3S6
SACRORVM ELiEOCHRISMATON.
387
cepti per omiffionem tranigreflbr , eo ipfo culpas \ A
obnoxius fiat, & in die fefto nonaudito facro, mor-
taliter peccet : hos autem pcena aliqua afficere, tan-
tum ratione akerius fuperadditas legis , Prasfides
valent, per aliam nimirum legem pcenam tranfgref-
foribus indicentem. At verb fi Princeps exemphgra-
tia juflerit j ne quis fub pcena ultimi fupplicii extra
urbem triticum efterat : hujus prascepti ac legis
tranfgreflbr , nequaquam eo ipfo fe occidere tene-
tur ; neque eo ipfo folvere poenam , quamvis pcena
alterius generis fuiflet j ut prasclare habet Archid.
cap.felicis. de poen. in fex. Gemm. in cap.pro humana ,
§. facri. & facit etiam Bald. in l. jubemus , §. icono-
mus, C. de fac. fanff. Eccl. & Bartol. in l. Divus. fed B
magiftratus, atque ejus qui Reipublicas praseft mu-
nuserit, iftius legis obfervantiam curarej ejufque
tranfgreflbres , pcena ex lege ftatuta punire.
Quibus attenteconfideratis, & asquo animo libra-
tis , eo unde digrefli fumus noftra vertatur oratio ;
nimirum ad prasceptum , de reverentia Sacro Con-
fecrationis oleo prasftanda 5 -in quo quidem pras-
cepto, certum in primis erit, omnes Ifraelitas vigore,
ac vi prascepti, ad illius obfervantiam , fub reatu
mortalis culpas alligatos extitifle. & ratio ex divinas
legis au6toritate fumitur j quas huic praecepto, cum
imbibita appareat , noftram hanc doftrinam eviden-
tiflimam facit. Praeceptum enim hoc a Deo latum
fuit Ifraelitis : cumque fub reatu mortalis culpae li-
gent, quas a Deo prascipiuntur; etiam fi praecipian-
tur ab ipfo, tamquam ab inftitutore alicujus fingula-
ris Reipublicae 5 quia tamen in eadem Republica,
ut Deus colitur, adoratur, & acceptatur; fit confe-
quens, ut mortalis culpae labe commacularentur in
Republica Ifraelitica , qui praeceptum de reverentia
facro Confecrationis oleoprasftandatranfgrederentur.
Fatemur quidem divinas leges non femper tranfgref-
forem mortali culpa ligare ; nimirum li ratione ali-
cujus circumftantias vinculum praecepti defecerit ,(ut
pura materias) quod folum accidit praeceptis illis ,
quas refpiciunt bonum proximi, vel imperfe£he de- j)
liberationis; quod in exercitio cujufcumque prasce-
pti aliquando contingere poteft : quia in primo mo-
tu voluntatis, five iit motus primoprimus, five mo-
tus fecundo primus, culpa mortalis nequaquam appa-
rere poteft: tamen ubi defierint illas conditiones, quas
venire nequeunt in praeceptum , de reverentia lacro
Confecrationis oleo prasftanda , dicendum erit , ■&
pro certo firmandum, prasceptum hoc, Ifraelitas om-
nes ad fui obfervantiam , fub pcena mortalis culpas
ligafle.
Magis adhuc eo firmari poteft noftra do£trina,
quod Ifraelitas ad id fe obligaverunt. cum Moyfe
Dei verba ad populum referente,ut legimus cap. 19. £
Exodi, totus fimul populus refpondit : Cunbla <jm
locutus efl Dommus , factemus: & hoc idem iterum,
atque tertio firmaverunt : utque majori vinculo vin-
cirentur, cum ipfo Deo in monte Synai fcedus fe-
rierunt ; ut legitur in eodem lib. cap. 24. fed illa ,
ad qu;e obfervanda aliquis fcedere aliquo fe ligavit,
fub reatu mortalis culpas obfervare tenetur cap. i. de
patl. & in cap.juram. Z2. cjtt&ft. f. Bald. tn l. cumquis,
cap. de juram. igitur Ifraelitasquoquead obfervantiam
hujus prascepti, de reverentia facro huic Confecra-
tionis oleo praeftanda , & aliorum divinorum pra.'-
ceptorum , casremonialium maxime, fub reatu mor-
talis culpa; tenebantur. His etiam addere poflumus; p
quod in humanis legibus , quoties aliqua graviflima
pcena apponitur, maxime fpiritualis in Ecclefiafticis
Hinclionibus , ut excommunicationis , fufpenfionis,
& hujus generis , toties obligatio fub reatu mortalis
culpasinducitur. ut communiter Theologi cum D.
Thoma 1. z. in materiade legib. tradunt. & plurimi
juris canonici Do&ores in^ cap. nuUus. 11. q.^.&cap.
tf de fenten. excom. in fexto confirmant. igitur a for-
tiori in divinis legibus hoc locum habebic. cumquc
in prascepto hoc de reverentia, facro huic Confecra-
tionis oleo , prasftanda , pcena gravifllma tranfgref-
foribus infligenda apponaturj Deo dicente, anirnatr»
illam , quas hujus pracepti contemtrix exiftet , ex-
cidendam fore de populo fuo ; (de cujus pcenx in-
telligentia , ftatim dicemus.) ea propteromni dubio
procul , prasceptum iftud , ad fuam obfervantiara
fub reatu mortalis culpas lfraelitas omnes obligafle
indubitata res erit.,
Sed major adhuc lis eft de Gentilibus , de quibus
in praecedentibus duobus capitulis locuti fumus , de
illis nimirum , qui Deum Hebraeorum , verum eile
Deum cognoviflent; vel hoc probabiliter fufpicaren-
tur ; certoque fcirent Deum legem tulifle de reve-
rentia facro Confecrationis oleo praeftanda : an ni-
mirum ipfi quoque ad obfervantiam hujus prazcepti
fub reatu mortalis culpas tenerentur. Abul. quasft.ic.
in cap. 30. Exo. ftat pro parte negativa , pro certo
affirmans, quod Gentiles nullo modo peccarent, ne-
que aliquam inobedientias maculam contraherent,
prasceptum illud non fervando , & fecus, atque ibi
habetur faciendo. Pro fua fententia fic , more fcho-
laftico argumentatur. Lex nonobligat,nifi illos,quos
Legiflator obligare vult; fed folam gentem Hebrs-
am , voluit Deus obligari , & non alias nationes ad
obfervantiam hujus prascepti : ergo reliquas nationes
non obligabantur. Igitur faciendo contra illud pras-
ceptum , nullo modo peccaflent ; quia nullam iegis
alicujus , aut prascepti tranigreflionem incurrerent.
Minorem propofitionem fuas argumentationis, exeo
probat , quod Deus folum cum gente Hebrasa fce-
dera iniit; & illam folum fibi in populum peculia-
rem elegit : ergo illam tantum ad obfervantiam hu-
jus legis, & non alias nationes obligare voluit. Igi-
tur etiam fi aliquis Gentilis Deum Hebrscorum ve-
rum efle Deum cognofceret; & prasceptum hocedi-
difie, de reverentia facro Confecrationis oleo pras-
ftanda : fecus tamen faciendo , ac prasceptum poftu-
lat , nihil peccaret. & affert Abulenfis inftantiam ;
quia quamvis ego fcirem Chriftum alicui homini,
aiiquid prascepifle , ad illius tamen prascepti obfer-
vantiam , fub pcena peccati nequaquam eflem obli-
gatus. quamvis certo apud me eflet Chriftum verum
Deum efle. utque do£trina hasc magis roboretur; e-
xemplum poflumus afterre, de eo quod prascepit Chri-
ftus juveni illi apud Marcum , & Lucam nimirurn
de contemnendis omnibus , & illum fequendo, cum
ait : Vade , vende omnia cfUi& habes & da panpenbns,
& veni , fequere me. Ex his infert Abulen. quod li-
cet Gentilis fciret Deum Hebrasorum verum effe
Deum; & illis hasc , & hasc prcecepta tradidifle;
non tamen recle inde colligitur , Gentilem vigore
illius prascepti obligatum exiftere , ad ea fervanda ,
quae illa lege five prascepto, mandabantur. Quod fi
contra Abulenfem infurrexerit quis , argumentis ex
lege Evangelica petitis ad quam omnes tenentur: re-
fpondet ille diverfam rationem de hac, atquedeMo-
faica haberi : quia lex Evangelica lata eft a Chrifto;
ut per univerfum orbem prasdicaretur , & obfervan-
tia illius omnibus injungeretur ; Chrifto Apoftolis
prascipiente, ut illa ubique prasdicarent dicendo :
Euntes m mundum univerfumpr&dicateEvangeliumom-
ni creatura. quod Mofaicas legi nequaquam accidit;
ac propterea pari paflii, in hac,atque in illa non erit
incedendum.
Abulenfis doctrinam, tamquam doftiflimi viri ora-
cula , alii excipiant > nobis in pra;fenri diflficultate ,
contraria via magis iecure incedendum exiftimamus;
perfiftendo in his , quas in duobus capitulis prayce-
dentibus docuimus. Quapropterjuxta ea, quas ibidi-
ximus , certiflrme tenemus , Gentilem qui Deum
He-
SACRORVM ELiEOCHRISMATON.
387
cepti per omiffionem tranigreflbr , eo ipfo culpas \ A
obnoxius fiat, & in die fefto nonaudito facro, mor-
taliter peccet : hos autem pcena aliqua afficere, tan-
tum ratione akerius fuperadditas legis , Prasfides
valent, per aliam nimirum legem pcenam tranfgref-
foribus indicentem. At verb fi Princeps exemphgra-
tia juflerit j ne quis fub pcena ultimi fupplicii extra
urbem triticum efterat : hujus prascepti ac legis
tranfgreflbr , nequaquam eo ipfo fe occidere tene-
tur ; neque eo ipfo folvere poenam , quamvis pcena
alterius generis fuiflet j ut prasclare habet Archid.
cap.felicis. de poen. in fex. Gemm. in cap.pro humana ,
§. facri. & facit etiam Bald. in l. jubemus , §. icono-
mus, C. de fac. fanff. Eccl. & Bartol. in l. Divus. fed B
magiftratus, atque ejus qui Reipublicas praseft mu-
nuserit, iftius legis obfervantiam curarej ejufque
tranfgreflbres , pcena ex lege ftatuta punire.
Quibus attenteconfideratis, & asquo animo libra-
tis , eo unde digrefli fumus noftra vertatur oratio ;
nimirum ad prasceptum , de reverentia Sacro Con-
fecrationis oleo prasftanda 5 -in quo quidem pras-
cepto, certum in primis erit, omnes Ifraelitas vigore,
ac vi prascepti, ad illius obfervantiam , fub reatu
mortalis culpas alligatos extitifle. & ratio ex divinas
legis au6toritate fumitur j quas huic praecepto, cum
imbibita appareat , noftram hanc doftrinam eviden-
tiflimam facit. Praeceptum enim hoc a Deo latum
fuit Ifraelitis : cumque fub reatu mortalis culpae li-
gent, quas a Deo prascipiuntur; etiam fi praecipian-
tur ab ipfo, tamquam ab inftitutore alicujus fingula-
ris Reipublicae 5 quia tamen in eadem Republica,
ut Deus colitur, adoratur, & acceptatur; fit confe-
quens, ut mortalis culpae labe commacularentur in
Republica Ifraelitica , qui praeceptum de reverentia
facro Confecrationis oleoprasftandatranfgrederentur.
Fatemur quidem divinas leges non femper tranfgref-
forem mortali culpa ligare ; nimirum li ratione ali-
cujus circumftantias vinculum praecepti defecerit ,(ut
pura materias) quod folum accidit praeceptis illis ,
quas refpiciunt bonum proximi, vel imperfe£he de- j)
liberationis; quod in exercitio cujufcumque prasce-
pti aliquando contingere poteft : quia in primo mo-
tu voluntatis, five iit motus primoprimus, five mo-
tus fecundo primus, culpa mortalis nequaquam appa-
rere poteft: tamen ubi defierint illas conditiones, quas
venire nequeunt in praeceptum , de reverentia lacro
Confecrationis oleo prasftanda , dicendum erit , ■&
pro certo firmandum, prasceptum hoc, Ifraelitas om-
nes ad fui obfervantiam , fub pcena mortalis culpas
ligafle.
Magis adhuc eo firmari poteft noftra do£trina,
quod Ifraelitas ad id fe obligaverunt. cum Moyfe
Dei verba ad populum referente,ut legimus cap. 19. £
Exodi, totus fimul populus refpondit : Cunbla <jm
locutus efl Dommus , factemus: & hoc idem iterum,
atque tertio firmaverunt : utque majori vinculo vin-
cirentur, cum ipfo Deo in monte Synai fcedus fe-
rierunt ; ut legitur in eodem lib. cap. 24. fed illa ,
ad qu;e obfervanda aliquis fcedere aliquo fe ligavit,
fub reatu mortalis culpas obfervare tenetur cap. i. de
patl. & in cap.juram. Z2. cjtt&ft. f. Bald. tn l. cumquis,
cap. de juram. igitur Ifraelitasquoquead obfervantiam
hujus prascepti, de reverentia facro huic Confecra-
tionis oleo praeftanda , & aliorum divinorum pra.'-
ceptorum , casremonialium maxime, fub reatu mor-
talis culpa; tenebantur. His etiam addere poflumus; p
quod in humanis legibus , quoties aliqua graviflima
pcena apponitur, maxime fpiritualis in Ecclefiafticis
Hinclionibus , ut excommunicationis , fufpenfionis,
& hujus generis , toties obligatio fub reatu mortalis
culpasinducitur. ut communiter Theologi cum D.
Thoma 1. z. in materiade legib. tradunt. & plurimi
juris canonici Do&ores in^ cap. nuUus. 11. q.^.&cap.
tf de fenten. excom. in fexto confirmant. igitur a for-
tiori in divinis legibus hoc locum habebic. cumquc
in prascepto hoc de reverentia, facro huic Confecra-
tionis oleo , prasftanda , pcena gravifllma tranfgref-
foribus infligenda apponaturj Deo dicente, anirnatr»
illam , quas hujus pracepti contemtrix exiftet , ex-
cidendam fore de populo fuo ; (de cujus pcenx in-
telligentia , ftatim dicemus.) ea propteromni dubio
procul , prasceptum iftud , ad fuam obfervantiara
fub reatu mortalis culpas lfraelitas omnes obligafle
indubitata res erit.,
Sed major adhuc lis eft de Gentilibus , de quibus
in praecedentibus duobus capitulis locuti fumus , de
illis nimirum , qui Deum Hebraeorum , verum eile
Deum cognoviflent; vel hoc probabiliter fufpicaren-
tur ; certoque fcirent Deum legem tulifle de reve-
rentia facro Confecrationis oleo praeftanda : an ni-
mirum ipfi quoque ad obfervantiam hujus prazcepti
fub reatu mortalis culpas tenerentur. Abul. quasft.ic.
in cap. 30. Exo. ftat pro parte negativa , pro certo
affirmans, quod Gentiles nullo modo peccarent, ne-
que aliquam inobedientias maculam contraherent,
prasceptum illud non fervando , & fecus, atque ibi
habetur faciendo. Pro fua fententia fic , more fcho-
laftico argumentatur. Lex nonobligat,nifi illos,quos
Legiflator obligare vult; fed folam gentem Hebrs-
am , voluit Deus obligari , & non alias nationes ad
obfervantiam hujus prascepti : ergo reliquas nationes
non obligabantur. Igitur faciendo contra illud pras-
ceptum , nullo modo peccaflent ; quia nullam iegis
alicujus , aut prascepti tranigreflionem incurrerent.
Minorem propofitionem fuas argumentationis, exeo
probat , quod Deus folum cum gente Hebrasa fce-
dera iniit; & illam folum fibi in populum peculia-
rem elegit : ergo illam tantum ad obfervantiam hu-
jus legis, & non alias nationes obligare voluit. Igi-
tur etiam fi aliquis Gentilis Deum Hebrscorum ve-
rum efle Deum cognofceret; & prasceptum hocedi-
difie, de reverentia facro Confecrationis oleo pras-
ftanda : fecus tamen faciendo , ac prasceptum poftu-
lat , nihil peccaret. & affert Abulenfis inftantiam ;
quia quamvis ego fcirem Chriftum alicui homini,
aiiquid prascepifle , ad illius tamen prascepti obfer-
vantiam , fub pcena peccati nequaquam eflem obli-
gatus. quamvis certo apud me eflet Chriftum verum
Deum efle. utque do£trina hasc magis roboretur; e-
xemplum poflumus afterre, de eo quod prascepit Chri-
ftus juveni illi apud Marcum , & Lucam nimirurn
de contemnendis omnibus , & illum fequendo, cum
ait : Vade , vende omnia cfUi& habes & da panpenbns,
& veni , fequere me. Ex his infert Abulen. quod li-
cet Gentilis fciret Deum Hebrasorum verum effe
Deum; & illis hasc , & hasc prcecepta tradidifle;
non tamen recle inde colligitur , Gentilem vigore
illius prascepti obligatum exiftere , ad ea fervanda ,
quae illa lege five prascepto, mandabantur. Quod fi
contra Abulenfem infurrexerit quis , argumentis ex
lege Evangelica petitis ad quam omnes tenentur: re-
fpondet ille diverfam rationem de hac, atquedeMo-
faica haberi : quia lex Evangelica lata eft a Chrifto;
ut per univerfum orbem prasdicaretur , & obfervan-
tia illius omnibus injungeretur ; Chrifto Apoftolis
prascipiente, ut illa ubique prasdicarent dicendo :
Euntes m mundum univerfumpr&dicateEvangeliumom-
ni creatura. quod Mofaicas legi nequaquam accidit;
ac propterea pari paflii, in hac,atque in illa non erit
incedendum.
Abulenfis doctrinam, tamquam doftiflimi viri ora-
cula , alii excipiant > nobis in pra;fenri diflficultate ,
contraria via magis iecure incedendum exiftimamus;
perfiftendo in his , quas in duobus capitulis prayce-
dentibus docuimus. Quapropterjuxta ea, quas ibidi-
ximus , certiflrme tenemus , Gentilem qui Deum
He-