Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Hirsch, Theodor [Editor]; Töppen, Max [Editor]; Strehlke, Ernst Gottfried Wilhelm [Editor]
Scriptores rerum Prussicarum: die Geschichtsquellen der preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft (1. Band) — Leipzig: Verlag von S. Hirzel, 1861

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.54721#0045
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
CRONICA TERRE PRUSSIE. PARS I.

27

dicit apostolus: ego plantavi, Apollo rigavit, dominus autem incrementum de-1. cor. 3,6 f.
dit; ex quibus verbis liquide licet appareat, quod neque is qui plantat, neque
is qui rigat, aliquid sit, sed qui incrementum dat, deus; tarnen humana diligen-
cia impensionis eure sollicitudinem debet impendere circa plantas, que adhuc
novelle fructus uberes afferunt et uberiores suo tempore repromittunt. Unde
cum dominus patriarcha Jerosolimitanus, Henricus rex Jerosolimitanus illustris,
Nazarenus et Tyrensis et Cesariensis archiepiscopi et Bethlemitanus et Achonen-
sis episcopi, magister hospitalis sancti Johannis et magister domus templi et
multi fratres ambarum domorum pluresque barones terre sancte scilicet Radul-
phus dominus Tiberiadis et dominus Hugo frater suus, et Raynaldus’ domi-
nus Sidonis, et dominus Eymarusb de Cesarea, et dominus Johannes de Hibelino
et multi alii de regno Jerusalem, et de Alemania“ Conradus Maguntinensis ar-
chiepiscopus, Conradus Herbipolensis episcopus et cancellarius imperii Romani,
Wolgeriusd Pataviensis episcopus, Gardolphus Halberstatensis episcopus, et Ci-
censise episcopus, Fridericus dux Swevie, Henricus palatinus comes Renif et
dux de Brunswich, Fridericus dux Austrie, Henricus dux Brabancie, qui ca-
pitaneus tune erat exercitus, Hermannus palatinus comes Saxonie et lantgra-
vius Thuringie, Albertus marchio Brandenburgensis et Henricus de Calendins
marscalcus imperii, Conradus marchio de Landsbergk11, Theodericus1 marchio
Misnensis, coraites vero et magnates et quam plures nobilesk dicti exercitus,
oculo propiciacionis videntes, hanc novellam hospitalis plantacionem aliquales
fructus honoris et honestatis tempestiva quadam fecunditate producere, et spe-
rantes indubitanter, quod domino incrementum dante, expansis ramis suis,
uberrimam fructuum copiam faceret in futurum, omnium principum supradicto-
rum consilium in hoc resedit, ut dominus Fridericus dux Swevie nuncios so-
lempnes fratri suo serenissimo domino Henrico vi. regi Romanorum, futuro im-
peratori, mitteret, qui apud dominum papam institucionem et confirmacionem
hospitalis prehabiti impetraret. Papa itaque1 audita hac legacione piis peten-
cium precibus inclinatus in dicto hospitali ordinem fratrum hospitalis Jerosoli-
mitani circa pauperes et infirmos, fratrum vero milicie templi circa clericos et
milites et alios fratres instituit et in nomine domini confirmavit, concedens fra-
tribus dicti hospitalis, ut nigra cruce et albo pallio uterentur, omnesque liber-
tates, immunitates et indulgencias, venerandis domibus predictorum hospitalis
et templi ab apostolica sede concessas, indulsit, ut eis uterentur libere sicut
illi1. Dignum enim erat, ut qui1,1 in operacione virtutum pio vellent proposito
a) Reinoldus K. b) Cymarus Codd. Ademar, verkürzt Aimar Urkk. c) Wechselnd Alemania, Alimania,
Almania, selten Alamania. Codd. d) Volker J. e) Cisensis K. von Cicz J. ’ f) regni Codd. an dem
Ri ne J. g) Kalende J. Caladin K. h) Landesbergh B. i) Th. K. Diterich J. Der Name fehlt B.
k) Ob nobiles gegen die Codd. vor quam plures zu setzen ist? 1) igitur B. m) qui fehlt K.
*
4) Dass Dusburg in diesem Kap. den Prolog der Ordensstatuten benutzte, zeigt 4) im
Anfänge die auffallende Uebereinstimmung in den Wendungen (a Cristianis — recuperata —
fuerunt bis homines — diversos bis exercitu), 2) der auffallende Irrthum, dass Friedrich von
Schwaben seine Gesandtschaft mit König Heinrich von Jerusalem, Heinrich von Brabant etc.
beschlossen haben soll! 3) die Hinzufügung der alttestamentlichen Vorbilder des deutschen
Ordens. Von der langen Reihe der Fürsten aber, welche sich für die Gründung des Ordens
interessirten, sind in dem Prolog der Ordensstatuten nur wenige genannt; sämmtlich und
bis auf die beiden letzten sogar in derselben Reihe giebt sie der Bericht De primordiis etc.,
aus dem sie also ohne Zweifel entnommen sind. Von Dusburg rühren in diesem Abschnitt
drei Zusätze her. Er nennt 4) Friedrich s Bruder Heinrich richtig den sechsten. Er schreibt
2) dem Pabst Cölestin III. in diesem Abschnitt zweimal, wie schon in der Vorrede einmal,
nicht bloss die confirmacio, sondern auch die institucio des Ordens zu, was nach der vorigen
 
Annotationen