DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.43487#0306
180
Dariusz Gromski
sylwetkami zwierząt, np. osiołka, węża, lwa i ptaków, czego z kolei nie moż-
na zauważyć w Lublinie.
Analizując sceny figuralne obydwu malowideł można zauważyć większą
różnorodność typów przedstawień postaci i ich strojów na freskach lubels-
kich, co należy przypisać bogatszemu wątkowi narracyjnemu katedry. Wspó-
lną cechą tych motywów malowideł jest błędne przyjmowanie przez malarza
proporcji postaci, ich manierystyczne upozowanie lub przerysowanie pew-
nych części ciała.
W jednym przypadku artysta zdecydował się wiernie powtórzyć schemat
wypracowany już wcześniej i sprawdzony na sklepieniach w Trembowli
i Lublinie (il. 32-34). Jest to motyw Trójcy Świętej adorowanej przez anioł-
ków unoszących się w powietrzu. Postaci Boga Ojca i Chrystusa zbliżone są
formalnie do siebie na obu freskach - chełmskim i lubelskim. Różnią się
natomiast proporcjami i sposobem opracowania aniołki, które w Chełmie
wydają się być klocowate i niepewnie zawieszone w powietrzu. Sposób opra-
cowania pozostałych postaci, zwłaszcza ich twarzy, także różni się od przy-
jętego w Lublinie. Widać tu schematyzację i nieudolność w traktowaniu
szczegółów twarzy - nosa, brwi i oczu.
Kolorystyka obydwu malowideł wydaje się być utrzymana w jednako-
wym tonie. Wprawdzie na jej ocenę mogły wpłynąć przeprowadzane dotąd
konserwacje fresków (zwłaszcza ostatnia - z 1972 r., w Chełmie), to jednak
można przypuszczać, że malarz nie zmienił radykalnie, bo w ciągu zaledwie
roku, swojej palety.
Kaplica Matki Boskiej w Opolu została pomalowana w 1757 r. W tym
samym okresie bliska ukończenia była dekoracja w kościele jezuickim. Głów-
ną kompozycją w kaplicy jest scena adoracji monogramu maryjnego przez
unoszących się na tle obłoków aniołków (il. 35). Pendentywy zostały tu
zamienione w iluzjonistyczne konstrukcje architektoniczne, stanowiące
optyczną podporę i obramowanie dla sceny rozgrywającej się na otwartej
partii sklepienia. Ten sam schemat odnajdujemy w Lublinie na sklepieniach
przęseł kaplic. Różnice wynikające po części ze struktury kaplic dotyczą
układu elementów architektonicznych i opracowania lunet okiennych. Przy-
glądając się postaciom unoszących się aniołków zauważamy ich wyjątkowo
nieporadne przedstawienie, rażące proporcjami główek i błędnymi skrótami
perspektywicznymi. Błędy te występują także w Lublinie na sklepieniach
wspomnianych kaplic i wykazują podobne w detalach traktowanie postaci.
Na ich tle wyróżnia się sposób opracowania postaci aniołków na sklepieniu
kaplicy Niepokalanego Poczęcia w Lublinie, które wykreślone zostały z dużą
biegłością i prawdopodobnie nie są dziełem tego samego malarza (il. 32).
Wśród malowideł kaplicy kilkakrotnie pojawia się motyw iluzjonistyczne-
go okna, znany już z przedstawień w Lublinie. Iluzjonistyczne okno w koś-
ciele w Opolu spełnia podobną rolę, uzupełniając w sposób malarski okna ist-
niejące na przeciwległych ścianach. Podobnie jak w katedrze, tak i tutaj w tle
Dariusz Gromski
sylwetkami zwierząt, np. osiołka, węża, lwa i ptaków, czego z kolei nie moż-
na zauważyć w Lublinie.
Analizując sceny figuralne obydwu malowideł można zauważyć większą
różnorodność typów przedstawień postaci i ich strojów na freskach lubels-
kich, co należy przypisać bogatszemu wątkowi narracyjnemu katedry. Wspó-
lną cechą tych motywów malowideł jest błędne przyjmowanie przez malarza
proporcji postaci, ich manierystyczne upozowanie lub przerysowanie pew-
nych części ciała.
W jednym przypadku artysta zdecydował się wiernie powtórzyć schemat
wypracowany już wcześniej i sprawdzony na sklepieniach w Trembowli
i Lublinie (il. 32-34). Jest to motyw Trójcy Świętej adorowanej przez anioł-
ków unoszących się w powietrzu. Postaci Boga Ojca i Chrystusa zbliżone są
formalnie do siebie na obu freskach - chełmskim i lubelskim. Różnią się
natomiast proporcjami i sposobem opracowania aniołki, które w Chełmie
wydają się być klocowate i niepewnie zawieszone w powietrzu. Sposób opra-
cowania pozostałych postaci, zwłaszcza ich twarzy, także różni się od przy-
jętego w Lublinie. Widać tu schematyzację i nieudolność w traktowaniu
szczegółów twarzy - nosa, brwi i oczu.
Kolorystyka obydwu malowideł wydaje się być utrzymana w jednako-
wym tonie. Wprawdzie na jej ocenę mogły wpłynąć przeprowadzane dotąd
konserwacje fresków (zwłaszcza ostatnia - z 1972 r., w Chełmie), to jednak
można przypuszczać, że malarz nie zmienił radykalnie, bo w ciągu zaledwie
roku, swojej palety.
Kaplica Matki Boskiej w Opolu została pomalowana w 1757 r. W tym
samym okresie bliska ukończenia była dekoracja w kościele jezuickim. Głów-
ną kompozycją w kaplicy jest scena adoracji monogramu maryjnego przez
unoszących się na tle obłoków aniołków (il. 35). Pendentywy zostały tu
zamienione w iluzjonistyczne konstrukcje architektoniczne, stanowiące
optyczną podporę i obramowanie dla sceny rozgrywającej się na otwartej
partii sklepienia. Ten sam schemat odnajdujemy w Lublinie na sklepieniach
przęseł kaplic. Różnice wynikające po części ze struktury kaplic dotyczą
układu elementów architektonicznych i opracowania lunet okiennych. Przy-
glądając się postaciom unoszących się aniołków zauważamy ich wyjątkowo
nieporadne przedstawienie, rażące proporcjami główek i błędnymi skrótami
perspektywicznymi. Błędy te występują także w Lublinie na sklepieniach
wspomnianych kaplic i wykazują podobne w detalach traktowanie postaci.
Na ich tle wyróżnia się sposób opracowania postaci aniołków na sklepieniu
kaplicy Niepokalanego Poczęcia w Lublinie, które wykreślone zostały z dużą
biegłością i prawdopodobnie nie są dziełem tego samego malarza (il. 32).
Wśród malowideł kaplicy kilkakrotnie pojawia się motyw iluzjonistyczne-
go okna, znany już z przedstawień w Lublinie. Iluzjonistyczne okno w koś-
ciele w Opolu spełnia podobną rolę, uzupełniając w sposób malarski okna ist-
niejące na przeciwległych ścianach. Podobnie jak w katedrze, tak i tutaj w tle