DOI Artikel:
Krzyżanowska, Aleksandra: Monety Antiochii Pizydyjskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17142#0252
Aleksandra Krzyżanowska
MONETY ANTIOCHII PIZYDYJSKIEJ
s
Wyprawa zakładania kolonii rzymskich na Wschodzie jest zagadnieniem wielce zło-
żonym. Zbadanie dokładne monet tych nowo powstałych miast może rzucić wiele światła
na tę niezupełnie jeszcze i nie w każdym szczególe wyjaśnioną dziedzinę, dotyczącą zarówno
panujących tam stosunków ekonomicznych, jak i życia artystycznego i kultowego. Ponieważ
spośród monet kolonialnych znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
Antiochia Pizydyjska jest kolonią rzymską najliczniej reprezentowaną (liczy 191 szt.), dostar-
czyła ona najbogatszego materiału do badań naukowych1.
U pisarzy starożytnych spotykamy tylko nieliczne wzmianki o Antiochii, dotyczące prze-
ważnie jej położenia, czasu założenia kolonii rzymskiej2.
Analiza wag monet tego miasta, przedstawień występujących na nich, jakości ich wykonania
i wpływów artystycznych daje nam podstawy do wnioskowania o rozwoju ekonomicznym
miasta, o krzyżowaniu się wpływów greckich z rzymskimi na terenie kolonii, a także zależności
od Rzymu jako macierzy.
Oprócz materiałów znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie,
w których uwzględniono monety znajdujące się dawniej, ale zaginione w czasie ostatniej
wojny (sztuki te zostały oznaczone w katalogu gwiazdkami), pewną pomocą były wiadomości
o zbiorach British Museum nadesłane przez p. D. M. Mac Dowali; rozszerzyły one bowiem
dane znajdujące się w katalogu tego Muzeum, opracowanym przez G. F. Hilla. Korzystano
również z publikacji: Fr. Imhoof-Blumer, Kleinasiatische Miinzen. t. II, Wien 1902, s.358-363.
Zapewne więcej danych mogłoby dać przeanalizowanie w powyższy sposób całego materiału
numizmatycznego, pochodzącego z Antiochii Pizydyjskiej znajdującego się w muzeach świata.
Niemniej jednak opracowana przez nas ilość monet wystarcza do wysunięcia pewnych wnios-
ków i może być reprezentatywna dla wszystkich monet tej kolonii, ponieważ nasze muzeum
posiada zespół obejmujący cały okres emisji monetarnych tego miasta od Augusta do Klau-
diusza II. Brak jest monet z I w. n.e., ale spotyka się je rzadko i w zbiorach zagranicznych.
1 Jakkolwiek w świecie starożytnym istniało dwanaście Antiochii, ale posiadały one niejednakowe znaczenie.
Najważniejsza i najbardziej znana jest Antiochia Syryjska położona nad rzeką Orontem, niemniej jednak Antiochia
Pizydyjska jest jednym ze znaczniejszych miast tej nazwy.
2 Strabon XII, 569, 577; Ptolemeusz V, 4, 5; Plinius N.H. V, 94.
239
MONETY ANTIOCHII PIZYDYJSKIEJ
s
Wyprawa zakładania kolonii rzymskich na Wschodzie jest zagadnieniem wielce zło-
żonym. Zbadanie dokładne monet tych nowo powstałych miast może rzucić wiele światła
na tę niezupełnie jeszcze i nie w każdym szczególe wyjaśnioną dziedzinę, dotyczącą zarówno
panujących tam stosunków ekonomicznych, jak i życia artystycznego i kultowego. Ponieważ
spośród monet kolonialnych znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
Antiochia Pizydyjska jest kolonią rzymską najliczniej reprezentowaną (liczy 191 szt.), dostar-
czyła ona najbogatszego materiału do badań naukowych1.
U pisarzy starożytnych spotykamy tylko nieliczne wzmianki o Antiochii, dotyczące prze-
ważnie jej położenia, czasu założenia kolonii rzymskiej2.
Analiza wag monet tego miasta, przedstawień występujących na nich, jakości ich wykonania
i wpływów artystycznych daje nam podstawy do wnioskowania o rozwoju ekonomicznym
miasta, o krzyżowaniu się wpływów greckich z rzymskimi na terenie kolonii, a także zależności
od Rzymu jako macierzy.
Oprócz materiałów znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie,
w których uwzględniono monety znajdujące się dawniej, ale zaginione w czasie ostatniej
wojny (sztuki te zostały oznaczone w katalogu gwiazdkami), pewną pomocą były wiadomości
o zbiorach British Museum nadesłane przez p. D. M. Mac Dowali; rozszerzyły one bowiem
dane znajdujące się w katalogu tego Muzeum, opracowanym przez G. F. Hilla. Korzystano
również z publikacji: Fr. Imhoof-Blumer, Kleinasiatische Miinzen. t. II, Wien 1902, s.358-363.
Zapewne więcej danych mogłoby dać przeanalizowanie w powyższy sposób całego materiału
numizmatycznego, pochodzącego z Antiochii Pizydyjskiej znajdującego się w muzeach świata.
Niemniej jednak opracowana przez nas ilość monet wystarcza do wysunięcia pewnych wnios-
ków i może być reprezentatywna dla wszystkich monet tej kolonii, ponieważ nasze muzeum
posiada zespół obejmujący cały okres emisji monetarnych tego miasta od Augusta do Klau-
diusza II. Brak jest monet z I w. n.e., ale spotyka się je rzadko i w zbiorach zagranicznych.
1 Jakkolwiek w świecie starożytnym istniało dwanaście Antiochii, ale posiadały one niejednakowe znaczenie.
Najważniejsza i najbardziej znana jest Antiochia Syryjska położona nad rzeką Orontem, niemniej jednak Antiochia
Pizydyjska jest jednym ze znaczniejszych miast tej nazwy.
2 Strabon XII, 569, 577; Ptolemeusz V, 4, 5; Plinius N.H. V, 94.
239