DOI Artikel:
Taszycka, Maria: Krakowska chorągiew bracka z początku w. XVII
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.24582#0273
świadczy sprawozdanie dyrekcji Muzeum Narodowego 4, następnie wspo-
mniana jest w katalogu wystawy z r. 1906 5 6. Nieco szerzej zajął się oma-
wianym zabytkiem E. Świeykowski w swej książce pt. Zarys artystycz-
nego rozwoju tkactwa i haftarstwa, gdzie w części ogólnej, poprzedzają-
cej katalog zbiorów tekstylnych Muzeum Narodowego w Krakowie, wska-
zuje nań jako na „typowy przykład haftu i technik renesansowych”
W części drugiej, katalogowej podaje Świeykowski dokładniejszy opis za-
bytku, datując go na pierwszą ćwierć w. XVII i zwracając uwagę na pewne
jego podobieństwo do chorągwi Myszkowskich z Muzeum Czartoryskich
i kapy czerwonej z kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Opis chorągwi Brac-
twa zamieszczony w powyższej publikacji jest dziś już częściowo zdezaktu-
alizowany. Okazało się bowiem w toku szczegółowych oględzin dokona-
nych w lutym 1957 roku, że pierwotny jej wygląd został w czasie później-
szej konserwacji częściowo zakryty aplikacjami nałożonymi w celu zama-
skowania uszkodzeń7. Tak więc obok jednej wersji chorągwi, znanej
Swieykowskiemu, po zdjęciu późniejszej warstwy aplikacji ukazała się
wersja druga, wcześniejsza, jemu nie znana. Dokonując opisu obu, dla
uniknięcia niepotrzebnych powtórzeń opis pierwszej omówi dokładniej
tylko te partie chorągwi, które uległy przeróbce. Opis stanu obecnego, od-
powiadający pierwotnemu wyglądowi zabytku, będzie szczegółowy i obej-
mie całość.
Chorągiew ma kształt prostokąta o wymiarach 197 cm X 142 cm, zakoń-
czonego u dołu pięcioma zębami o wysokości 23 cm, a szerokości u nasady
21,5 cm. Środek chorągwi, o wysokości 120 cm, szerokości 86 cm, zajmuje
przedstawienie figuralne. Obraz otacza bordiura szeroka na 20 cm, wypeł-
niona ornamentem roślinnym, ujęta z obu stron listwami o szerokości 3 cm.
Opis zabytku przed zdjęciem późniejszych przeróbek (ryc. 1) przedstawia
się następująco: część obrazową chorągwi wypełnia prawie całkowicie grupa
figuralna złożona z postaci św. Zofii i jej trzech córek. Święta Zofia w po-
zycji stojącej, zwrócona lekko w prawo, w szeroko rozłożonych rękach
zbiera kraj płaszcza i osłania nim trzy drobniejsze, sięgające jej do pasa,
postacie swych córek. Dwie z nich, stojące z brzegu, zwrócone są ku środ-
4 Sprawozdanie Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie za r. 1903, Kraków
1904 r., str. 8, fig. 4.
5 Katalog tymczasowy zabytków sztuki retrospektywnej w. XII—XVII, Kraków
1906, rozdz. V, str. 31, nr 461.
6 Świeykowski E., Zarys artystycznego rozwoju tkactwa i haftarstwa, Kra-
ków 1906, str. 89 oraz 215-216, nr 47.
■ Przy kontrolowaniu stanu zachowania zabytku kierowniczka działu tkanin Mu-
zeum Narodowego w Krakowie dr Maria Rychlewska spostrzegła pod nadprutą suk-
nią świętej pierwotny zarys jej postaci. W lutym 1957 r. doc. Rychlewska przy mojej
pomocy usunęła z chorągwi wierzchnie naszycia.
267
mniana jest w katalogu wystawy z r. 1906 5 6. Nieco szerzej zajął się oma-
wianym zabytkiem E. Świeykowski w swej książce pt. Zarys artystycz-
nego rozwoju tkactwa i haftarstwa, gdzie w części ogólnej, poprzedzają-
cej katalog zbiorów tekstylnych Muzeum Narodowego w Krakowie, wska-
zuje nań jako na „typowy przykład haftu i technik renesansowych”
W części drugiej, katalogowej podaje Świeykowski dokładniejszy opis za-
bytku, datując go na pierwszą ćwierć w. XVII i zwracając uwagę na pewne
jego podobieństwo do chorągwi Myszkowskich z Muzeum Czartoryskich
i kapy czerwonej z kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Opis chorągwi Brac-
twa zamieszczony w powyższej publikacji jest dziś już częściowo zdezaktu-
alizowany. Okazało się bowiem w toku szczegółowych oględzin dokona-
nych w lutym 1957 roku, że pierwotny jej wygląd został w czasie później-
szej konserwacji częściowo zakryty aplikacjami nałożonymi w celu zama-
skowania uszkodzeń7. Tak więc obok jednej wersji chorągwi, znanej
Swieykowskiemu, po zdjęciu późniejszej warstwy aplikacji ukazała się
wersja druga, wcześniejsza, jemu nie znana. Dokonując opisu obu, dla
uniknięcia niepotrzebnych powtórzeń opis pierwszej omówi dokładniej
tylko te partie chorągwi, które uległy przeróbce. Opis stanu obecnego, od-
powiadający pierwotnemu wyglądowi zabytku, będzie szczegółowy i obej-
mie całość.
Chorągiew ma kształt prostokąta o wymiarach 197 cm X 142 cm, zakoń-
czonego u dołu pięcioma zębami o wysokości 23 cm, a szerokości u nasady
21,5 cm. Środek chorągwi, o wysokości 120 cm, szerokości 86 cm, zajmuje
przedstawienie figuralne. Obraz otacza bordiura szeroka na 20 cm, wypeł-
niona ornamentem roślinnym, ujęta z obu stron listwami o szerokości 3 cm.
Opis zabytku przed zdjęciem późniejszych przeróbek (ryc. 1) przedstawia
się następująco: część obrazową chorągwi wypełnia prawie całkowicie grupa
figuralna złożona z postaci św. Zofii i jej trzech córek. Święta Zofia w po-
zycji stojącej, zwrócona lekko w prawo, w szeroko rozłożonych rękach
zbiera kraj płaszcza i osłania nim trzy drobniejsze, sięgające jej do pasa,
postacie swych córek. Dwie z nich, stojące z brzegu, zwrócone są ku środ-
4 Sprawozdanie Dyrekcji Muzeum Narodowego w Krakowie za r. 1903, Kraków
1904 r., str. 8, fig. 4.
5 Katalog tymczasowy zabytków sztuki retrospektywnej w. XII—XVII, Kraków
1906, rozdz. V, str. 31, nr 461.
6 Świeykowski E., Zarys artystycznego rozwoju tkactwa i haftarstwa, Kra-
ków 1906, str. 89 oraz 215-216, nr 47.
■ Przy kontrolowaniu stanu zachowania zabytku kierowniczka działu tkanin Mu-
zeum Narodowego w Krakowie dr Maria Rychlewska spostrzegła pod nadprutą suk-
nią świętej pierwotny zarys jej postaci. W lutym 1957 r. doc. Rychlewska przy mojej
pomocy usunęła z chorągwi wierzchnie naszycia.
267