DOI article:
Gorczyca, Łukasz: Z wędrówek po prowincjonalnych wnętrzach kościelnych Wileńszczyzny
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.22258#0174
172
Łukasz Gorczyca
renesansowym. Firma istniała w Wilnie od r. 1908, początkowo jako filia
założonej przez ojca Wacława Biernackiego, Hugona Ernesta, jednej z naj-
większych w Polsce wytwórni organów15. Po usamodzielnieniu się, Wacław
Biernacki rozwinął działalność i założył również osobną fabrykę w Warszawie.
Schematyczne, ale stylowe prospekty organów dobrze dopasowywały się do
ówczesnych wnętrz kościelnych. Ich poziom był jednak nieporównywalnie
wyższy od wyrobów działającej w Wilnie w 2. połowie XIX wieku firmy Flo-
riana Ostromęckiego, której roboty dość prymitywny prospekt znajduje się
w Turgielach.
Jak można się zorientować, Wilno było ośrodkiem w dużej mierze
samowystarczalnym. Oprócz jednak miejscowej produkcji i lokalnych rzemieśl-
ników, korzystano z obcych sił artystycznych (działalność Tyrolczyków w Sude-
rwie). Typowym zjawiskiem był zalew wyrobów platerowanych z fabryk
warszawskich, przede wszystkim Frageta i Norblina. Sprzęty importowane
z zagranicy pojawiały się rzadziej, jak na przykład francuskie oraz niemieckie
wyroby złotnicze i fisharmonie. W sumie jednak, w coraz bardziej standar-
dyzującym się w ciągu w. XIX wyglądzie i wyposażeniu wnętrz kościelnych,
trudno jest doszukiwać się odrębności Wileńszczyzny. Nie świadczy to źle
o poziomie artystycznym tego regionu, ale raczej przekazuje ogólną prawdę
o charakterze XIX i XX-wiecznego rzemiosła. Przytoczone przykłady jednorod-
nych stylowo wnętrz i elementów ich wyposażenia świadczą ponadto, że
pochopna, jednoznacznie niska jego ocena jest krzywdząca.
Łukasz Gorczyca
renesansowym. Firma istniała w Wilnie od r. 1908, początkowo jako filia
założonej przez ojca Wacława Biernackiego, Hugona Ernesta, jednej z naj-
większych w Polsce wytwórni organów15. Po usamodzielnieniu się, Wacław
Biernacki rozwinął działalność i założył również osobną fabrykę w Warszawie.
Schematyczne, ale stylowe prospekty organów dobrze dopasowywały się do
ówczesnych wnętrz kościelnych. Ich poziom był jednak nieporównywalnie
wyższy od wyrobów działającej w Wilnie w 2. połowie XIX wieku firmy Flo-
riana Ostromęckiego, której roboty dość prymitywny prospekt znajduje się
w Turgielach.
Jak można się zorientować, Wilno było ośrodkiem w dużej mierze
samowystarczalnym. Oprócz jednak miejscowej produkcji i lokalnych rzemieśl-
ników, korzystano z obcych sił artystycznych (działalność Tyrolczyków w Sude-
rwie). Typowym zjawiskiem był zalew wyrobów platerowanych z fabryk
warszawskich, przede wszystkim Frageta i Norblina. Sprzęty importowane
z zagranicy pojawiały się rzadziej, jak na przykład francuskie oraz niemieckie
wyroby złotnicze i fisharmonie. W sumie jednak, w coraz bardziej standar-
dyzującym się w ciągu w. XIX wyglądzie i wyposażeniu wnętrz kościelnych,
trudno jest doszukiwać się odrębności Wileńszczyzny. Nie świadczy to źle
o poziomie artystycznym tego regionu, ale raczej przekazuje ogólną prawdę
o charakterze XIX i XX-wiecznego rzemiosła. Przytoczone przykłady jednorod-
nych stylowo wnętrz i elementów ich wyposażenia świadczą ponadto, że
pochopna, jednoznacznie niska jego ocena jest krzywdząca.