DOI Artikel:
Taszycka, Maria: Krakowska chorągiew bracka z początku w. XVII
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.24582#0272
Maria Taszycka
KRAKOWSKA CHORĄGIEW BRACKA Z POCZĄTKU W. XVII
Jednym z najbardziej interesujących zabytków polskiego hafciarstwa,
znajdujących się w zbiorze działu tkanin Muzeum Narodowego w Krako-
wie, jest chorągiew z wyobrażeniem św. Zofii i jej trzech córek. Doku-
menty muzealne informują, że stanowiła ona uprzednio własność Bractwa
św. Zofii przy kościele św. Marka w Krakowie. W inwentarzach kościoła
i bractwa znajdują się rzeczywiście wzmianki, które odnieść można do
zabytku stanowiącego temat niniejszej pracy. Tak w wizytacji z r. 1748
zapisano: ,,Chorągiew staroświecka płótnem pomarańczowym podszyta
z potrzebami włóczkowymi czerwonymi” * 1 2. W rękopisie z r. 1820 czytamy
znowu: „Chorągiew wielka na materii czerwonej jedwabnej wyszyta czyli
haftowana, wyobrażająca św. Zofię z trzema córkami, wisi na dużej lasce
z drzewa i ma nitki jedwabne u dołu”. Przy tym ostatnim opisie określono
też jej wartość pieniężną na 18 zip ?. Data ofiarowania chorągwi krakow-
skiemu Muzeum Narodowemu nie jest dokładnie znana. Na podstawie
wzmianek w publikacjach muzealnych można ją jednak w przybliżeniu
określić na sam początek XX wieku. Po raz pierwszy wymienia ją bowiem
w r. 1902 katalog wystawy rzemiosła artystycznego opracowany przez
E. Swieykowskiego 3. W r. 1905 chorągiew św. Zofii została po raz drugi
eksponowana na stałej wystawie sztuki, otwartej w Sukiennicach, o czym
Za cenne uwagi i wskazówki udzielone mi w czasie opracowywania tematu dzię-
kuję p. doc. dr Marii Gutkowskiej-Rychlewskiej.
1 Państwowe Archiwum Miasta Krakowa i Województwa Krakowskiego, AD 817,
fol. 11, Wizytacja i inwentarz kaplicy bractwa św. Zofii z r. 1748 podpisany przez
ks. Hyacinta Łopackiego kan. krak. wizytatora.
2 Tamżei, W. M. 552, Inwentarz kościoła św. Marka Ewangelisty przez komisję
cywilno-duchowną na mocy rozporządzenia Wydziału Spraw Wewnętrznych i Spra-
wiedliwości w Senacie Rządzącym. z dn. 3-go mca października 1820, Inwentarz wszel-
kich ruchomości do Bractwa św. Zofii należących w tymże kościele w kaplicy Matki
Boskiej mieszczącego się, rozdział L, punkt. 7.
3 Swieykowski E., Zabytki dawnego polskiego przemysłu artystycznego na
I wystawie Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana w Muzeum Narodowym 1902 r.,
Kraków 1902.
266
KRAKOWSKA CHORĄGIEW BRACKA Z POCZĄTKU W. XVII
Jednym z najbardziej interesujących zabytków polskiego hafciarstwa,
znajdujących się w zbiorze działu tkanin Muzeum Narodowego w Krako-
wie, jest chorągiew z wyobrażeniem św. Zofii i jej trzech córek. Doku-
menty muzealne informują, że stanowiła ona uprzednio własność Bractwa
św. Zofii przy kościele św. Marka w Krakowie. W inwentarzach kościoła
i bractwa znajdują się rzeczywiście wzmianki, które odnieść można do
zabytku stanowiącego temat niniejszej pracy. Tak w wizytacji z r. 1748
zapisano: ,,Chorągiew staroświecka płótnem pomarańczowym podszyta
z potrzebami włóczkowymi czerwonymi” * 1 2. W rękopisie z r. 1820 czytamy
znowu: „Chorągiew wielka na materii czerwonej jedwabnej wyszyta czyli
haftowana, wyobrażająca św. Zofię z trzema córkami, wisi na dużej lasce
z drzewa i ma nitki jedwabne u dołu”. Przy tym ostatnim opisie określono
też jej wartość pieniężną na 18 zip ?. Data ofiarowania chorągwi krakow-
skiemu Muzeum Narodowemu nie jest dokładnie znana. Na podstawie
wzmianek w publikacjach muzealnych można ją jednak w przybliżeniu
określić na sam początek XX wieku. Po raz pierwszy wymienia ją bowiem
w r. 1902 katalog wystawy rzemiosła artystycznego opracowany przez
E. Swieykowskiego 3. W r. 1905 chorągiew św. Zofii została po raz drugi
eksponowana na stałej wystawie sztuki, otwartej w Sukiennicach, o czym
Za cenne uwagi i wskazówki udzielone mi w czasie opracowywania tematu dzię-
kuję p. doc. dr Marii Gutkowskiej-Rychlewskiej.
1 Państwowe Archiwum Miasta Krakowa i Województwa Krakowskiego, AD 817,
fol. 11, Wizytacja i inwentarz kaplicy bractwa św. Zofii z r. 1748 podpisany przez
ks. Hyacinta Łopackiego kan. krak. wizytatora.
2 Tamżei, W. M. 552, Inwentarz kościoła św. Marka Ewangelisty przez komisję
cywilno-duchowną na mocy rozporządzenia Wydziału Spraw Wewnętrznych i Spra-
wiedliwości w Senacie Rządzącym. z dn. 3-go mca października 1820, Inwentarz wszel-
kich ruchomości do Bractwa św. Zofii należących w tymże kościele w kaplicy Matki
Boskiej mieszczącego się, rozdział L, punkt. 7.
3 Swieykowski E., Zabytki dawnego polskiego przemysłu artystycznego na
I wystawie Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana w Muzeum Narodowym 1902 r.,
Kraków 1902.
266