DOI article:
Daszewski, Wiktor Andrzej; Kołątaj, Wojciech: Wstępny raport z wykopalisk Polskiej Misji archeologicznej w Palmyrze w 1968 r.
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.26180#0084
Interesujący wydaje się również fakt przebiegu akweduktu bezpośrednio
pod posadzką tzw. Świątyni Sztandarów. Trudno powiedzie, czy było to zamie-
rzone posunięcie budowlane mające na celu umożliwienie pobierania wody
w' budynku, czy też kontroli dopływu wody do miasta. W każdym bądź razie
w posadzce narożnika celli, pod którą przebiega akwedukt, istnieje niewielki
otwór o średnicy ca 20 cm, dający dostęp do wody. Otwór ten jest zbyt mały,
aby można było mówić o normalnej studni lub jakimkolwiek ujęciu wody.
Przypomina on raczej kontrolny wziernik. Być może akwedukt przebiegał
w tym miejscu, u stóp wzgórza, jeszcze przed wzniesieniem tzw. Świątyni
Sztandarów. Ze względów topograficznych przesunięcie go na inne miejsce
mogło być trudne. Pozostawiono więc kanał pod budowlą, a wziernik wykonano
wykorzystując niejako dodatkowo fakt przepływu wody pod budynkiem.
Reasumując powiedzieć można, że tzw. Świątynia Sztandarów wybudowana
została na stoku wzgórza opadającego ku wschodowi w ten sposób, iż funda-
menty budowli częściowo dostosowały się do nachylenia zbocza, jak to ma
miejsce ze ścianami bocznymi, a częściowo wrzynają się w opokę skalną od
strony zachodniej. Profil terenu dookoła Świątyni nie różnił się więc wiele od
dzisiejszego, jakkolwiek poziom użytkowy był odpowiednio niższy. Dzięki tak
posadowionemu budynkowi, mającemu w tle ufortyfikowane wzgórze, jak
również przez spiętrzenie monumentalnych schodów przed elewacją frontową
wyzyskano umiejętnie naturalne walory terenu, a także stworzono w rozwią-
zaniu przestrzennym miasta ekwiwalent położonego na drugim końcu Sanktu-
arium Bela.
RAPPORT PRELIMINAIRE DES EOUILLES POLONAISES
A PALMYRE EN 1968
RjfiSUMlŚ
Les fouilles de cette saison ont ete menees du 7 septembre au 1 octobre. On a mis
au jour les fondations des murs Nord (fig. 1) et Ouest du batiment dit Tempie des Ense-
ignes, fouille depuis 1964. Les fondations reposent immediatement sur la roche qui formę
a cet endroit une pente naturelle. Du cóte Ouest la roche etait tailleo en formę d’un gradin
etroit, haut de 1,5 m (fig. 4). Par conseąuent, la difference des niveaux sur les angles SO
et SE de fondations s’eleve a 3,5 m.
Du cóte Sud de 1’edifice, fouille deja l’annee precedente, les bloes du mur ont ete
retrouves dans los positions exactes ou ils sont tombes. De ce cóte, il n’y avait pas de con-
structions tardivcs qui par contrę ont ete reperees pres de 1’angle NE (un etablissment
probablement balneaire, assez primitif, de l’epoque byzantine, fig. 2) et pres de l’angle NO
(un puits, fig. 3). Quelques murs arabes qui ne forment aucun contour saisissable ont ete
egalement decouverts.
Un aqueduc souterrain qui passe sous le sol de 1’edifice, connu depuis 1965, fut
etudie en detail. C’etait lo prolongement de l’aqueduc d’Abou Fawares dont les parties
importantes sur les substructions sont conservees dans la Yallee des Tombeaux. Son
77
pod posadzką tzw. Świątyni Sztandarów. Trudno powiedzie, czy było to zamie-
rzone posunięcie budowlane mające na celu umożliwienie pobierania wody
w' budynku, czy też kontroli dopływu wody do miasta. W każdym bądź razie
w posadzce narożnika celli, pod którą przebiega akwedukt, istnieje niewielki
otwór o średnicy ca 20 cm, dający dostęp do wody. Otwór ten jest zbyt mały,
aby można było mówić o normalnej studni lub jakimkolwiek ujęciu wody.
Przypomina on raczej kontrolny wziernik. Być może akwedukt przebiegał
w tym miejscu, u stóp wzgórza, jeszcze przed wzniesieniem tzw. Świątyni
Sztandarów. Ze względów topograficznych przesunięcie go na inne miejsce
mogło być trudne. Pozostawiono więc kanał pod budowlą, a wziernik wykonano
wykorzystując niejako dodatkowo fakt przepływu wody pod budynkiem.
Reasumując powiedzieć można, że tzw. Świątynia Sztandarów wybudowana
została na stoku wzgórza opadającego ku wschodowi w ten sposób, iż funda-
menty budowli częściowo dostosowały się do nachylenia zbocza, jak to ma
miejsce ze ścianami bocznymi, a częściowo wrzynają się w opokę skalną od
strony zachodniej. Profil terenu dookoła Świątyni nie różnił się więc wiele od
dzisiejszego, jakkolwiek poziom użytkowy był odpowiednio niższy. Dzięki tak
posadowionemu budynkowi, mającemu w tle ufortyfikowane wzgórze, jak
również przez spiętrzenie monumentalnych schodów przed elewacją frontową
wyzyskano umiejętnie naturalne walory terenu, a także stworzono w rozwią-
zaniu przestrzennym miasta ekwiwalent położonego na drugim końcu Sanktu-
arium Bela.
RAPPORT PRELIMINAIRE DES EOUILLES POLONAISES
A PALMYRE EN 1968
RjfiSUMlŚ
Les fouilles de cette saison ont ete menees du 7 septembre au 1 octobre. On a mis
au jour les fondations des murs Nord (fig. 1) et Ouest du batiment dit Tempie des Ense-
ignes, fouille depuis 1964. Les fondations reposent immediatement sur la roche qui formę
a cet endroit une pente naturelle. Du cóte Ouest la roche etait tailleo en formę d’un gradin
etroit, haut de 1,5 m (fig. 4). Par conseąuent, la difference des niveaux sur les angles SO
et SE de fondations s’eleve a 3,5 m.
Du cóte Sud de 1’edifice, fouille deja l’annee precedente, les bloes du mur ont ete
retrouves dans los positions exactes ou ils sont tombes. De ce cóte, il n’y avait pas de con-
structions tardivcs qui par contrę ont ete reperees pres de 1’angle NE (un etablissment
probablement balneaire, assez primitif, de l’epoque byzantine, fig. 2) et pres de l’angle NO
(un puits, fig. 3). Quelques murs arabes qui ne forment aucun contour saisissable ont ete
egalement decouverts.
Un aqueduc souterrain qui passe sous le sol de 1’edifice, connu depuis 1965, fut
etudie en detail. C’etait lo prolongement de l’aqueduc d’Abou Fawares dont les parties
importantes sur les substructions sont conservees dans la Yallee des Tombeaux. Son
77