DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9651#0158
2$S
SACRORVM ELiEOCHRlSMATHN.
259
B
cia. Dixit propemodum , quia ex vi fuffumigationis, A
non quidem unguentum olent; fed aromatum com-
buftorum retinent odorem, eundem cum unguento,
fi ab hoc tollas humiditatem quam habet: ficcum-
que expiret odorem; quem matulae fuffumigatae fra-
grant, de quibus ibi loquitur Sponfa. Siverolocum
hunc interpretari velimus afperfi, in genere liquido-
rum , haec intelligentia ad rem minime faciet. Ell
cnim prceter rem, linteamina, feu etiam cooperto-
ria , in quibus homines cubare folent, liquidis hu-
moribus afpergere ; quamobrem nobis non pro-
batur Ariae Montani interpretatio, dicentis, Perfudi
letlummeum. namperfundereliquidarefpicit. Si vero
afpergere fit idem quod floribus, ac foliis odoratae
plantae, mari videlicet, vel myrrha; lectum coope-
rire j hac ratione accipienda erit le&io noftrae vul-
gatae, quae ftat cum leclione Theodotionis, qui le-
git oa^(i7rnroc>, ideft, ornavi , vel comfi leEium me-
um. eft namque amantis , floribus odoratis le&um
confpergere, ut declarant verba illa Sponik Cant 1.
Ecce tu pulcher es dtletle mi , & letJulus nojler
floridus. Veftimenta etiam odoribus afficiebantur,
ut locus Pfalmi epithalamici probat, in quo vefti-
menta ex odoribus laudantur. Myrrha, &gutta, &
cafia aveftimentis. Maro, feu amaraco dele&atas mu-
lieres , illiusque floribus, probabiliffimum videtur.
Quamobrem eo pariter unguento Efther, acreliquas
puellas ad Regium thalamum , regalesque nuptias
fe parafle , a ratione alienum minime putandum
erit.
Sunt qui utramque dictionemdcrivariabuna, &
eadem radice putent. quamvis in ea affignanda difte-
rant. nam Pagninus utramque di&ionem ab hac ra
dice ^D mor derivatam docet. alii ab hac radice ^J?
eafdem derivatas volunt: fed quid denique eo voca
bulo fignificetur : five fcribatur cum vaucholem >
five fine illo, omnino ignorari afiirmant. lta Marc.
Marin. in lingua fancla peritiffimus docet in fua Arca
Noe. Quamvis vero cum communi Doclrorum fen-
tentia , myrrham ea voce fignificari cenfeat: quod
tamen genus aromatis in veteri Teftamento eflet il-
lud, quod myrrha Latini interpretantur, ignotum
efle docet. Etenim re vera fi loca diligenter atten-
dere velimus: di£tione fignificari videturaiiquan-
do aliquod genus herbae, quae meti poflit quam-
obrem in Canticis dicitur : Meffui myrrham meam:
aliquando denique dictione illa fignificari videturge-
nus aliquod gummi combuftibilis-, cujus combuftio-
ne fuaviflimus, atque fragrantiflimus odor evapore-
tur; quemadmodum ex incenfo, & alio quocumque
genere pulveris pigmentarii. Pro qua interpretatio-
ne illud habemus Cantic. 3. Qu& eft rfta qua afcendit
Jicut virgula fumi ex aromatibus myrrha, & thurii , &
univerfi pulvem pigmentarii? Ahquando denique ge-
nus aliquod plantae fignificari videtur, quae inramu-
fculis praecifa, in fafciculis alligetur. quamobrem de
myrto, loca jam allata intelligere quidam non funt
veriti: ea propter Vatablus in adnot. ad cap. %. lib.
Efther: Retlius, inquit, legi pradttlum locum in oleo
myrteo, quam in oleo myrrhino. myrtum quidem ar-
bufculam efle odoratiflimam experimento comperi-
mus: cum primis vero myrtum iEgyptiam; & hoc
au&oritate Theophrafti. fub tutela Veneris myrtum
pofitam fuifle teftis eft Virg. Eclog. 7. referensenim
quae cuique Deo plantae dicatae forent, Veneri dat
myrtum , laurum Apollini, dicens:
Populus Alcid& gratiffima, vitis ^accho ,
Formofi, myrtus Keneri^ fua laurea Phcebo.
Erat enim vitis dicata Baccho; vel fi mavis, Ja-
no Deorum omnium antiquiori apud veteres Roma
nos, quem Noa arbitrantur communiter: quiaigitur
pyrtus Veneri dicata erat; myrto hanc Deitatem
placabant; illiusque fuffumigationibus in facris ejuf.
dem utebantur. quia juxta regulam Jambl. lib. de
myfter. iEgypt. feg. 3. cap. 24. illa fuffumigationutn
genera falfis Deitatibus adhibebantur; quas cum ip.
fis, quibus facra fiebant, affinitatem haberent. Prop-
terea Virgilius pro Julio Caefare, qui ab iEnea ori-
ginem trahere putabatur ; maternam myrtum hanc
arborem appellafle dicitur. 6c in 2. Georg. ait:
Solido PaphU de robore myrtus.
Paphiam myrtum dixit, hoc eft Veneri dicatatti
quae Paphia dicebatur, quod in Paphoinfula colere!
tur. quamobrem qui Veneri operam dabant, myrto
coronabantur; praefertim in facris Priapij de quoitj
Petron. Premebat illa refoluta marmoreis cervicibus an.
reum torum , myrtoque florenti quietum verberabat j
itajue ut me vidit, paululum erubuit, externa fcilicet '
injuria memor j deinde ut remotis omnibus > fecundum
invitantem confedi, ramum fuper oculos meospofmt, cjr
quafipariete intertetlo audacior fatla; quid eft, inquit,
paralytices ecquid hodie lotus vemfti? affirmant porro
veteres myrtum Veneri amicam, quod ha;c planta
gaudeat marinis littonbus. inde Martial. lib. 4. in
Epigram. de nuptiis Pudent. & Claud. dixit:
Nec plus lotus aqua , litora myrtus amat.
Nec id tantum propter naturalem plantae calorem,
ut dicunt Commentatores , rerumque naturalium in-
dagatores; fed etiam quia Venerem fabulantur fpu-
ma maris procreatam fuifle ; vel ut dicunt Medici,
eo quod myrtus fit apta plurimis mulierum neceflita-
tibus.
Tria verb myrti genera tradiderunt Plinius & Ca-
to; nimirum myrtumcandidam, myrtum nigram,myr-
tum conjugalem, quae »yl» a Graecis dicebatur, ideft
fantla , quod conjugiis dicata foret. Per illam enim
mutuum amorem viri & mulieris fignificari, accon-
ciliari veteres credebant in conjugio ; quapropter
Plinius lib. 15*. cap. ap. fcribit , Romanos & Sabi-
nos, verbena , ac myrto conciliatos , dum Sabinas
illi ad conjugium rapuifient. Cumque homines illi
undequaque fuperftitiofi , in nuptiis aufpicia obfer-
varent;boni ominis arbitrabantur in conjugiis, myr.
teis uti coronis. hinc Catullus in Epithalamio Julix,
& Manlii, bona illis ex nuptiis aufpicatus , ramuf-
culos myrteos ilJis dat. non quidem ex alia myrti fpc-
cie , ut puto , quam ex ea quae conjugalis , & hagia
dicebatur.
Florido velut enitens
Myrtus hagia ramulis ,
jQuos hamadryades De&
£ Ludicrumfibi rofcido
Nutriunt humore.
Sunt qui hic legant myrtus Afia ; quafi ad Afiara
paludem , vel ad regionem illam , quae Afia dicitur,
refpexerit Poeta : in quo Pafleratium deceptum con-
ftat: nam coronis quoque myrteis coronari folitosve-
teres, multa antiquitatum teftimonia probant : ea-
rum in ccenis ufum tradit Antiphanes, auctoritate
Athenaei lib. 3. cap. 3. dicens :
TOWcTg (pi|3«ASWf 7T«VU X#A#J ,5-SCp^VWTgi^f.
hoc eft ,
Primum autem
Myrtos volo fuper menfam , quas
Mandam , fi quid confulere oportebit,
Jllas autem phibaleai , pretiofas , coronarias.
Stat etiam Plato lib. a.de Repub. dicens : **r*-
D
SACRORVM ELiEOCHRlSMATHN.
259
B
cia. Dixit propemodum , quia ex vi fuffumigationis, A
non quidem unguentum olent; fed aromatum com-
buftorum retinent odorem, eundem cum unguento,
fi ab hoc tollas humiditatem quam habet: ficcum-
que expiret odorem; quem matulae fuffumigatae fra-
grant, de quibus ibi loquitur Sponfa. Siverolocum
hunc interpretari velimus afperfi, in genere liquido-
rum , haec intelligentia ad rem minime faciet. Ell
cnim prceter rem, linteamina, feu etiam cooperto-
ria , in quibus homines cubare folent, liquidis hu-
moribus afpergere ; quamobrem nobis non pro-
batur Ariae Montani interpretatio, dicentis, Perfudi
letlummeum. namperfundereliquidarefpicit. Si vero
afpergere fit idem quod floribus, ac foliis odoratae
plantae, mari videlicet, vel myrrha; lectum coope-
rire j hac ratione accipienda erit le&io noftrae vul-
gatae, quae ftat cum leclione Theodotionis, qui le-
git oa^(i7rnroc>, ideft, ornavi , vel comfi leEium me-
um. eft namque amantis , floribus odoratis le&um
confpergere, ut declarant verba illa Sponik Cant 1.
Ecce tu pulcher es dtletle mi , & letJulus nojler
floridus. Veftimenta etiam odoribus afficiebantur,
ut locus Pfalmi epithalamici probat, in quo vefti-
menta ex odoribus laudantur. Myrrha, &gutta, &
cafia aveftimentis. Maro, feu amaraco dele&atas mu-
lieres , illiusque floribus, probabiliffimum videtur.
Quamobrem eo pariter unguento Efther, acreliquas
puellas ad Regium thalamum , regalesque nuptias
fe parafle , a ratione alienum minime putandum
erit.
Sunt qui utramque dictionemdcrivariabuna, &
eadem radice putent. quamvis in ea affignanda difte-
rant. nam Pagninus utramque di&ionem ab hac ra
dice ^D mor derivatam docet. alii ab hac radice ^J?
eafdem derivatas volunt: fed quid denique eo voca
bulo fignificetur : five fcribatur cum vaucholem >
five fine illo, omnino ignorari afiirmant. lta Marc.
Marin. in lingua fancla peritiffimus docet in fua Arca
Noe. Quamvis vero cum communi Doclrorum fen-
tentia , myrrham ea voce fignificari cenfeat: quod
tamen genus aromatis in veteri Teftamento eflet il-
lud, quod myrrha Latini interpretantur, ignotum
efle docet. Etenim re vera fi loca diligenter atten-
dere velimus: di£tione fignificari videturaiiquan-
do aliquod genus herbae, quae meti poflit quam-
obrem in Canticis dicitur : Meffui myrrham meam:
aliquando denique dictione illa fignificari videturge-
nus aliquod gummi combuftibilis-, cujus combuftio-
ne fuaviflimus, atque fragrantiflimus odor evapore-
tur; quemadmodum ex incenfo, & alio quocumque
genere pulveris pigmentarii. Pro qua interpretatio-
ne illud habemus Cantic. 3. Qu& eft rfta qua afcendit
Jicut virgula fumi ex aromatibus myrrha, & thurii , &
univerfi pulvem pigmentarii? Ahquando denique ge-
nus aliquod plantae fignificari videtur, quae inramu-
fculis praecifa, in fafciculis alligetur. quamobrem de
myrto, loca jam allata intelligere quidam non funt
veriti: ea propter Vatablus in adnot. ad cap. %. lib.
Efther: Retlius, inquit, legi pradttlum locum in oleo
myrteo, quam in oleo myrrhino. myrtum quidem ar-
bufculam efle odoratiflimam experimento comperi-
mus: cum primis vero myrtum iEgyptiam; & hoc
au&oritate Theophrafti. fub tutela Veneris myrtum
pofitam fuifle teftis eft Virg. Eclog. 7. referensenim
quae cuique Deo plantae dicatae forent, Veneri dat
myrtum , laurum Apollini, dicens:
Populus Alcid& gratiffima, vitis ^accho ,
Formofi, myrtus Keneri^ fua laurea Phcebo.
Erat enim vitis dicata Baccho; vel fi mavis, Ja-
no Deorum omnium antiquiori apud veteres Roma
nos, quem Noa arbitrantur communiter: quiaigitur
pyrtus Veneri dicata erat; myrto hanc Deitatem
placabant; illiusque fuffumigationibus in facris ejuf.
dem utebantur. quia juxta regulam Jambl. lib. de
myfter. iEgypt. feg. 3. cap. 24. illa fuffumigationutn
genera falfis Deitatibus adhibebantur; quas cum ip.
fis, quibus facra fiebant, affinitatem haberent. Prop-
terea Virgilius pro Julio Caefare, qui ab iEnea ori-
ginem trahere putabatur ; maternam myrtum hanc
arborem appellafle dicitur. 6c in 2. Georg. ait:
Solido PaphU de robore myrtus.
Paphiam myrtum dixit, hoc eft Veneri dicatatti
quae Paphia dicebatur, quod in Paphoinfula colere!
tur. quamobrem qui Veneri operam dabant, myrto
coronabantur; praefertim in facris Priapij de quoitj
Petron. Premebat illa refoluta marmoreis cervicibus an.
reum torum , myrtoque florenti quietum verberabat j
itajue ut me vidit, paululum erubuit, externa fcilicet '
injuria memor j deinde ut remotis omnibus > fecundum
invitantem confedi, ramum fuper oculos meospofmt, cjr
quafipariete intertetlo audacior fatla; quid eft, inquit,
paralytices ecquid hodie lotus vemfti? affirmant porro
veteres myrtum Veneri amicam, quod ha;c planta
gaudeat marinis littonbus. inde Martial. lib. 4. in
Epigram. de nuptiis Pudent. & Claud. dixit:
Nec plus lotus aqua , litora myrtus amat.
Nec id tantum propter naturalem plantae calorem,
ut dicunt Commentatores , rerumque naturalium in-
dagatores; fed etiam quia Venerem fabulantur fpu-
ma maris procreatam fuifle ; vel ut dicunt Medici,
eo quod myrtus fit apta plurimis mulierum neceflita-
tibus.
Tria verb myrti genera tradiderunt Plinius & Ca-
to; nimirum myrtumcandidam, myrtum nigram,myr-
tum conjugalem, quae »yl» a Graecis dicebatur, ideft
fantla , quod conjugiis dicata foret. Per illam enim
mutuum amorem viri & mulieris fignificari, accon-
ciliari veteres credebant in conjugio ; quapropter
Plinius lib. 15*. cap. ap. fcribit , Romanos & Sabi-
nos, verbena , ac myrto conciliatos , dum Sabinas
illi ad conjugium rapuifient. Cumque homines illi
undequaque fuperftitiofi , in nuptiis aufpicia obfer-
varent;boni ominis arbitrabantur in conjugiis, myr.
teis uti coronis. hinc Catullus in Epithalamio Julix,
& Manlii, bona illis ex nuptiis aufpicatus , ramuf-
culos myrteos ilJis dat. non quidem ex alia myrti fpc-
cie , ut puto , quam ex ea quae conjugalis , & hagia
dicebatur.
Florido velut enitens
Myrtus hagia ramulis ,
jQuos hamadryades De&
£ Ludicrumfibi rofcido
Nutriunt humore.
Sunt qui hic legant myrtus Afia ; quafi ad Afiara
paludem , vel ad regionem illam , quae Afia dicitur,
refpexerit Poeta : in quo Pafleratium deceptum con-
ftat: nam coronis quoque myrteis coronari folitosve-
teres, multa antiquitatum teftimonia probant : ea-
rum in ccenis ufum tradit Antiphanes, auctoritate
Athenaei lib. 3. cap. 3. dicens :
TOWcTg (pi|3«ASWf 7T«VU X#A#J ,5-SCp^VWTgi^f.
hoc eft ,
Primum autem
Myrtos volo fuper menfam , quas
Mandam , fi quid confulere oportebit,
Jllas autem phibaleai , pretiofas , coronarias.
Stat etiam Plato lib. a.de Repub. dicens : **r*-
D