DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.43487#0307
Freski Józefa Meyera w katedrze lubelskiej
181
został pokazany fragment architektury. W jednym zaś przypadku przeniesio-
ny został niemal wiernie motyw filara dźwigającego arkadę, uproszczony
przez skromniejszą dekorację i brak krajobrazu na dalszym planie. Również
detale dekoracyjne, użyte do ozdobienia sklepienia i płycin ścian, nie odbiega-
ją poza schemat stosowany przez artystę w katedrze lubelskiej. Na obydwu
freskach występują te same zasadniczo zestawienia kolorystyczne poszczegól-
nych motywów.
Wcześniejszą od lubelskiej jest polichromia kościoła w Trembowli, dato-
wana na 1750 r. Do analizy możemy wykorzystać jedynie dwa fragmenty
malowideł - przypuszczalnie ze sklepienia prezbiterium (il. 34) i nawy głów-
nej. Obydwa przedstawienia odbiegają swoją kompozycją od dekoracji kate-
dry w Lublinie, nie znajdując naśladownictwa tego schematu. Malowidło
sklepienia nawy w Trembowli wykazuje jeszcze większy wpływ twórczości
nauczyciela Meyera, Ecksteina, fresk prezbiterum natomiast swoją kontynua-
cję znalazł w uproszczonej formie i skromniejszej dekoracji kościoła w Cheł-
mie. Do malowidła sklepienia w Trembowli zbliżony jest fresk Wygnanie
Helidora w kapitularzu katedry. Malowidła te łączy nisko położony punkt
odniesienia i niezwykle śmiałe ujęcie perspektywiczne architektury, zwłaszcza
podobnych w formie motywów zdwojonych kolumn belkowania. Dzieli je
okres siedmiu lat, który pokazuje jaką drogą poszedł Meyer tworząc własne
kompozycje, które dorównują lub nawet przewyższają formy przyswojone
od nauczyciela.
b) Twórczość Meyera na tle przykładów twórczości artys-
tycznej morawskich malarzy freskantów
Porównanie dzieł Meyera z wybranymi przykładami twórczości artystów,
wywodzących się podobnie jak i Meyer z terenu Moraw, należałoby rozpo-
cząć od przeanalizowania zakresu i charakteru wpływu bezpośredniego nau-
czyciela artysty, Franciszka Ecksteina. Zagadnienia tego nie da się ustalić
z całą dokładnością, jako że nie dysponujemy pełnym dorobkiem artystycz-
nym Meyera, zwłaszcza z wcześniejszego okresu twórczości, jak również
całokształtem twórczości Ecksteina. Meyer będąc związanym z pracownią
Ecksteina w Brnie udał się z nim do Lwowa, gdzie pomagał w dekoracji
tamtejszego kościoła oo. jezuitów. W trakcie tychże prac Eckstein zmarł
(1740 r.), a polichromię ukończył jego syn, Sebastian, z około 20-letnim
wówczas Meyerem. Wpływ mistrza Franciszka na naszego malarza dawało
się zapewne zauważyć w pierwszych samodzielnych dekoracjach w Siemia-
nówce, Lwowie czy Trembowli. W tym ostatnim przypadku ograniczyło się
ono do recepcji przez Meyera ogólnej zasady kompozycji fresku sklepiennego
i występujących nań motywów architektonicznych. Porównując natomiast
181
został pokazany fragment architektury. W jednym zaś przypadku przeniesio-
ny został niemal wiernie motyw filara dźwigającego arkadę, uproszczony
przez skromniejszą dekorację i brak krajobrazu na dalszym planie. Również
detale dekoracyjne, użyte do ozdobienia sklepienia i płycin ścian, nie odbiega-
ją poza schemat stosowany przez artystę w katedrze lubelskiej. Na obydwu
freskach występują te same zasadniczo zestawienia kolorystyczne poszczegól-
nych motywów.
Wcześniejszą od lubelskiej jest polichromia kościoła w Trembowli, dato-
wana na 1750 r. Do analizy możemy wykorzystać jedynie dwa fragmenty
malowideł - przypuszczalnie ze sklepienia prezbiterium (il. 34) i nawy głów-
nej. Obydwa przedstawienia odbiegają swoją kompozycją od dekoracji kate-
dry w Lublinie, nie znajdując naśladownictwa tego schematu. Malowidło
sklepienia nawy w Trembowli wykazuje jeszcze większy wpływ twórczości
nauczyciela Meyera, Ecksteina, fresk prezbiterum natomiast swoją kontynua-
cję znalazł w uproszczonej formie i skromniejszej dekoracji kościoła w Cheł-
mie. Do malowidła sklepienia w Trembowli zbliżony jest fresk Wygnanie
Helidora w kapitularzu katedry. Malowidła te łączy nisko położony punkt
odniesienia i niezwykle śmiałe ujęcie perspektywiczne architektury, zwłaszcza
podobnych w formie motywów zdwojonych kolumn belkowania. Dzieli je
okres siedmiu lat, który pokazuje jaką drogą poszedł Meyer tworząc własne
kompozycje, które dorównują lub nawet przewyższają formy przyswojone
od nauczyciela.
b) Twórczość Meyera na tle przykładów twórczości artys-
tycznej morawskich malarzy freskantów
Porównanie dzieł Meyera z wybranymi przykładami twórczości artystów,
wywodzących się podobnie jak i Meyer z terenu Moraw, należałoby rozpo-
cząć od przeanalizowania zakresu i charakteru wpływu bezpośredniego nau-
czyciela artysty, Franciszka Ecksteina. Zagadnienia tego nie da się ustalić
z całą dokładnością, jako że nie dysponujemy pełnym dorobkiem artystycz-
nym Meyera, zwłaszcza z wcześniejszego okresu twórczości, jak również
całokształtem twórczości Ecksteina. Meyer będąc związanym z pracownią
Ecksteina w Brnie udał się z nim do Lwowa, gdzie pomagał w dekoracji
tamtejszego kościoła oo. jezuitów. W trakcie tychże prac Eckstein zmarł
(1740 r.), a polichromię ukończył jego syn, Sebastian, z około 20-letnim
wówczas Meyerem. Wpływ mistrza Franciszka na naszego malarza dawało
się zapewne zauważyć w pierwszych samodzielnych dekoracjach w Siemia-
nówce, Lwowie czy Trembowli. W tym ostatnim przypadku ograniczyło się
ono do recepcji przez Meyera ogólnej zasady kompozycji fresku sklepiennego
i występujących nań motywów architektonicznych. Porównując natomiast