DOI article:
Żygulski, Zdzisław: Dzieje zbiorów puławskich (Świątynia Sybilli i Dom Gotycki)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.24582#0202
wiele lat Torąuato Tasso, przy-
wieźli z Włoch Maria i Adam
Czartoryscy. Odpowiedni artykuł
w katalogu ilustrował rysunek
tego więzienia, wykonany zapewne
przez księcia Adama 339. Do tej
grupy pamiątek należał wmuro-
wany w ścianę Cyda i Chimeny
„ułomek z muru więzienia w zam-
ku Vincennes, w którym siedział
książę Conde za czasów Ludwi-
ka XIV”, a także w ścianie gosty-
nińskiej „cegły i drzewo wzięte
z pokoju w Gostyninie, w którym
Szujscy poumierali”. Jeszcze bar-
dziej wymownymi i budzącymi
grozę pamiątkami słynnych więź-
niów były: „żelazo od kajdan
Patkula” oraz „kubek Trenka”
(ryc. 80). Jan Reginald Patkul,
szlachcic inflancki, walczył prze-
ciwko Szwedom kolejno w służbie
Piotra Wielkiego i Augusta Moc-
nego. Dostał się w końcu w ręce
króla Karola XII, który go więził
wożąc wszędzie ze sobą skutego na
łańcuchu, po czym skazał go na okrutną śmierć (aneks IV/8). Podobne były
losy Fryderyka Trenka, urodzonego w Królewcu. Będąc w służbie Fryde-
ryka II, podejrzany o szpiegostwo schronił się na dwór Marii Teresy, po-
tem zaś udał się do Rosji. Gdy z kolei niebacznie przybył do Gdańska,
pochwycili go Prusacy i wtrącili na wiele lat do więzienia w Spandau.
Zwolniony na starość pojechał do Paryża, gdzie wskutek nieporozumienia
zgilotynowany został w okresie Terroru (aneks IV/9). Najsłynniejsze wię-
zienie epoki, paryską Bastylię, przypominać miały cegły i fragmenty mar-
murowe wzięte z jej rozwalin i wmurowane w ścianę Cyda i Chimeny oraz
w ścianę rzymską, najsłynniejszego zaś więźnia, cesarza Napoleona I, „mar-
muru kawałek czarnego z domu Napoleona na wyspie Elbie” w ścianie
gostynińskiej oraz „gwóźdź z okrętu zwanego Bellerophon...” w ścianie
Kościuszki.
80. Kubek więzienny barona Fryderyka
Trenka.
S39 Tamże III, s. 417.
196
wieźli z Włoch Maria i Adam
Czartoryscy. Odpowiedni artykuł
w katalogu ilustrował rysunek
tego więzienia, wykonany zapewne
przez księcia Adama 339. Do tej
grupy pamiątek należał wmuro-
wany w ścianę Cyda i Chimeny
„ułomek z muru więzienia w zam-
ku Vincennes, w którym siedział
książę Conde za czasów Ludwi-
ka XIV”, a także w ścianie gosty-
nińskiej „cegły i drzewo wzięte
z pokoju w Gostyninie, w którym
Szujscy poumierali”. Jeszcze bar-
dziej wymownymi i budzącymi
grozę pamiątkami słynnych więź-
niów były: „żelazo od kajdan
Patkula” oraz „kubek Trenka”
(ryc. 80). Jan Reginald Patkul,
szlachcic inflancki, walczył prze-
ciwko Szwedom kolejno w służbie
Piotra Wielkiego i Augusta Moc-
nego. Dostał się w końcu w ręce
króla Karola XII, który go więził
wożąc wszędzie ze sobą skutego na
łańcuchu, po czym skazał go na okrutną śmierć (aneks IV/8). Podobne były
losy Fryderyka Trenka, urodzonego w Królewcu. Będąc w służbie Fryde-
ryka II, podejrzany o szpiegostwo schronił się na dwór Marii Teresy, po-
tem zaś udał się do Rosji. Gdy z kolei niebacznie przybył do Gdańska,
pochwycili go Prusacy i wtrącili na wiele lat do więzienia w Spandau.
Zwolniony na starość pojechał do Paryża, gdzie wskutek nieporozumienia
zgilotynowany został w okresie Terroru (aneks IV/9). Najsłynniejsze wię-
zienie epoki, paryską Bastylię, przypominać miały cegły i fragmenty mar-
murowe wzięte z jej rozwalin i wmurowane w ścianę Cyda i Chimeny oraz
w ścianę rzymską, najsłynniejszego zaś więźnia, cesarza Napoleona I, „mar-
muru kawałek czarnego z domu Napoleona na wyspie Elbie” w ścianie
gostynińskiej oraz „gwóźdź z okrętu zwanego Bellerophon...” w ścianie
Kościuszki.
80. Kubek więzienny barona Fryderyka
Trenka.
S39 Tamże III, s. 417.
196