DOI Artikel:
Gołaszewski, Tadeusz: Zsada Atrakcyjnos̄ci w Andragogice
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.24581#0209
Dążąc do skonstruowania możliwie jasnego, jednoznacznego terminu
nie należy rezygnować z potocznych znaczeń przypisywanych mu, aby nie
zatracić łączności z powszechnym, społecznym użytkiem słów, aby nie
utrudniać posługiwania się słowami, używanymi w funkcji terminów.
Dlatego odwołamy się najpierw do potocznego rozumienia słów atrak-
cyjny, atrakcja, atrakcyjność.
I tak np. w tygodniku Radio i Telewizja (nr 20 z dnia 13 maja 1962)
znajduje się pod tytułem Atrakcyjny koncert omówienie wykonania
J. S. Bacha Pasji według słów św. Jana. Autorowi chodziło zapewne o to,
że koncert ten, dyrygowany przez H. Kocha, ze względu na program
i osobę dyrygenta w dużym stopniu zainteresuje miłośników muzyki „po-
ważnej”, natomiast dla miłośników np. muzyki dżezowej koncert ten
byłby nieinteresujący, nie stanowiłby atrakcji.
W czasie badań terenowych zadawano działaczom kultury i uczestni-
kom zajęć w placówkach kulturalnych pytanie, co rozumieją oni przez
„atrakcyjny”, co jest dla nich „atrakcyjne”. Oto kilka odpowiedzi: „Atrak-
cyjne — to takie z czym się rzadko spotykamy” (kierownik domu kultury),
„Chętnie przez ludzi oglądane” (organizator imprez), „Interesujące”
(uczestnik zajęć, mający średnie wykształcenie), „Żeby nie było nudne”
(uczestnik zajęć, mający średnie wykształcenie), „Wesołe, zabawne”
(uczestnik zajęć, mający podstawowe wykształcenie), „Żeby było zrozu-
miałe i ciekawe” (uczestnik zajęć, mający podstawowe wykształcenie).
Jako atrakcyjne wymieniane też było: wykonane doskonale pod względem
technicznym, wykonane przez sławnego artystę, niezwykłe, podniecające
silnie wyobraźnię, zgodne z postawą życiową, o posmaku skandalu, wy-
wołujące silne wrażenie.
Są to niejako szczegółowe, narzucające się indywidualnym osobom mo-
menty, które w znacznym stopniu charakteryzują omawiane zjawisko. Po-
starajmy się bliżej poznać, przeanalizować te ujęcia szczegółowe i wydo-
być to, co najbardziej istotne dla atrakcyjności.
Atrakcyjne — nudne. Pojęciem przeciwstawnym dla „atrak-
cyjne” jest „nudne”. Należy to tak rozumieć, że jeżeli coś nie jest atrak-
cyjne, odczuwane bywa jako nudne. Badania psychologów i fizjologów 8
nad przeżyciem nudy wskazują, że psychika i organizm człowieka, który
znajduje się przez dłuższy czas bez dostatecznie silnych i zmiennych wra-
żeń, ulegają zakłóceniom, w wypadkach mniej skrajnych następuje znu-
żenie, dobrze znane osobom wykonującym monotonne czynności, gdzie
więc w grę wchodzą bodźce jednostajne, mało zróżnicowane. Zagadnienie
nabiera ostrości zwłaszcza wtedy, gdy mamy do czynienia z czynnościami,
8 Na przykład badania kanadyjskiego psychologa z Montrealu Hebba, szwajcar-
skiego fizjologa z Zurychu Hessa, amerykańskich psychologów Magouna i Moruz-
ziego.
204
nie należy rezygnować z potocznych znaczeń przypisywanych mu, aby nie
zatracić łączności z powszechnym, społecznym użytkiem słów, aby nie
utrudniać posługiwania się słowami, używanymi w funkcji terminów.
Dlatego odwołamy się najpierw do potocznego rozumienia słów atrak-
cyjny, atrakcja, atrakcyjność.
I tak np. w tygodniku Radio i Telewizja (nr 20 z dnia 13 maja 1962)
znajduje się pod tytułem Atrakcyjny koncert omówienie wykonania
J. S. Bacha Pasji według słów św. Jana. Autorowi chodziło zapewne o to,
że koncert ten, dyrygowany przez H. Kocha, ze względu na program
i osobę dyrygenta w dużym stopniu zainteresuje miłośników muzyki „po-
ważnej”, natomiast dla miłośników np. muzyki dżezowej koncert ten
byłby nieinteresujący, nie stanowiłby atrakcji.
W czasie badań terenowych zadawano działaczom kultury i uczestni-
kom zajęć w placówkach kulturalnych pytanie, co rozumieją oni przez
„atrakcyjny”, co jest dla nich „atrakcyjne”. Oto kilka odpowiedzi: „Atrak-
cyjne — to takie z czym się rzadko spotykamy” (kierownik domu kultury),
„Chętnie przez ludzi oglądane” (organizator imprez), „Interesujące”
(uczestnik zajęć, mający średnie wykształcenie), „Żeby nie było nudne”
(uczestnik zajęć, mający średnie wykształcenie), „Wesołe, zabawne”
(uczestnik zajęć, mający podstawowe wykształcenie), „Żeby było zrozu-
miałe i ciekawe” (uczestnik zajęć, mający podstawowe wykształcenie).
Jako atrakcyjne wymieniane też było: wykonane doskonale pod względem
technicznym, wykonane przez sławnego artystę, niezwykłe, podniecające
silnie wyobraźnię, zgodne z postawą życiową, o posmaku skandalu, wy-
wołujące silne wrażenie.
Są to niejako szczegółowe, narzucające się indywidualnym osobom mo-
menty, które w znacznym stopniu charakteryzują omawiane zjawisko. Po-
starajmy się bliżej poznać, przeanalizować te ujęcia szczegółowe i wydo-
być to, co najbardziej istotne dla atrakcyjności.
Atrakcyjne — nudne. Pojęciem przeciwstawnym dla „atrak-
cyjne” jest „nudne”. Należy to tak rozumieć, że jeżeli coś nie jest atrak-
cyjne, odczuwane bywa jako nudne. Badania psychologów i fizjologów 8
nad przeżyciem nudy wskazują, że psychika i organizm człowieka, który
znajduje się przez dłuższy czas bez dostatecznie silnych i zmiennych wra-
żeń, ulegają zakłóceniom, w wypadkach mniej skrajnych następuje znu-
żenie, dobrze znane osobom wykonującym monotonne czynności, gdzie
więc w grę wchodzą bodźce jednostajne, mało zróżnicowane. Zagadnienie
nabiera ostrości zwłaszcza wtedy, gdy mamy do czynienia z czynnościami,
8 Na przykład badania kanadyjskiego psychologa z Montrealu Hebba, szwajcar-
skiego fizjologa z Zurychu Hessa, amerykańskich psychologów Magouna i Moruz-
ziego.
204