DOI article:
Śliwa, Joachim: Egiskie figurki brązowe w Muzeum Narodowym w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0027
Joachim Śliwa
EGIPSKIE FIGURKI BRĄZOWE W MUZEUM NARODOWYM
W KRAKOWIE
Małe figurki ludzi i zwierząt wykonywane w różnorodnych materia-
łach znane były w Egipcie od najdawniejszych czasów. Szczególne na-
tężenie produkcji niewielkich posążków brązowych rozpoczęło się pod
koniec Nowego Państwa i kontynuowane było przez całą Epokę Późną
(r. 1085—332 p.n.e.) i ptolemejską. Popularność tych statuetek wzrosła
do tego stopnia, że można uważać je za typowe przykłady produkcji arty-
stycznej i rzemieślniczej ostatnich okresów kultury egipskiej. Tematykę
przedstawień stanowiły głównie postacie bóstw i wizerunki otaczanych
czcią zwierząt.
Sztuka Epoki Późnej kształtująca się w bardzo burzliwym okresie jest
zjawiskiem ciekawym i wyjątkowo niejednorodnym. Oficjalna sztuka te-
bańska w. XI p.n.e. kontynuowała tradycje artystyczne końca Nowego
Państwa, widoczne są już jednak w niej nowe tendencje. Charaktery-
styczną cechą rzeźby w. X—VIII p.n.e. była dążność do stworzenia przed-
miotu bardzo ozdobnego, porywającego bogactwem ornamentyki1. Wzrost
znaczenia rzeźby i jej przewaga nad innymi dziedzinami sztuki zaczyna
się od czasów kuszyckich (etiopskich). Wywołane to zostało powolną
zmianą funkcji rzeźby2. Poczynając od czasów Średniego Państwa znaj-
duje ona zastosowanie już nie tylko w sztuce sepulkralnej, posągi spoty-
kamy także w świątyniach i sanktuariach lokalnych bóstw. W Epoce
Późnej rzeźby wykonywano w tym celu, by umieścić je w świątyni
i umożliwić ich oglądanie. W posągach XXV dynastii (etiopskiej) niejed-
nokrotnie zauważyć można dążność do kształtowania’ realistycżńego, po-
1 Np. figurka królowej Koromamy z Luwru (okres libijski), por. H. Fechhei-
m e r, Kleinplastik der Agypter, Berlin 1922, tabl. 98—100.
2 Egyptian Sculpture of the Late Period. Catalogue compiled by B. v o n Both-
m e r in collaboration with H. de Meulenaere and H. W. Muller, edited
by E. Riefstahl. The Brooklyn Museum, New York 1960, s. XXXIII.
21
EGIPSKIE FIGURKI BRĄZOWE W MUZEUM NARODOWYM
W KRAKOWIE
Małe figurki ludzi i zwierząt wykonywane w różnorodnych materia-
łach znane były w Egipcie od najdawniejszych czasów. Szczególne na-
tężenie produkcji niewielkich posążków brązowych rozpoczęło się pod
koniec Nowego Państwa i kontynuowane było przez całą Epokę Późną
(r. 1085—332 p.n.e.) i ptolemejską. Popularność tych statuetek wzrosła
do tego stopnia, że można uważać je za typowe przykłady produkcji arty-
stycznej i rzemieślniczej ostatnich okresów kultury egipskiej. Tematykę
przedstawień stanowiły głównie postacie bóstw i wizerunki otaczanych
czcią zwierząt.
Sztuka Epoki Późnej kształtująca się w bardzo burzliwym okresie jest
zjawiskiem ciekawym i wyjątkowo niejednorodnym. Oficjalna sztuka te-
bańska w. XI p.n.e. kontynuowała tradycje artystyczne końca Nowego
Państwa, widoczne są już jednak w niej nowe tendencje. Charaktery-
styczną cechą rzeźby w. X—VIII p.n.e. była dążność do stworzenia przed-
miotu bardzo ozdobnego, porywającego bogactwem ornamentyki1. Wzrost
znaczenia rzeźby i jej przewaga nad innymi dziedzinami sztuki zaczyna
się od czasów kuszyckich (etiopskich). Wywołane to zostało powolną
zmianą funkcji rzeźby2. Poczynając od czasów Średniego Państwa znaj-
duje ona zastosowanie już nie tylko w sztuce sepulkralnej, posągi spoty-
kamy także w świątyniach i sanktuariach lokalnych bóstw. W Epoce
Późnej rzeźby wykonywano w tym celu, by umieścić je w świątyni
i umożliwić ich oglądanie. W posągach XXV dynastii (etiopskiej) niejed-
nokrotnie zauważyć można dążność do kształtowania’ realistycżńego, po-
1 Np. figurka królowej Koromamy z Luwru (okres libijski), por. H. Fechhei-
m e r, Kleinplastik der Agypter, Berlin 1922, tabl. 98—100.
2 Egyptian Sculpture of the Late Period. Catalogue compiled by B. v o n Both-
m e r in collaboration with H. de Meulenaere and H. W. Muller, edited
by E. Riefstahl. The Brooklyn Museum, New York 1960, s. XXXIII.
21