Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Muzeum Narodowe <Krakau> [Hrsg.]
Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie — 10.1970

DOI Artikel:
Małkiewiczówna, Helena: Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego w Krakowie w latach 1964-1965
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.25235#0130
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
stępnie dzieła stanowiące szczytowe osiągnięcia malarstwa małopolskiego po-
łowj'- w. XV: Opłakiwanie Chrystusa z Chomranic i Pietę z powiatu sieradzkiego oraz
ilustrujące rozwój późnogoty ckiego realizmu w malarstwie krakowskim 2. połowy
w. XV kwatery ołtarzy Mistrza Pasji Dominikańskiej, Mistrza Chórów i Mikołaja
Haberschracka. Poczesne miejsce zajęły dzieła Wita Stwosza: kamienna płaskorzeźba
z Chrystusem w Ogrojcu (około r. 1485) z kościoła NPMarii w Krakowie i zespół gra-
fik (lata 1477—1489) oraz rzeźby powstałe w jego warsztacie: Sw. Anna Samotrzecia
(po r. 1485), Rycerz z wielkanocnego Grobu Chrystusa (?) (po r. 1480), Chrystus ukrzy-
żowany (po r. 1491). Część ekspozycji poświęconą sztuce gotyku uzupełniał wielki
pokaz kodeksów iluminowanych, opraw artystycznych i monet.

W drugiej części wystawy pokazano zabytki sztuki renesansu w układzie pro-
blemowym, mającym na celu zilustrowanie kultury krakowskiego dworu ostatnich
Jagiellonów oraz kultury miasta i patrycjatu, a nadto procesu przejmowania nowej
sztuki przez artystów krakowskich wyrastających z tradycji rodzimych.

Sale poświęcone ostatnim Jagiellonom wprowadzały w atmosferę krakowskiej
kultury dworskiej w. XVI. Flamandzkie arrasy z herbami Polski i Litwy oraz wer-
diury ze zwierzętami (3. ćwierć w. XVI), barwne kafle (1. ćwierć w. XVI) z deko-
racją heraldyczną, ornamentyką roślinną i zwierzęcą, szereg głów ze stropu sali Po-
selskiej (około r. 1539) wykonanych przez Sebastiana Tauerbacha i Jana Snycerza,
świadczyły o wspaniałości wyposażenia zamku wawelskiego, przebudowanego w 1. po-
łowie w. XVI przez artystów włoskich. Zespół ten uzupełniały dzieła malarskie
powstałe za granicą na zamówienie królewskie bądź wykonane na miejscu przez ma-
larzy nadwornych: Hansa Diirera Portret Zygmunta I Starego, Sio. Hieronim, Ogród
miłości, Michała Laneza z Kitzingen skrzydła tryptyku Zaśnięcia Matki Boskiej, Sw.
Hieronim, Hansa Suessa z Kulmbachu Portret Zygmunta I Starego, Ucieczka do
Egiptu i obrazy z cyklu św. Katarzyny, Łukasza Cranacha Starszego Miniatury por-
tretowe rodziny Jagiellonów, Nieznanego malarza Dyptyk z portretami żon Zygmunta
Augusta.

Przedłużenie galerii portretów królewskich stanowiły ich wizerunki na meda-
lach Gianmarii Padovana, Hansa Schwarza, Macieja Schillinga czy Stevena van Her-
vijck, na monetach oraz przedstawieniach graficznych. Natomiast wyrazem mece-
natu królewskiego oraz wyższych warstw świeckich i duchownych w zakresie rze-
miosła artystycznego były eksponowane z kolei monstrancje, kielichy, relikwiarze,
świeczniki, pastorały i paramenty, spośród których trudno- nie wymienić ornatu ze
scenami z życia św. Stanisława (z lat 1501—1505) fundacji Piotra Kmity Starszego.

O rozwoju kultury mieszczańskiej w. XVI świadczyły głównie pokazane na wy-
stawie wyroby rzemiosła artystycznego: berełko i sygnet burmistrzów krakowskich,
srebrny kur (r. 1565?) ofiarowany przez Zygmunta Augusta krakowskiemu Bractwu
Strzeleckiemu, róg gwarków wielickich (r. 1534) z fundacji Seweryna Bomera, a nadto
portrety krakowskiej rodziny mieszczańskiej Przybyłów, księgi Rady Miasta Kra-
kowa, rachunków miejskich oraz dokumenty.

Narastanie w sztuce Krakowa renesansowych cech stylistycznych, tendencji hi-
storycznych związanych z poczuciem świadomości narodowej oraz powstanie huma-
nistycznej koncepcji człowieka ilustrowały dzieła malarzy krakowskich 1. połowy
w. XVI: Mistrza Poliptyku św. Jana Jałmużnika, Marcina Czarnego, malarza Jerzego,
Stanisława Samostrzelnika. Wystawę zamykał bogaty wybór rękopisów iluminowa-
nych, zawierający zarówno zespół ksiąg liturgicznych jak i miniatur portretowych.

Wystawa Sztuka w Krakowie cieszyła się wielką popularnością, o czym świad-
czyły poświęcone jej audycje telewizyjne i radiowe, szereg entuzjastycznych recenzji
w prasie i duża frekwencja. Natomiast trwałą jej pozostałością stał się katalog opra-

124
 
Annotationen