Scacchi, Fortunato: Thesaurus Antiquitatum Sacro-Prophanarum: In Quo ex antiquis Graecis ac Latinis Scriptoribus, quidquid ad Nomina, Usum, & Abusum Oleorum, & Unguentorum, ex sacris habetur litteris, dilucide explicatur (Den Haag, 1725)

«2

M

Y R O T H

78. & 74. multum laboret in his vocabulis: ego ta-
men plaften dici exiftimo , ftactem , five myrrhas
florem, expreffione habitum. fimpliciter vero ftac-
tem, florem myrrhae appellari, qui fponte fluit, at-
que exfudat j live ex arbonbus nondum incifis,
five ex lacryma colleda , nondum tamen expreffa.

Odoratiflimum quidem , atque prasftantiflimum
liquorem efle hoc genus myrrhas, five ftactes,
probant fcriptores ; adeoque celebrant , ut ex
fe , fine alterius rei admixtione , Diofcorides lo-
co citato cap. 74. unguentUm facere fcribat :,quam-
obrem unguento eam conjunxit Lucret. lib. 2.
dicens:

Aut amaricini blandum, ftaSi&que liquorem.

Et quamvis liquoris nomine, ftacte exprefia, in
hoc Poetas loco re&e accipi poflet; nihilominus
magis ad rem videbitur; liquoris nomine & ftactes,
myrrhas florem pretiofiflimum intelligere , qui ex
ipfa arbore non mcifa, ob illius pinguedinem fluit,
atque unguentum exfudat odoratiflimum. quam-
obrem Ovidius quoque lib. 1. de arte amandi,verf.
285. myrrham ex feipfa unguentum facere, dixit:

Mjrrha patrem, fed non ut filia debet, amavit:

Et nunc obduclo cortice prejja latet.
Jllius lacrjmis, quas arbore fundit odora ,

ZJngimur, &' domin& nomina gutta tenet.

Prasftantiam vero , dignitatemque myrrhas, fta-
ctesqiie, Piin. Sc Diofcor. locis citatis perfpicue do-
cent. nam odoris hujus excellentiam, ut aliquo mo-
do Diofcor. infinuet, ex myrrha fieri paftillos pin-
gues , Sc odoratos dixit. paulo quoque infra , de
cujufdam arboris radicibus cum ageret; praeftantio-
res casteris fore illas radices docet; quas vulgo dice-
bantur myrrha Baeotica , quod odore , fuavitatem
myrrhas prae fe ferrent. ftactes verb, five myrrhae
fluentis, ex arbore non incifa, tantam fore excel-
lentiam , tradit Plin. cap. 15-. ut nulla myrrha ei
prasferatur. quod etiam confirmat Matthiol. Gafpar.
Bauhin. in addit. ad Matthiol. at ubi omnium do-
ctiorum virorum , aliorumve plurimorum deeflet
auctoritas; fatis myrrhae, ftactefque praeftantia, te-
ftimonio facri textus Exodi cap. 50. comprobata fo-
ret. nam cum Deus Moyfi, fumenda aromata pri-
ma, hoceft, excellentiflima jufliflet, inter haec ex-
cellentiflima aromata, primam fedem myrrhas prae-
ftat. Nec contemnendum erit in myrrhas praeftan-
tia, quod nato Domino, pretiofiflima quasque fuae
Provincias oblaturi Sabasi, una cum auro, Scthure ,
myrrham quoque attulerint, inter prasftantiora aro-
mata, asqualis apud illos cum auro dignitatis. ~

Myrrhas excellentia etiam ex pretio non minimo,
me judice, argumento proftat: de quo Plin. lib. 12.
cap. 16. agitfin hasc verba : Pretia ex occafione emen-
tium ziaria. Stallfi a XIH. ad quadragtnta. Sativ&
fummum X. XI. Erjthr&& , ad fexdectm. Hanc
volunt Arabicam intelltgi. Troglodjtica nucleo fede-
cim ; ejus vero quam odorariam vocant, quatuordecim.
hajc funt verba Plinii, mejudice, fatis, vel ex cor-
rupto codice , vel alia de ratione obfcura. nam myr-
rha Erythrsea quaenam eflet, fatis in dubium revo-
cari poflet; quod in fuperiori capitulo \$. ubi de
myrrha egerat , nihil Erythraae meminerit. Ara-
bica enim myrrha quascumque , Erythrasa dici po-
tuit ; quod a mari Erythraeo tranfveheretur } ad
differentiam reliquarum , quae in aliis regionibus na-
fcebantur : & ideo fubdit, hanc volunt Arabtcam in-
telligi. Sed quid fibi velit nucleus Troglodyticae ,
non video ; nifi forte legendum eflet , Troglodjtica
pretium ad fedecim. Verum cum ftaftem pretiofifli-
mam fore , prsexaeteris aliis omnibus myrrhas gene-
ribus , dixerit Plinius: non video qua ratione ilare

B

E C I V M. II. 331

A poflit, ut adeo viliflimo vendi poflet prctio , ut fe-
narium tantum numerum aliquando itacle attinge-
ret. de quo etiam genere moneta; intelligendus fit
Plinius; nonminimam apud me dirficultatem habet.
Verum ex proxime fuperioribus cap. 12. & 14. in
quibus de thure, & cofto , & illorum pretio eft fer-
mo, cum expreflione monetx j monetam quoque
in pretio myrrha: expifcandam puto. nam cap. 12.
ubi de fpica nardi fermo elt, deque folio , fic legi-
tur. Pretium fpica in libras X. C. Folii dtvtfere anno-
nam : ab amplttudine hadrofph&rum vocatur majortbus
foliis X. L. &c. quae fic interpretanda reor ; ut pre-
tium fpicae nardi centum denarii eflent: hadrofphxri
autemlibradenarii quinquaginta pretium eflet. capite
verb 14. ubi de thure agitur , lic dicitur : famqua-
cumque tter efi, aliubt pro aqua , altubt pro pabulo , aut
pro manfiontbus , vartisque portortis pendunt £ ut fump-
tus infingulos camelos denartum D CLXXXVIIJ. ite-
rumque tmperti nofiri publicanis pendttur. Itaque opti-
mi thuris Itbra X. Flpretium habetfecundaX. V. ter-
tia X. III. quamobrem denarios hic intellexifle puto
Plinium; tum quia in eo genere monetas camelorum
fumptus recenfuerat; tum quia cap. i2.ejufdemmo-
netae pretium conftituerat in nardo. cumque audtor
eamdem phrafim teneat , cum de pretio myrrhse
fermonem habet, de denario fimiliter Plinium intel-
ligemus loquutum. Et quia denarius denos valebat
afles , ftaftes iummum pretium erit quinquaginta
denariorum , hoc eft quingentos aereos afles vale-
bit. *

Ad facra jam oracula nos transferamus. Sume ti-
bi , inquit Deus Moyfi Exodi 30. aromata prim&
mjrrh& , & elcZl& qutngentos ficlos. Erat autem fi-
cius Sanctuarii, ut vidimus fecundum aliquos , du-
plo majus ficlo prophano ; quamobrem fi denarius
Plinii, idem cum ficlo Sandtuarii eflet; mille ficlis
prophanis , fumma quingentorum ficlorum Sanclrua-
rii , & viginti librae ftactes refponderent. Verum
pondus hoc ftades , unico olei hin , hoc eft duode-
cim libris vix madefieri poflet , nec enim aliquo
tempore hoc aromate caruit orbis , nam Ludovicus
Dominicus in adnotationibus marginalibus ad fuum
Plinium , quem tranftulit in linguam Italam , tefta-
tur lib. iz. cap. 15. maximam myrrhae copiam , ad
haec ufque tempora , ad urbem ^thiopi» Camaram
deferri ; quamvis ad auri pondus, myrrhae pondus,
venundari affirmet. Ut vero quod fentio breviter
aperiam , diftindionem illam ficli Sanctuarii , 6c
prophani, ut fupra probavimus , non admittimus ;
& facrum textum , nulla ratione intelligendum exi-
ftimo , de ficlo aureo , fed de ficlo communi aereo :
quia quoties de argenteo , vel aureo , textus loqui-
tur ; toties id exprefiiim voluit Deus. cumque in
cap. 30. Exodi , cum fermo eft de compofitione
hac facri unguenti, nihil appareat aurei, vel argen-
tei ; de asreo , & communi ficlo facra oracula intel-
ligenda reor : quia etiam parum fupra de ficlo San-
ctuarii , qui valorem habebat viginti obolorum , lo-
quutus fuerat. Idem vero fuifle ficlum aereum He-
braeorum cum affe Latinorum , a vocis fignificatio-
ne , non obfcure colligitur. tam enim as , quam fi-
cel, libram fignificat , ut probavimus. ent igitur
quingentorum liclorum numerus , aequalis quingen-
tis affibus; attingetque fummam quinquaginta dena-
riorum , quo pretio fta&es libra media, Plinio , ut
vidimus , valebat. atque ita dimidia ftaclres , five
myrrhae pradtantiflimae libra , una cum aliis aroma-
tibus , compofitionem hanc facri unguenti ingre-
dietur.

His illuftrantur magis adhuc facra oracula , atque
perfpicuum fit, quodnam myrrhae gcnus in hac fa-
cri olei compofitione Deus adhiberi voluerit : nam
cum plura genera myrrhae habeantur apud planta-

rum

D

E