DOI Artikel:
Kołątaj, Wojciech: Wstępny projekt konsolidacji tzw. świątyni sztandarów Obozu Dioklecjana w Palmyrze
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26180#0086
Wojciech Kolątaj
WSTĘPNY PROJEKT KONSOLIDACJI TZW. ŚWIĄTYNI
SZTANDARÓW OBOZU DIOKLECJANA W PALMYRZE
W trakcie kampanii wykopaliskowej 1968 r. w Palmyrze Polska Misja
Archeologiczna kierowana przez prof. dr Kazimierza Michałowskiego prze-
prowadziła szereg obserwacji dotyczących stopnia zniszczenia różnych obiek-
tów architektonicznych. Obserwacje te stanowią kontynuację prac nad teore-
tyczną rekonstrukcją niektórych budowli tworzących zespół Obozu Diokle-
cjana, a odkopanych w ubiegłych latach1.
Prace konserwatorskie, a raczej rekonstrukcyjne, prowadzone w Palmyrze
od dawna2, trwają do dziś3. Zabezpieczone obiekty dają przegląd różnych
metod pracy i różnych ich rezultatów, zależnych nie tylko od indywidualnych
cech tych obiektów, lecz także od prądów zmieniających poglądy na rekonstruk-
cję w różnych okresach czasu oraz od kompetencji i stopnia odpowiedzialności
rekonstruktor ó w 4.
1 Por. K. Michałowski, Palmyre II. Fouilles polonaises 1960, Warszawa 1901,
rozdz. I i II oraz Palmyre III. Fouilles polonaises 1961, Warszawa 1963, s. 24 i 32.
2 Zabezpieczenie zerodowanych cokołów przez uzupełnienie ubytków od zewnątrz
betonem, zapoczątkowane przez p. Pouille, kapitana wojsk inż.-saperskich na po-
czątku XX wieku.
3 Rekonstrukcja Wielkiego Tetrapylonu prowadzona przez Syryjski Service des
Antiąuites według projektu inż. arch. A. Ostrasza, uzupełnionego przez arch. Service
Moufti, realizowana przez Rabi Dahmana.
4 Por. Th. Wiegand i in., Palmyra, Ergebnisse der Expeditionen von 1902 und 1917,
t. I i II, Berlin 1932 (rekonstrukcje teoretyczne); R. Amy, Premieres restaurations a l arc
monumental de Palmyre, „Syria” XIV (1933), s. 396 - 411 (rekonstrukcja luku monu-
mentalnego); R. Amy, H. Seyrig, Recherches dans la necropole de Palmyre, „Syria”
XVII (1936), s. 264 (rekonstrukcja częściowa hypogeum Jarhai w Muzeum w Damaszku);
M. Ecochard, Consolidation et restauration da portail du tempie de Bel a Palmyre, „Syria”
XVIII (1937), s. 298 sq.; P. Collart, Le sanctuaire de Baalshamin a Palmyre, Fouilles
suisses 1954 - 5 - 6, „Ann. Arch. de Syrie” VII (1957), s. 67 - 90 (restauracja świątyni
Baalszamina); S. Abdul-Hak, Decouvertes archeologiąues recentes dans les sites greco-
79 '
WSTĘPNY PROJEKT KONSOLIDACJI TZW. ŚWIĄTYNI
SZTANDARÓW OBOZU DIOKLECJANA W PALMYRZE
W trakcie kampanii wykopaliskowej 1968 r. w Palmyrze Polska Misja
Archeologiczna kierowana przez prof. dr Kazimierza Michałowskiego prze-
prowadziła szereg obserwacji dotyczących stopnia zniszczenia różnych obiek-
tów architektonicznych. Obserwacje te stanowią kontynuację prac nad teore-
tyczną rekonstrukcją niektórych budowli tworzących zespół Obozu Diokle-
cjana, a odkopanych w ubiegłych latach1.
Prace konserwatorskie, a raczej rekonstrukcyjne, prowadzone w Palmyrze
od dawna2, trwają do dziś3. Zabezpieczone obiekty dają przegląd różnych
metod pracy i różnych ich rezultatów, zależnych nie tylko od indywidualnych
cech tych obiektów, lecz także od prądów zmieniających poglądy na rekonstruk-
cję w różnych okresach czasu oraz od kompetencji i stopnia odpowiedzialności
rekonstruktor ó w 4.
1 Por. K. Michałowski, Palmyre II. Fouilles polonaises 1960, Warszawa 1901,
rozdz. I i II oraz Palmyre III. Fouilles polonaises 1961, Warszawa 1963, s. 24 i 32.
2 Zabezpieczenie zerodowanych cokołów przez uzupełnienie ubytków od zewnątrz
betonem, zapoczątkowane przez p. Pouille, kapitana wojsk inż.-saperskich na po-
czątku XX wieku.
3 Rekonstrukcja Wielkiego Tetrapylonu prowadzona przez Syryjski Service des
Antiąuites według projektu inż. arch. A. Ostrasza, uzupełnionego przez arch. Service
Moufti, realizowana przez Rabi Dahmana.
4 Por. Th. Wiegand i in., Palmyra, Ergebnisse der Expeditionen von 1902 und 1917,
t. I i II, Berlin 1932 (rekonstrukcje teoretyczne); R. Amy, Premieres restaurations a l arc
monumental de Palmyre, „Syria” XIV (1933), s. 396 - 411 (rekonstrukcja luku monu-
mentalnego); R. Amy, H. Seyrig, Recherches dans la necropole de Palmyre, „Syria”
XVII (1936), s. 264 (rekonstrukcja częściowa hypogeum Jarhai w Muzeum w Damaszku);
M. Ecochard, Consolidation et restauration da portail du tempie de Bel a Palmyre, „Syria”
XVIII (1937), s. 298 sq.; P. Collart, Le sanctuaire de Baalshamin a Palmyre, Fouilles
suisses 1954 - 5 - 6, „Ann. Arch. de Syrie” VII (1957), s. 67 - 90 (restauracja świątyni
Baalszamina); S. Abdul-Hak, Decouvertes archeologiąues recentes dans les sites greco-
79 '