DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30162#0028
Wielkiej Rewolucji i pierwszego Cesarstwa zarysowuje się —
znany zresztą z wcześniejszych acz oderwanych włoskich przy-
kładów, — ów swoisty artystyczny etatyzm, wyrażający się
w ustaleniu specyficznych państwowo-społecznych formuł sztuki.
W zakresie interesującej nas francuskiej legislatury wy-
różnić należy dwa zasadnicze poddziały. Na jeden z nich składa
się grupa dekretów rewolucyjnych ^), dotyczących nacjonalizacji,
a pośrednio i inwentaryzacji zabytków; drugi stanowi współ-
czesny im szereg rozporządzeń konserwatorskich powołujących
m. i. odnośne organa wykonawcze. Niezależnie od tej działal-
ności ustawodawczej, toczy się ożywiona walka skierowana prze-
ciw wandalizmowi rewolucji w stosunku do zabytków histo-
rycznych, kierowana z wyżyn Konwentu przez niezapomnianej
pamięci <xobywatela Gregoire'a>0). Wystarczy przypomnieć jego
płomienne wystąpienia w obronie mających ulec rozbiórce ka-
tedr w Amiens, Chartres, i Strassbourgu ^). Ów dwugłos legis-
łatury oraz polityczno-społecznej opinji, podsycanaj obficie przez
piśmiennictwo ówczesne i teatr, stanie się odtąd zjawiskiem sym-
ptomatycznem, nie posiadającem precedensów w zakresie sko-
ordynowania obopólnie podjętej akcji.
Sprawa inwentaryzacji zabytków we Francji jest w zasa-
dzie dziełem końca XVIII wieku. Oderwaną pozycję zajmuje
poprzedzające tę akcję dzieło ks. Montfaucon z 172/ rń),
przypominające w swem założeniu późniejsze o sto lat wyda-
wnictwo « Monumentów > St. Potockiego; uznać je wszakże na-
leży raczej jako interesujący przyczynek do dziejów reakcji
średniowiecznej, poczynającej nurtować w kulturze francuskiej
u progu tego stulecia. Początki systematycznej inwentaryzacji
nie sięgają wszakże poza lata Rewolucji Francuskiej, przyczem
rozwój tych prac dokonywa się równolegle z postępem będą-
cego właśnie w rozbudowie ruchu na polu archeologji narodo-
wej i staje się właściwą jego konsekwencją. Od czasu wydania
w r. 1793 instrukcji inwentaryzacyjnej przez Komisję Tym-
czasową Sztuki Konwentu aż po epokowy dla sprawy inwen-
taryzacji zabytków memorjał Guizot'a z r. 1830, — cały ten
znany zresztą z wcześniejszych acz oderwanych włoskich przy-
kładów, — ów swoisty artystyczny etatyzm, wyrażający się
w ustaleniu specyficznych państwowo-społecznych formuł sztuki.
W zakresie interesującej nas francuskiej legislatury wy-
różnić należy dwa zasadnicze poddziały. Na jeden z nich składa
się grupa dekretów rewolucyjnych ^), dotyczących nacjonalizacji,
a pośrednio i inwentaryzacji zabytków; drugi stanowi współ-
czesny im szereg rozporządzeń konserwatorskich powołujących
m. i. odnośne organa wykonawcze. Niezależnie od tej działal-
ności ustawodawczej, toczy się ożywiona walka skierowana prze-
ciw wandalizmowi rewolucji w stosunku do zabytków histo-
rycznych, kierowana z wyżyn Konwentu przez niezapomnianej
pamięci <xobywatela Gregoire'a>0). Wystarczy przypomnieć jego
płomienne wystąpienia w obronie mających ulec rozbiórce ka-
tedr w Amiens, Chartres, i Strassbourgu ^). Ów dwugłos legis-
łatury oraz polityczno-społecznej opinji, podsycanaj obficie przez
piśmiennictwo ówczesne i teatr, stanie się odtąd zjawiskiem sym-
ptomatycznem, nie posiadającem precedensów w zakresie sko-
ordynowania obopólnie podjętej akcji.
Sprawa inwentaryzacji zabytków we Francji jest w zasa-
dzie dziełem końca XVIII wieku. Oderwaną pozycję zajmuje
poprzedzające tę akcję dzieło ks. Montfaucon z 172/ rń),
przypominające w swem założeniu późniejsze o sto lat wyda-
wnictwo « Monumentów > St. Potockiego; uznać je wszakże na-
leży raczej jako interesujący przyczynek do dziejów reakcji
średniowiecznej, poczynającej nurtować w kulturze francuskiej
u progu tego stulecia. Początki systematycznej inwentaryzacji
nie sięgają wszakże poza lata Rewolucji Francuskiej, przyczem
rozwój tych prac dokonywa się równolegle z postępem będą-
cego właśnie w rozbudowie ruchu na polu archeologji narodo-
wej i staje się właściwą jego konsekwencją. Od czasu wydania
w r. 1793 instrukcji inwentaryzacyjnej przez Komisję Tym-
czasową Sztuki Konwentu aż po epokowy dla sprawy inwen-
taryzacji zabytków memorjał Guizot'a z r. 1830, — cały ten