Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Malinowski, Jerzy [Editor]
Polsky i rosyjscy architekci w XIX i XX wieku — Sztuka Europy Wschodniej /​ The Art of Eastern Europe, Band 6: Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, 2018

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55691#0285

DWork-Logo
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
THE ART OF EASTERN EUROPE
TOM VI

Tomasz Śleboda
Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata

Recenzja książki Илья Печёнкин, Ольга Шурыгина Архитектор
Иван Жолтовский. Эпизоды из ненаписанной биографии
(Москва 2017)

Wydana w 2017 roku książka pt. Architekt
Iwan Żółtowski. Epizody z nienapisanej biografii
(И. Печенкин, О. Шурыгина, Архитектор Иван
Жолтовский. Эпизоды из ненаписанной биогра-
фии} mimo niewielkich rozmiarów (160 stron)
jest - szczególnie dla polskiego czytelnika - lekturą
niezwykle interesującą. Przede wszystkim sam Iwan
Żółtowski (1867-1959), w Polsce znany jako Jan
Żółtowski, jest niejednoznaczny narodowościowo.
Wywodzący się z polskiej szlachty, architekt całą
swoją twórczość i dojrzale życie związał z Rosją,
a później Rosją Sowiecką, deklarując tym samym
przynależność do narodu i kultury rosyjskiej. Zru-
syfikowania się - o czym m.in. dowiadujemy się
z niniejszej publikacji - jeden z jego starszych bra-
ci, Wacław, nigdy mu nie wybaczył. Co ciekawe -
z punktu widzenia polskiego czytelnika - ani pisząc
o rusyfikacji Żółtowskiego, ani w żadnym innym
miejscu książki, autorzy, Ilja Pieczionkin i Olga
Szurygina, nie wspominają o polskim pochodzeniu
architekta.
Jak Pieczionkin i Szurygina zaznaczają we
wstępie do tej niewielkiej książki, przy jej pisaniu
kierowali się potrzebą wyjaśnienia i uzupełnienia
niektórych niejasności w biografii Żółtowskiego,
który - jak już zauważali współcześni mu badacze

- sam aktywnie rozpowszechniał „legendy” na swój
temat. Autorzy podjęli próbę uzupełnienia i we-
ryfikacji informacji o architekcie, opierając się na
archiwalnych materiałach, które zostały poddane
źródłowej analizie.
W rosyjskiej historiografii Żółtowski zajmuje
stale miejsce w panteonie najwybitniejszych radziec-
kich architektów. Autorzy wymieniają powstałe
w ostatnim dwudziestoleciu prace monograficzne
na jego temat, książki i artykuły. Prace te ich zda-
niem zawierają i powielają szereg niesprawdzonych
informacji. Nawet w publikacji monograficznej do-
tyczącej Żółtowskiego autorstwa tak uznanego au-
torytetu badawczego tego okresu, jakim jest Selim
Chan-Magomiedow, wskazali, że zawiera ona „wie-
le nieścisłości i niczym niepopartych uogólnień”.
Pieczionkin i Sżurygina stwierdzają, że napisa-
nie pełnej monografii architekta leży na „interdy-
scyplinarnym pograniczu”, a pełnowartościowa mo-
nografia Żółtowskiego wciąż jeszcze nie powstała;
Architekt Iwan Żółtowski. Epizody z nienapisanej
biografii ma dać - w zamyśle autorów - jedynie od-
powiedź na kilka pytań i rozwiać kilka niejasności
z życiorysu architekta.
W książce zrekonstruowano początek kariery
Żółtowskiego, po ukończeniu uczelni, jako samo-
 
Annotationen