i różnorodność przechowywanych w Muzeum Narodowym dzieł malar-
stwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego od XV do XXI wieku. Bogactwem tym pragniemy
się z Państwem dzielić, wprowadzając je w publiczny obieg naukowy na łamach Rozpraw
Muzeum Narodowego w Krakowie.
Tom III Rozpraw, który oddajemy do rąk Czytelników, ma charakter rocznicowy.
W czerwcu 2009 minęło osiemdziesiąt lat od śmierci Feliksa Mangghi Jasieńskiego
(1861-1929) i dziewięćdziesiąt od chwili (marzec 1920), gdy ten wybitny kolekcjoner
i mecenas sztuki oraz literat o wszechstronnych zainteresowaniach i wielkiej kulturze hu-
manistycznej na mocy aktu notarialnego przekazał swe zbiory do Muzeum Narodowego
w Krakowie, stając się najbardziej znaczącym jego darczyńcą. Ofiarowana Muzeum kolek-
cja zawiera wiele wybitnych dzieł sztuki polskiej, europejskiej i dalekowschodniej. Tworzą
ją cenne zespoły malarstwa, rysunku, grafiki i rzeźby z okresu tzw. Młodej Polski, znaczą-
ca kolekcja grafiki europejskiej przełomu XIX i XX wieku (w tym seria rycin francuskich
z tek Ambroise Vollarda), wytwory rzemiosła artystycznego (wśród których wyróżniają
się bogate zbiory tkanin, złotnictwa, mebli, ceramiki), a także wszechstronny księgozbiór.
Osobne miejsce w zbiorach Jasieńskiego zajmuje sztuka Dalekiego Wschodu - zwłaszcza
Japonii, której poświęcił najważniejszą bodaj część swej pasji kolekcjonerskiej, gromadząc
cenne dzieła malarskie, barwne drzeworyty (m.in. tak znakomitych twórców, jak Katsu-
shika Hokusai, Utagawa Hiroshige, Utagawa Kuniyoshi), wyroby rzemiosła i militaria.
Niezwykła ta kolekcja, w której wybitnym dziełom sztuki z różnych epok, dziedzin
i kręgów kultury towarzyszą - na równych prawach - huculskie kilimki, ludowa biżute-
ria i ceramika, tworzona była świadomie, z myślą o kształtowaniu sztuki polskiej, z tro-
ską „o jej rozkwit jak najbujniejszy we wszystkich kierunkach na gruncie własnym”, jak
napisał Jasieński w Przewodniku po dziale japońskim Oddziału Muzeum Narodowego
w roku 1906. A właśnie sztuka japońska w przekonaniu kolekcjonera była „najlepszą lek-
cją poglądową dla polskich artystów i polskiego społeczeństwa”.
Działaniom kolekcjonerskim Jasieńskiego towarzyszyła szczególna, bo bardzo osobista
refleksja teoretyczna, utrwalona w publikacji Manggha. Promenades a travers le monde, kart
et les idees (Paris, Varsovie 1901), której tytuł - podobnie jak pseudonim Jasieńskiego -
zaczerpnięty został od japońskiej nazwy szkicownika Katsushiki Hokusaia (Hokusai mango).
U podstaw działań wszystkich instytucji, które - jak Muzeum Narodowe w Krakowie -
uczyniły swą misją ochronę europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego i jego
prezentację w ekspozycjach stałych i czasowych oraz promocję dzięki specjalnym pogra-
mom edukacyjnym, leżą badania naukowe zbiorów, warunkujące właściwe wypełnianie
podjętych zadań. Opracowywanie scenariuszy wystaw, przygotowywanie wykładów i pro-
wadzenie prac konserwatorskich poprzedzane jest wytrwałą pracą badawczą, pozwalającą
wpisać posiadane zbiory we właściwy im kontekst artystyczny. Kierunki tych badań wy-
znacza bogactwo i różnorodność przechowywanych w Muzeum Narodowym dzieł malar-
stwa, rzeźby i rzemiosła artystycznego od XV do XXI wieku. Bogactwem tym pragniemy
się z Państwem dzielić, wprowadzając je w publiczny obieg naukowy na łamach Rozpraw
Muzeum Narodowego w Krakowie.
Tom III Rozpraw, który oddajemy do rąk Czytelników, ma charakter rocznicowy.
W czerwcu 2009 minęło osiemdziesiąt lat od śmierci Feliksa Mangghi Jasieńskiego
(1861-1929) i dziewięćdziesiąt od chwili (marzec 1920), gdy ten wybitny kolekcjoner
i mecenas sztuki oraz literat o wszechstronnych zainteresowaniach i wielkiej kulturze hu-
manistycznej na mocy aktu notarialnego przekazał swe zbiory do Muzeum Narodowego
w Krakowie, stając się najbardziej znaczącym jego darczyńcą. Ofiarowana Muzeum kolek-
cja zawiera wiele wybitnych dzieł sztuki polskiej, europejskiej i dalekowschodniej. Tworzą
ją cenne zespoły malarstwa, rysunku, grafiki i rzeźby z okresu tzw. Młodej Polski, znaczą-
ca kolekcja grafiki europejskiej przełomu XIX i XX wieku (w tym seria rycin francuskich
z tek Ambroise Vollarda), wytwory rzemiosła artystycznego (wśród których wyróżniają
się bogate zbiory tkanin, złotnictwa, mebli, ceramiki), a także wszechstronny księgozbiór.
Osobne miejsce w zbiorach Jasieńskiego zajmuje sztuka Dalekiego Wschodu - zwłaszcza
Japonii, której poświęcił najważniejszą bodaj część swej pasji kolekcjonerskiej, gromadząc
cenne dzieła malarskie, barwne drzeworyty (m.in. tak znakomitych twórców, jak Katsu-
shika Hokusai, Utagawa Hiroshige, Utagawa Kuniyoshi), wyroby rzemiosła i militaria.
Niezwykła ta kolekcja, w której wybitnym dziełom sztuki z różnych epok, dziedzin
i kręgów kultury towarzyszą - na równych prawach - huculskie kilimki, ludowa biżute-
ria i ceramika, tworzona była świadomie, z myślą o kształtowaniu sztuki polskiej, z tro-
ską „o jej rozkwit jak najbujniejszy we wszystkich kierunkach na gruncie własnym”, jak
napisał Jasieński w Przewodniku po dziale japońskim Oddziału Muzeum Narodowego
w roku 1906. A właśnie sztuka japońska w przekonaniu kolekcjonera była „najlepszą lek-
cją poglądową dla polskich artystów i polskiego społeczeństwa”.
Działaniom kolekcjonerskim Jasieńskiego towarzyszyła szczególna, bo bardzo osobista
refleksja teoretyczna, utrwalona w publikacji Manggha. Promenades a travers le monde, kart
et les idees (Paris, Varsovie 1901), której tytuł - podobnie jak pseudonim Jasieńskiego -
zaczerpnięty został od japońskiej nazwy szkicownika Katsushiki Hokusaia (Hokusai mango).