DOI Heft:
Galeria Sztuki Obcej
DOI Artikel:Drecka, Wanda: Dwa nieznane obrazy Łukasza Cranacha Starszego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.17140#0646
12. Łukasz Cranach St. Dziew-
czyna, drzeworyt. Fot. według
Geisberga
pruwane długie rękawy. Ramiona zdobią dwa ciężkie złote łań-
cuchy, a szyję opina kosztowny naszyjnik. Wytworny strój
dopełnia kapelusz i ozdobne rękawiczki. Oliwkowa zieleń
sukni jest prawie wtopiona w czarne tło, detale stroju są ko-
loru miedzi i głęboka jest czerwień pilśniowego kapelusza.
W tym obramieniu delikatna karnacja ciała lśni jak emalia.
Faktura aksamitu, brokatu, czy pilśni, której puszystość wy-
czuwa się namacalnie, oddana jest po mistrzowsku. W dro-
biazgowo ujętych szczegółach stroju odnajdujemy malarza,
który projektował dworskie stroje22, będąc prawie przez pół
wieku w służbie książąt saskich (1505—1553 r.). Poza mo-
delki była dobrze wystudiowana, o czym mógłby świadczyć
wcześniejszy drzeworyt Cranacha (il. 12).
W. Gerson i Skimborowicz mają na myśli chyba ten
obraz kiedy cytują z inwentarzy z 1743 r. obecnie zagi-
nionych, że w pałacu wilanowskim na piętrze wisiał obraz
„dziewczyna w kapeluszu kwiaty w ręku trzymająca"23.
Należałoby go więc wiązać z kolekcją Sieniawskich i Czar-
toryskich. W katalogu wilanowskim drukowanym w 1834 r.
portret ten figuruje jako „portret kobiety w dawnym
stroju niemieckim w całej postawie, na drzewie z mono-
gramem Artysty"24. Ale data została źle odczytana — 1520 r.
i obraz został przypisany „Łukaszowi d’Holland"25. Chodzi
zapewne o Lucas van Leyden, gdyż niejeden obraz Cra-
nacha był przypisywany temu artyście. Odnajdziemy rów-
nież księżniczkę w katalogu z 1895 r. sporządzonym w Pa-
ryżu przez G. Duchesne. — „Sunder dit Cranach Lukas
1472—1553 école allemande portrait de femme vetue d’une
robe de velours décolté et tenant a la main une branche de
ne m’oubliez pas bois hauteur 35 largeur 25“26. Chwa-
lewik cytując zbiory wilanowskie przy obrazach Łuka-
22 M. Friedlânder-1. Rosenberg, j. w., s. 12.
23 H. Skimborowicz i W. Gerson, Willanów. Warszawa 1877, s. 35.
24 Spis obrazów znajdujących się w Galerii i Pokojach Pałacu Willanowskiego. Warszawa 1834, s. 25,
poz. 268.
25 Spis obrazów..., j. w.
26 G. Duchesne, Catalogue des tableaux objects d’art et d’Ameublement qui se trouvent au Palais
de Willanow près Varsovie, appartenant à Monsieur le Comte Xavier Branicki. Paris 1895, poz. 6, s. 13, rkp.
638
czyna, drzeworyt. Fot. według
Geisberga
pruwane długie rękawy. Ramiona zdobią dwa ciężkie złote łań-
cuchy, a szyję opina kosztowny naszyjnik. Wytworny strój
dopełnia kapelusz i ozdobne rękawiczki. Oliwkowa zieleń
sukni jest prawie wtopiona w czarne tło, detale stroju są ko-
loru miedzi i głęboka jest czerwień pilśniowego kapelusza.
W tym obramieniu delikatna karnacja ciała lśni jak emalia.
Faktura aksamitu, brokatu, czy pilśni, której puszystość wy-
czuwa się namacalnie, oddana jest po mistrzowsku. W dro-
biazgowo ujętych szczegółach stroju odnajdujemy malarza,
który projektował dworskie stroje22, będąc prawie przez pół
wieku w służbie książąt saskich (1505—1553 r.). Poza mo-
delki była dobrze wystudiowana, o czym mógłby świadczyć
wcześniejszy drzeworyt Cranacha (il. 12).
W. Gerson i Skimborowicz mają na myśli chyba ten
obraz kiedy cytują z inwentarzy z 1743 r. obecnie zagi-
nionych, że w pałacu wilanowskim na piętrze wisiał obraz
„dziewczyna w kapeluszu kwiaty w ręku trzymająca"23.
Należałoby go więc wiązać z kolekcją Sieniawskich i Czar-
toryskich. W katalogu wilanowskim drukowanym w 1834 r.
portret ten figuruje jako „portret kobiety w dawnym
stroju niemieckim w całej postawie, na drzewie z mono-
gramem Artysty"24. Ale data została źle odczytana — 1520 r.
i obraz został przypisany „Łukaszowi d’Holland"25. Chodzi
zapewne o Lucas van Leyden, gdyż niejeden obraz Cra-
nacha był przypisywany temu artyście. Odnajdziemy rów-
nież księżniczkę w katalogu z 1895 r. sporządzonym w Pa-
ryżu przez G. Duchesne. — „Sunder dit Cranach Lukas
1472—1553 école allemande portrait de femme vetue d’une
robe de velours décolté et tenant a la main une branche de
ne m’oubliez pas bois hauteur 35 largeur 25“26. Chwa-
lewik cytując zbiory wilanowskie przy obrazach Łuka-
22 M. Friedlânder-1. Rosenberg, j. w., s. 12.
23 H. Skimborowicz i W. Gerson, Willanów. Warszawa 1877, s. 35.
24 Spis obrazów znajdujących się w Galerii i Pokojach Pałacu Willanowskiego. Warszawa 1834, s. 25,
poz. 268.
25 Spis obrazów..., j. w.
26 G. Duchesne, Catalogue des tableaux objects d’art et d’Ameublement qui se trouvent au Palais
de Willanow près Varsovie, appartenant à Monsieur le Comte Xavier Branicki. Paris 1895, poz. 6, s. 13, rkp.
638