DOI Artikel:
Skowronek, Stefan: Import pochodzenia rzymskiego w zbiorach numizmatycznych Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0099
kano w Topornicy 93 w powiecie Zamość, w Gródku 94, w Turkowicach 95,
w Mirczu w powiecie hrubieszowskim i samym Hrubieszowie 96, w Hołu-
biu 97 w powiecie tomaszowskim, w Chodlu w powiecie lubelskim i w Lu-
blinie 98 99.
Liczba wymienionych wyżej monet jest tylko ułamkiem odkrytych
w Lubelskiem numizmatów. Na ogół bowiem znajdywali je przypad-
kowi odkrywcy, nie ma więc nigdy pewności, czy to, co dotarło do
„warsztatu naukowego”, stanowiło pełną zawartość znaleziska. W znacznej
części, jak to zwykle bywa, przepadały one drogą transakcji handlowych
lub traktowano je jako złom. Dlatego droga do poznania szczegółów o zna-
lezionych tu skarbach czy pojedynczych monetach bywa zazwyczaj
trudna. Do niedawna również władze konserwatorskie nie zdawały sobie
sprawy ze znaczenia rejestracji znalezionych monet; często też po ogło-
szeniu krótkiego komunikatu całe skarby ulegały następnie przemiesza-
niu w muzealnych kolekcjach. W takich warunkach dokładna rejestracja
znalezionych monet w pełnym ich kontekście napotyka na znaczne trud-
ności ". Jednak— wziąwszy pod uwagę nawet wspomniane trudności —
z przytoczonego wyżej zestawienia można łatwo zauważyć, że największe
nasilenie monet rzymskich w Lubelskiem występuje w powiatach: hru-
bieszowskim (8 znalezisk), tomaszowskim (7 znalezisk) i chełmskim (7 zna-
lezisk), mniejsze zaś w powiatach: lubelskim (4 znaleziska), radzyńskim
(3 znaleziska), krasnystawskim (3 znaleziska) i innych (łącznie 6 znale-
zisk). Zaznaczyć bowiem należy, że powiaty grupy pierwszej, leżące w do-
rzeczu dopływów Bugu — Uherki i Huczwy — mają najżyźniejsze gleby;
stąd najprawdopodobniej duże zgrupowanie monet na wspomnianych te-
renach. Skupiska znalezisk monet zwłaszcza w żyznym gruncie, mogą
w ten sposób stanowić podstawę do rekonstrukcji zagęszczenia osadni-
czego danej epoki 10°. Wzmożona wymiana pieniężno-towarowa była naj-
prawdopodobniej rezultatem bardziej rozwiniętej tu gospodarki regional-
nej, niż na innych terenach Lubelszczyzny.
Występujące na terenach nadbużańskich bogactwo importów, mają-
93 G u r b a, o. c\, s. 163.
94 Tamże, s. 157.
95 Wiadomości Numizmatyczne-Archeologiczne, I, nr 8, 1909, s. 156.
96 N o s e k, o. c., s. 308.
97 Tamże, s. 304.
98 Tamże, s. 311.
99 Majewski, Importy, o. c., s. 46—47 i ibid., przypis nr 62.
i°o k Tymieniecki, Ziemie polskie w starożytności, Poznań 1951, s. 486;
por. też M. Gumowski i J. Serczyk, Sprawozdanie z sesji naukowej poświę-
conej badaniom nad początkami państwa polskiego, w Toruniu w dniach 29 i 30 listo-
pada 1952 (Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, XIX, 1—4, s. 352—359).
93
w Mirczu w powiecie hrubieszowskim i samym Hrubieszowie 96, w Hołu-
biu 97 w powiecie tomaszowskim, w Chodlu w powiecie lubelskim i w Lu-
blinie 98 99.
Liczba wymienionych wyżej monet jest tylko ułamkiem odkrytych
w Lubelskiem numizmatów. Na ogół bowiem znajdywali je przypad-
kowi odkrywcy, nie ma więc nigdy pewności, czy to, co dotarło do
„warsztatu naukowego”, stanowiło pełną zawartość znaleziska. W znacznej
części, jak to zwykle bywa, przepadały one drogą transakcji handlowych
lub traktowano je jako złom. Dlatego droga do poznania szczegółów o zna-
lezionych tu skarbach czy pojedynczych monetach bywa zazwyczaj
trudna. Do niedawna również władze konserwatorskie nie zdawały sobie
sprawy ze znaczenia rejestracji znalezionych monet; często też po ogło-
szeniu krótkiego komunikatu całe skarby ulegały następnie przemiesza-
niu w muzealnych kolekcjach. W takich warunkach dokładna rejestracja
znalezionych monet w pełnym ich kontekście napotyka na znaczne trud-
ności ". Jednak— wziąwszy pod uwagę nawet wspomniane trudności —
z przytoczonego wyżej zestawienia można łatwo zauważyć, że największe
nasilenie monet rzymskich w Lubelskiem występuje w powiatach: hru-
bieszowskim (8 znalezisk), tomaszowskim (7 znalezisk) i chełmskim (7 zna-
lezisk), mniejsze zaś w powiatach: lubelskim (4 znaleziska), radzyńskim
(3 znaleziska), krasnystawskim (3 znaleziska) i innych (łącznie 6 znale-
zisk). Zaznaczyć bowiem należy, że powiaty grupy pierwszej, leżące w do-
rzeczu dopływów Bugu — Uherki i Huczwy — mają najżyźniejsze gleby;
stąd najprawdopodobniej duże zgrupowanie monet na wspomnianych te-
renach. Skupiska znalezisk monet zwłaszcza w żyznym gruncie, mogą
w ten sposób stanowić podstawę do rekonstrukcji zagęszczenia osadni-
czego danej epoki 10°. Wzmożona wymiana pieniężno-towarowa była naj-
prawdopodobniej rezultatem bardziej rozwiniętej tu gospodarki regional-
nej, niż na innych terenach Lubelszczyzny.
Występujące na terenach nadbużańskich bogactwo importów, mają-
93 G u r b a, o. c\, s. 163.
94 Tamże, s. 157.
95 Wiadomości Numizmatyczne-Archeologiczne, I, nr 8, 1909, s. 156.
96 N o s e k, o. c., s. 308.
97 Tamże, s. 304.
98 Tamże, s. 311.
99 Majewski, Importy, o. c., s. 46—47 i ibid., przypis nr 62.
i°o k Tymieniecki, Ziemie polskie w starożytności, Poznań 1951, s. 486;
por. też M. Gumowski i J. Serczyk, Sprawozdanie z sesji naukowej poświę-
conej badaniom nad początkami państwa polskiego, w Toruniu w dniach 29 i 30 listo-
pada 1952 (Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, XIX, 1—4, s. 352—359).
93