Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (8.1971)

ANNA ZIOMECKA (WROCŁAW)

MISTRZ LUBIŃSKICH FIGUR

Z ZAGADNIEŃ PÓŹNOGOTYCKIEJ RZEŹBY ŚLĄSKIEJ

Określenie „Mistrz Lubińskich Figur" przyjęłam dla Podejmując poniższe opracowanie starałam się

twórcy fragmentów rzeźbiarskich, które pozostały nie tylko zweryfikować i sprecyzować jednostkowe

z dawnego retabulum głównego ołtarza parafialnego cechy Mistrza i jego pracowni, w tym wypadku bo-

kościoła w Lubinie Śląskim. Użyłam go w katalogu wiem rozpatruję dzieła jako wytwory pracy kolektyw-

zbiorów śląskiej rzeźby gotyckiej Muzeum Śląskiego nej, typowej dla warsztatów tego okresu, ale też okreś-

z roku 1968 pragnąc w ten sposób zwrócić uwagę na lić przypuszczalną chronologię zebranego materiału,

osobowość twórcy i jego znaczenie dla śląskiej pla- rozważyć rozmieszczenie topograficzne zabytków

styki późnego średniowiecza1. W dokonanym wówczas i ustalić siedzibę pracowni, a także pozycję, jaką zajął

podsumowaniu rozproszonych w literaturze, lakonicz- warsztat w śląskim środowisku i w ogólnym ciągu

nych uwag i spostrzeżeń wcześniejszych badaczy, rzeź- rozwojowym europejskiej rzeźby tego okresu,

by lubińskie zajęły miejsce centralne, najlepiej uwi- Jak już wspomniano, materiał zabytkowy, który

daczniając charakterystyczne cechy zarysowującej się wchodzi w skład omawianego zespołu, został dotych-

grupy. Już wówczas udało mi się dołączyć do niej czas opracowany bardzo niejednolicie. Spośród 26

parę dalszych przykładów. przykładów, które tutaj zamierzam rozpatrzyć, dzie-

Kontynuowane w następnych latach prace nad sięć zostało omówionych nieco szerzej, względnie

śląską rzeźbą końca XV i początków wieku XVI po- wypowiedziano się co do ich łączności z tą grupą,

zwoliły krąg ten jeszcze powiększyć. Obok wymienio- Wilhelm Mayer, który jako pierwszy zajął się rzeźbą

nych uprzednio, znalazły się tu dalsze zabytki, z któ- drewnianą tego okresu3, ograniczył się do samego

rymi można się było bliżej zapoznać dopiero w trakcie Wrocławia i nie zwrócił uwagi na obecność tego

przeprowadzanych prac inwentaryzacyjnych. Ostatecz- zespołu. Trzeba zresztą przyznać, że jedynie w opar-

nie więc obraz wyłonionej grupy stał się na tyle ciu o zabytki zachowane na terenie samego miasta

pełny i wyrazisty, że sygnalizował obecność dużej, nie był on uchwytny. Mayer zajął się natomiast Tryp-

aktywnej pracowni o określonym obliczu artystycz- tykiem Świętych Marii Magdaleny, Łazarza i Marty

nym. z kościoła św. Elżbiety, rozpatrując go w świetle

Dodatkowym bodźcem przy opracowywaniu tego powiązań z miejscową tradycją, reprezentowaną przez

zagadnienia było to, że w dotychczasowych badaniach Pracownię Poliptyku Zwiastowania, której główne

nie wyciągano w odniesieniu do tego zespołu szer- dzieła pochodziły zresztą z tego samego kościoła,

szych wniosków. Sygnalizując łączność między poszczę- Wrocławski tryptyk datował na dość późny okres —

gólnymi dziełami nie starano się dokładniej i kry- około roku 1500.

tyczniej formułować ukazanych zależności, zwłaszcza Erich Wiese w pełni zgodził się z tym spostrzeże-

w stosunku do rzeźby Dolnego Śląska. Znamienne niem, przypisując omawiane dzieło uczniowi tej

jest, że katalog wystawy z r. 1926, który jeszcze Pracowni. Wskazał on też na powiązania wrocław-

i dla dzisiejszych badań spełnia rolę swego rodzaju skiej nastawy z tryptykiem ze Starego Miasta, prze-

korpusu śląskiej plastyki drewnianej, prawie zu- niesionym w początkach XX wieku do Muchoboru

pełnie pominął to zagadnienie 2. Wielkiego4. On także, opracowując po raz pierw-

1 A. Ziomecka, Śląska Rzeźba Gotycka, katalog zbiorów, 3 W. Mayer, Breslauer Holzplastik der Spdtgotik im aus-
Muzeum Śląskie we Wrocławiu, Wrocław 1968, s. 101 nn. gehenden 15. Jahrhundert, [1920], mps., Biblioteka Muzeum

2 H. Braune, E. Wiese, Schlesische Malerei wid Plastik Śląskiego we Wrocławiu, s. 63-64.

des Mittelalters, kritischer Katalog der Ausstelhwg in Breslau, 4 E. Wiese, Die Plastik, [w:] A. Griesebach i in., Die

1926, Leipzig (1929). Kimst in Schlesien, Berlin 1927, s. 176.