DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9651#0105
Myrothecivm I.
A
1$2
In balnea euntes bene fabricata loti funt,
Hi autem loti, & untli ptngui oleo
Coenatum iverunt.
Sic etiam apud eumdem lib. 3. OdyfT. Telema-
chus a Neftoreexceptus hofpitio, in ccenaculum non
prius admittitur , menfas caufa , quam in balneo
corporis mundandi rationem habuiflet de more illius
feculi. fic ille de his fcripfit:
Zw, f dcciplvB-ov /3»} ^ifAotg d^avdroiciv ojttoib?,
n*f NeVop iuv k#i ol? £^ero 7ro;ju.£vt Kcnwv.
hoc eft,
Ex balneo exivit corpore immortalibm fimilis.
Apnd autem Nefiorem fedtt pafiorem populorum,
Accubuit videlicet apud Regem Neftorem, qui
jam ccenaculi ac menfa: priorem occupaverat fedem.
Iliud idem legimus apud eumdem lib. 8. OdyfT.
Vlyfle ab Areta hofpitio excepto, opiparoque con-
vivio recreato. ratio enim balnei & lavacri ufus
adeo ccenas jungebatur apud veteres j ut in ratione
vi&us , atque humanitatis quae hofpitibus debeba-
tur , putaretur deiecifle is , qui aliquem ad con-
vivium, & ad ccenam admififiet, non prasftito ante
lavacro : quamobrem nullibi apud prifcos au&ores
inftru&um convivium legere , fere contingit; cui
lotio defit. Apuleji locus lib. 4. Metamorph. hoc
plene fuadet. quorumdam enim ficariorum a latro-
ciniis, ad propna reditus in eo loco fcnbitur; quo-
rum tabernacula in afperis, ac defertis locis erant
conftitutai ubi a turbis, ac populis infequentibus,
aut ab armato milite turbari minime fceleratiflimi
homines poflent. hos ibi anus quaedam eorumdem
ancilla , menfa jam inftru&a, atque appofita ccena,
his verbis alloquitur. ^At vobis forttjfimi, fideUjfimi-
ijue mei hofpttatores juvenes , ajfatim cuncla fuavtfapo-
re percotla pulmenta prajto funt. panis numerofus, vi~
num probe cahctbus ejfnatis ajfluenter immifum, &'ex
tnore calida tumultuarto lavacro vefiro prnparata i fta-
tim ccenandorum ctiam in balnco ingrefllim his ver-
bis apertius profequitur. In fine fermonis hujus fiatim
fefe dsvefitunt, nudatique, & flamm& largijfima vapore
recreati , caltdaque perfufi, & oleo peruntli ad menfas
dapibnt largtter infirutias accumbunt. haec Apulejus:
apud quem illa verba, ex more^ prsetereunda mini-
me erunt. his enim admonemur, ficarios illos ex
coniuetudine infeliciflimi illius feculi lavifle prius,
quam ad ccenam accumberent.
Quid muita ? tantae neceflitatis lotione prsevenire
ccenam ab illis exiftimabatur: ut ne quideminarctif-
fithis locis iavacro carere vellent; nec enim illi tan-
tum , qui primi ad ccenam accubuere apud Apu-
lejumj fed 8c alii flagitiofiflimi homines, qui eos-
dem funt fubfequuti, lavacro denique recreari
pnufquam accumberent, curarunt. de quibus fic il
le : Commodum cubuerant, fupple priores , & ecce
quidem longe plures numero juvenes cum advenijfent. Et
infra : Hi fimtli lavacro refoti inter choros fociorum fe-
fe reponunt. Accubuerant jam focii , inter epulas
jam veriabantur; hi quoque cum illis ccenaturi acce-
debant 3 illoti tamen ccenare adeo verebanturj ut
anum illam propterea infultarent ; quod lavacrum
proccenium, minus praefto putarent.
Tantaautem in balneo, ac lotione voluptatecapie-
bantur veteres illi mandones; ut ibi partem diei in-
fumere, atque carmina recitando, vel audiendo de-'
tineri minirne vererentur. hincilludjuvenalis Satyr.
7. irridentis vanitatem illorum, qui fuperfluarn pa>
dagogorum dodtrinam expetebant , in pueris in-
ftruendis; ftudendo nimirum ut pueri memoriae
mandarent carmina Poetarum, veterumquehiftorias,
ut lllas in balneo confidentibus recitarent. fic enim
ille de his:
B
D
E
153
Ut legat hifiorias, auclores novcrit omnes,
Tanquam ungues, dtgitosque juos, ut forterogatus
Dum pettt aut thermas , aut Phcebibainea, dicat
Nutricem Anchtfa: &Cc.
Sicque balneo, luxu, interpueros, St mulieres,
ccenam praeirent; necnon etiam inter pocula, atque
efcas, perfuafi a Medicis, quod cibi in ventriculo
balnei calore concoque.rentur j laturi jam, balneum
repetere confueverint; ut iterum ad ccenam , cibo-
rum voluptate capti redirent. tangit hoc Artemidor.
lib. 1. cap. 16. dicens : 01 $i « ^tsnpov iS-lactv,
« [xvj Kovcavrtg; ol $\ ^ i^tpdyovng, idelt, Alii non
ante cibum capiunt, quam lavertnt; alii autem & a
cibo , nimirum poftquanv comederint. Plutarchus
quoque lib. de curanda valetudine, voluptarios illius
astatis irridens , dicebat : oi $ vW Kcu^yU?, iL
<PtA>jJov/#? i^a.ff\>sciv lavrovq Sdnrd fiaXaveioi , ^ c%iv-
Sisctv cJ9n t«? 7r^o7roVj(?. ideft , Alti gul& , & deltcia-
rum caufaprojtciuntfeipfo in balneas, f°,ftinantcjue ad efasy
nimirum ad repotia. de repotiis autem intelligipatet,
CUm fubjungit: oiiri^ixvyKj jioc^vr^ra, ^ TtK^cy^ovrtV cw^a-
tos , eig /3aA«v«ov iKKoffiov. ideft, Cruditatem, gra-
vitatem^ opplettone corporis pertraBi in balneum, ut ni-
mirum digerant cibum , quem manderunt. quod
damnaris Perfius Satyr. 3. dicebat:
Turgidm hic epulis, atque albo ventre lavatnr,
Gutture fulphureas lente exhalante mephites.
Horatius quoque epift. 6. dicebat:
Crtidij tumidique lavemur.
Juvenalis pariter in eadem fententia , gula? vo-
luptatem in mandonibus illis dedignans dicebat
Sat. 1.
Sed qui ferat ifias
Luxuria fordes, tjuanta efi gula, qiaz fibitotos
Ponit apros, animal propter convivta natum.
Pcena tamen pr&fens cum tu deponts amtlius
Turgidus, & crudum pavonem tn balnea portasl
Crudum pavonem dixit, pro non digefto pavone:
quod videlicet inconcocto cibo, ad repotia properan-
tes, efcarum voluptate capti, balneum repeterent.
Quamvis vero hasc balnei repetitio folum penes vo-
luptarios ufu veniflet} ablui tamem cum quis accu-
biturus eflet, neceflarium ex confuetudine abilliscen-
febatur. quae quidem confuetudo pro naturaadeo ino-
levifle exiftimabatur ; ut non lotum ccenare, fiim-
mum putaretur nefas. Quamobrem quod aliquan-
do Chriftus ad pharifaicam fuperilitionem reprehen-
dendam , illotus accubuiflet , fcandalo fuit cuidam
Pharifaeo, qui illum ad prandium invitaverar, ut
dicitur Luc. 11. Et cum loqueretur, inquit Evan-
gelifta, rogavit illum e/uidam Pharifi&Wi ut pranderet
apud fe i & ingrejfus recubuit; Phartfeus autem coepit
intra fe reputans dicere: Quare non baptiaatusejfet ante
prandium. Nec enim illotum recumbere Pharifaso
fcandalum fuiflet; nifi confuetudo illius a:tatis lava-
crum ante prandium, quafi gentium jure debitum,
poftulaflet.
Verum a facris ex munere non recedamus. Fuere
enim Judsiinhisreligiofiflimi. nam lib. 2.Reg.cap.
iz. San6tus Rex David jejuniis, ac carnis macerati-
one feipfum affligebat, Deumque omnipotentem
deprecabatur; ut puerulo qui ex adulterio Betfabeas
ei natus fuerat; falutem & vitam libens concederet.
ubi vero pueruli mors fibi renuntiata fuit; ut quam
libens, divino placito fe conformaret, palam often-
deretj luftu, mceroreque depofito, ccenare confti-
tuit. at non prius ccenaculum ingredi, menftmque
petere aufus eft ; quam de more ablueretur. fic
enim legitur: Surrexit ergo David de terra, & lotus,
K 3 untlus*
A
1$2
In balnea euntes bene fabricata loti funt,
Hi autem loti, & untli ptngui oleo
Coenatum iverunt.
Sic etiam apud eumdem lib. 3. OdyfT. Telema-
chus a Neftoreexceptus hofpitio, in ccenaculum non
prius admittitur , menfas caufa , quam in balneo
corporis mundandi rationem habuiflet de more illius
feculi. fic ille de his fcripfit:
Zw, f dcciplvB-ov /3»} ^ifAotg d^avdroiciv ojttoib?,
n*f NeVop iuv k#i ol? £^ero 7ro;ju.£vt Kcnwv.
hoc eft,
Ex balneo exivit corpore immortalibm fimilis.
Apnd autem Nefiorem fedtt pafiorem populorum,
Accubuit videlicet apud Regem Neftorem, qui
jam ccenaculi ac menfa: priorem occupaverat fedem.
Iliud idem legimus apud eumdem lib. 8. OdyfT.
Vlyfle ab Areta hofpitio excepto, opiparoque con-
vivio recreato. ratio enim balnei & lavacri ufus
adeo ccenas jungebatur apud veteres j ut in ratione
vi&us , atque humanitatis quae hofpitibus debeba-
tur , putaretur deiecifle is , qui aliquem ad con-
vivium, & ad ccenam admififiet, non prasftito ante
lavacro : quamobrem nullibi apud prifcos au&ores
inftru&um convivium legere , fere contingit; cui
lotio defit. Apuleji locus lib. 4. Metamorph. hoc
plene fuadet. quorumdam enim ficariorum a latro-
ciniis, ad propna reditus in eo loco fcnbitur; quo-
rum tabernacula in afperis, ac defertis locis erant
conftitutai ubi a turbis, ac populis infequentibus,
aut ab armato milite turbari minime fceleratiflimi
homines poflent. hos ibi anus quaedam eorumdem
ancilla , menfa jam inftru&a, atque appofita ccena,
his verbis alloquitur. ^At vobis forttjfimi, fideUjfimi-
ijue mei hofpttatores juvenes , ajfatim cuncla fuavtfapo-
re percotla pulmenta prajto funt. panis numerofus, vi~
num probe cahctbus ejfnatis ajfluenter immifum, &'ex
tnore calida tumultuarto lavacro vefiro prnparata i fta-
tim ccenandorum ctiam in balnco ingrefllim his ver-
bis apertius profequitur. In fine fermonis hujus fiatim
fefe dsvefitunt, nudatique, & flamm& largijfima vapore
recreati , caltdaque perfufi, & oleo peruntli ad menfas
dapibnt largtter infirutias accumbunt. haec Apulejus:
apud quem illa verba, ex more^ prsetereunda mini-
me erunt. his enim admonemur, ficarios illos ex
coniuetudine infeliciflimi illius feculi lavifle prius,
quam ad ccenam accumberent.
Quid muita ? tantae neceflitatis lotione prsevenire
ccenam ab illis exiftimabatur: ut ne quideminarctif-
fithis locis iavacro carere vellent; nec enim illi tan-
tum , qui primi ad ccenam accubuere apud Apu-
lejumj fed 8c alii flagitiofiflimi homines, qui eos-
dem funt fubfequuti, lavacro denique recreari
pnufquam accumberent, curarunt. de quibus fic il
le : Commodum cubuerant, fupple priores , & ecce
quidem longe plures numero juvenes cum advenijfent. Et
infra : Hi fimtli lavacro refoti inter choros fociorum fe-
fe reponunt. Accubuerant jam focii , inter epulas
jam veriabantur; hi quoque cum illis ccenaturi acce-
debant 3 illoti tamen ccenare adeo verebanturj ut
anum illam propterea infultarent ; quod lavacrum
proccenium, minus praefto putarent.
Tantaautem in balneo, ac lotione voluptatecapie-
bantur veteres illi mandones; ut ibi partem diei in-
fumere, atque carmina recitando, vel audiendo de-'
tineri minirne vererentur. hincilludjuvenalis Satyr.
7. irridentis vanitatem illorum, qui fuperfluarn pa>
dagogorum dodtrinam expetebant , in pueris in-
ftruendis; ftudendo nimirum ut pueri memoriae
mandarent carmina Poetarum, veterumquehiftorias,
ut lllas in balneo confidentibus recitarent. fic enim
ille de his:
B
D
E
153
Ut legat hifiorias, auclores novcrit omnes,
Tanquam ungues, dtgitosque juos, ut forterogatus
Dum pettt aut thermas , aut Phcebibainea, dicat
Nutricem Anchtfa: &Cc.
Sicque balneo, luxu, interpueros, St mulieres,
ccenam praeirent; necnon etiam inter pocula, atque
efcas, perfuafi a Medicis, quod cibi in ventriculo
balnei calore concoque.rentur j laturi jam, balneum
repetere confueverint; ut iterum ad ccenam , cibo-
rum voluptate capti redirent. tangit hoc Artemidor.
lib. 1. cap. 16. dicens : 01 $i « ^tsnpov iS-lactv,
« [xvj Kovcavrtg; ol $\ ^ i^tpdyovng, idelt, Alii non
ante cibum capiunt, quam lavertnt; alii autem & a
cibo , nimirum poftquanv comederint. Plutarchus
quoque lib. de curanda valetudine, voluptarios illius
astatis irridens , dicebat : oi $ vW Kcu^yU?, iL
<PtA>jJov/#? i^a.ff\>sciv lavrovq Sdnrd fiaXaveioi , ^ c%iv-
Sisctv cJ9n t«? 7r^o7roVj(?. ideft , Alti gul& , & deltcia-
rum caufaprojtciuntfeipfo in balneas, f°,ftinantcjue ad efasy
nimirum ad repotia. de repotiis autem intelligipatet,
CUm fubjungit: oiiri^ixvyKj jioc^vr^ra, ^ TtK^cy^ovrtV cw^a-
tos , eig /3aA«v«ov iKKoffiov. ideft, Cruditatem, gra-
vitatem^ opplettone corporis pertraBi in balneum, ut ni-
mirum digerant cibum , quem manderunt. quod
damnaris Perfius Satyr. 3. dicebat:
Turgidm hic epulis, atque albo ventre lavatnr,
Gutture fulphureas lente exhalante mephites.
Horatius quoque epift. 6. dicebat:
Crtidij tumidique lavemur.
Juvenalis pariter in eadem fententia , gula? vo-
luptatem in mandonibus illis dedignans dicebat
Sat. 1.
Sed qui ferat ifias
Luxuria fordes, tjuanta efi gula, qiaz fibitotos
Ponit apros, animal propter convivta natum.
Pcena tamen pr&fens cum tu deponts amtlius
Turgidus, & crudum pavonem tn balnea portasl
Crudum pavonem dixit, pro non digefto pavone:
quod videlicet inconcocto cibo, ad repotia properan-
tes, efcarum voluptate capti, balneum repeterent.
Quamvis vero hasc balnei repetitio folum penes vo-
luptarios ufu veniflet} ablui tamem cum quis accu-
biturus eflet, neceflarium ex confuetudine abilliscen-
febatur. quae quidem confuetudo pro naturaadeo ino-
levifle exiftimabatur ; ut non lotum ccenare, fiim-
mum putaretur nefas. Quamobrem quod aliquan-
do Chriftus ad pharifaicam fuperilitionem reprehen-
dendam , illotus accubuiflet , fcandalo fuit cuidam
Pharifaeo, qui illum ad prandium invitaverar, ut
dicitur Luc. 11. Et cum loqueretur, inquit Evan-
gelifta, rogavit illum e/uidam Pharifi&Wi ut pranderet
apud fe i & ingrejfus recubuit; Phartfeus autem coepit
intra fe reputans dicere: Quare non baptiaatusejfet ante
prandium. Nec enim illotum recumbere Pharifaso
fcandalum fuiflet; nifi confuetudo illius a:tatis lava-
crum ante prandium, quafi gentium jure debitum,
poftulaflet.
Verum a facris ex munere non recedamus. Fuere
enim Judsiinhisreligiofiflimi. nam lib. 2.Reg.cap.
iz. San6tus Rex David jejuniis, ac carnis macerati-
one feipfum affligebat, Deumque omnipotentem
deprecabatur; ut puerulo qui ex adulterio Betfabeas
ei natus fuerat; falutem & vitam libens concederet.
ubi vero pueruli mors fibi renuntiata fuit; ut quam
libens, divino placito fe conformaret, palam often-
deretj luftu, mceroreque depofito, ccenare confti-
tuit. at non prius ccenaculum ingredi, menftmque
petere aufus eft ; quam de more ablueretur. fic
enim legitur: Surrexit ergo David de terra, & lotus,
K 3 untlus*