DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0077
Rzeźbiarze polscy w XIX-wiecznym Rzymie
73
II. 1. Wiktor Brodzki, Nagrobek baronowej Enediny Giordano Sanna, pomiędzy 1873 a 1879, marmur, Rzym, Campo Verano,
fot. Lechosław Lameński
wykonywane na zamówienie dworu carskiego w Pe-
tersburgu. Sławę artysty ugruntował jednak dopie-
ro nagrobek baronowej Enediny Giordano Sanna,
ustawiony w kaplicy rodowej w najbardziej pre-
stiżowej i reprezentacyjnej części Campo Verano,
pomiędzy 1873 a 1879 rokiem (ił. 1). Zamówiony
przez męża barona Giuseppe Giordano-Aposto-
li i nieletnią córkę, miał wyrażać smutek i żal po
utracie ukochanej żony i matki, która odeszła nie-
spodziewanie, przeżywszy zaledwie 23 lata.
Brodzki stworzył dzieło zdecydowanie reali-
styczne, o ogromnym ładunku emocjonalnym, od-
kute z technicznym mistrzostwem, w najlepszym
gatunku marmuru carraryjskiego. I chociaż arty-
sta polski nie wyszedł w swojej rzeźbie poza coraz
powszechniej obecny na wielu cmentarzach stolic
europejskich w latach 70. i 80. XIX wieku schemat
nagrobka, którego głównym elementem rzeźbiar-
skim była figura zmarłej, leżąca na werystycznie
potraktowanym łóżku, z plastycznie oddanym prze-
ścieradłem i poduszką, uzyskał oczekiwany przez
wszystkich efekt plastyczny. Warto dodać, że uka-
zujące się w Mediolanie opiniotwórcze czasopismo
„IŹIllustrazione Italiana” uznało go za najpiękniej-
szy nagrobek na Campo Yerano.
Nieco później, w 1887 roku, po dwóch latach
pracy, kolejny zdolny przybysz z nieistniejącej
Polski - Pius Weloński wykonał nagrobek jedne-
go z najzdolniejszych watykańskich mężów stanu
w XIX wieku - kardynała Włodzimierza Czackie-
go, ustawiony w kościele Santa Pudenziana (il. 2).
Inspirowany przyściennym nagrobkiem Leonarda
Bruni z lat 1445-1450, dłuta Bernarda Rosselina
we florenckim kościele Santa Croce, śmiało może
być uznany za najlepszą pracę rzymską naszego
rzeźbiarza, którą opinia włoska przyjęła ciepło.
Doceniono siłę wyrazu, zwartość i prostotę kom-
pozycji, biegłość techniczną Welońskiego oraz
jego dbałość o harmonię kolorystyczną poszcze-
gólnych części nagrobka: marmurowego sarkofa-
gu i architektonicznej oprawy, z odlaną w brązie
postacią kardynała, dwiema tarczami herbowymi
i płaskorzeźbą Matka Boska z Dzieciątkiem Jezus
w otoczeniu aniołków. Wykonana w brązie postać
kardynała to efekt udanej współpracy polskiego
artysty z Fonderia Alessandro Nelli, najsłynniejszą
odlewnią funkcjonującą w tym czasie w mieście nad
Tybrem. Mistrzostwo rzymskich rzemieślników na
tym polu powodowało, że nie tylko rozmiłowany
w sztuce antycznej Weloński, ale także inni nasi
73
II. 1. Wiktor Brodzki, Nagrobek baronowej Enediny Giordano Sanna, pomiędzy 1873 a 1879, marmur, Rzym, Campo Verano,
fot. Lechosław Lameński
wykonywane na zamówienie dworu carskiego w Pe-
tersburgu. Sławę artysty ugruntował jednak dopie-
ro nagrobek baronowej Enediny Giordano Sanna,
ustawiony w kaplicy rodowej w najbardziej pre-
stiżowej i reprezentacyjnej części Campo Verano,
pomiędzy 1873 a 1879 rokiem (ił. 1). Zamówiony
przez męża barona Giuseppe Giordano-Aposto-
li i nieletnią córkę, miał wyrażać smutek i żal po
utracie ukochanej żony i matki, która odeszła nie-
spodziewanie, przeżywszy zaledwie 23 lata.
Brodzki stworzył dzieło zdecydowanie reali-
styczne, o ogromnym ładunku emocjonalnym, od-
kute z technicznym mistrzostwem, w najlepszym
gatunku marmuru carraryjskiego. I chociaż arty-
sta polski nie wyszedł w swojej rzeźbie poza coraz
powszechniej obecny na wielu cmentarzach stolic
europejskich w latach 70. i 80. XIX wieku schemat
nagrobka, którego głównym elementem rzeźbiar-
skim była figura zmarłej, leżąca na werystycznie
potraktowanym łóżku, z plastycznie oddanym prze-
ścieradłem i poduszką, uzyskał oczekiwany przez
wszystkich efekt plastyczny. Warto dodać, że uka-
zujące się w Mediolanie opiniotwórcze czasopismo
„IŹIllustrazione Italiana” uznało go za najpiękniej-
szy nagrobek na Campo Yerano.
Nieco później, w 1887 roku, po dwóch latach
pracy, kolejny zdolny przybysz z nieistniejącej
Polski - Pius Weloński wykonał nagrobek jedne-
go z najzdolniejszych watykańskich mężów stanu
w XIX wieku - kardynała Włodzimierza Czackie-
go, ustawiony w kościele Santa Pudenziana (il. 2).
Inspirowany przyściennym nagrobkiem Leonarda
Bruni z lat 1445-1450, dłuta Bernarda Rosselina
we florenckim kościele Santa Croce, śmiało może
być uznany za najlepszą pracę rzymską naszego
rzeźbiarza, którą opinia włoska przyjęła ciepło.
Doceniono siłę wyrazu, zwartość i prostotę kom-
pozycji, biegłość techniczną Welońskiego oraz
jego dbałość o harmonię kolorystyczną poszcze-
gólnych części nagrobka: marmurowego sarkofa-
gu i architektonicznej oprawy, z odlaną w brązie
postacią kardynała, dwiema tarczami herbowymi
i płaskorzeźbą Matka Boska z Dzieciątkiem Jezus
w otoczeniu aniołków. Wykonana w brązie postać
kardynała to efekt udanej współpracy polskiego
artysty z Fonderia Alessandro Nelli, najsłynniejszą
odlewnią funkcjonującą w tym czasie w mieście nad
Tybrem. Mistrzostwo rzymskich rzemieślników na
tym polu powodowało, że nie tylko rozmiłowany
w sztuce antycznej Weloński, ale także inni nasi