DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.7900#0088
WORMIANUM. 75
Lapis est colore rubicundo, albedine mixto, superiori & emincnte partc politus &c
hsvis, inasqualis, quibusdam in locis compreslus , ucea partc humanum oculum non
inepte exprimat tam flgura quam magnitudine; raro minor (duum cnim est generum,
major & minor,de quo hic loquimur) ungucm pollicis excedit.
Altera parte compressiis est, planus & nigricans , variis Ipirisingyrum actis praditus,
ac si concha: esset rudimenttim , in albidioribus lapillis harc pars quandoque etiam al-
bicat. Operculum est conchse cujusdam celatx Aldrovando dictx, qux ctiam adTur-
bines refertur. Hujus orificium claudit, eo modo quo vulgares Limaces hyeme crusta
quadam testes suas claudere solenr, ut a frigoris injuria dercndancur. Cochlea, quam
claudit, parva est, exterius qualiCreta obdu&a, intcrius splendens Margarita? instar.
A puellis gestatus illis gratiam & amabilitatcm conciliarc crcditur, carumquc mor-
bosavertere. Amuletum contra Erysipelatcm estc putatur , si continue gestccur. Ejus
insanguine sistendo vim cximiam cxperri sunt viri clarilsimi, si parte plana cum Saliva
fronti agglutinetur. In mensibus sistendis ejus pulvcrcm cxhibcnt in aqua aut conlcrva
appropriata. Ha:moptoici, qui sanguinem pcr intervalla exipuunt, cjus pulvcrc, misto
cum cornu cervi & coraJliis pracparatis, in ovo sorbili juvantur.
Est &c Umbilicus marinus macnus ex India allatus, figura rotunda,
parte superiore convexa nivea, in ambitu roraminibus quibuldam, modo majoribus,
modo minoribus, prxditus,inferiori parte aliquantulum concavus, in gyrum cochlea-
tum, utprior, eftormatus, colorc punico,striis subnigris in versurisprazditus. Ex diversis
constatiubstantiis: nam convcxa & exterior ejus pars iolidior, rpagis albicat, intcrior
strigosa ad cinercum vergir. In diamctro longicudinis , quatuor circiccr cst pollicum,
duritie adlapideamaccedic nacuram,qua versura cochleata minor cst, cenuior conspi-
citur, quamabaltcra partc. Ex limola majorum cochldarumsanieindurata8£>excre-
mentis viscidis ortum trahcrc vidctur, ac cjuldcm clle naturo:, proprietacis & virium cum
priori.
Lapis ursinus. Hlic referre licct lapillum mihi cx Norvcgia transmiilum a
Nobilistimo Regni Cancellario Jano Biclkc. Hunc, dum urlum cxcoriarcnt, intcr
pellem&carncm rcpcrtum refert. Llndc & Ursinum voco lapidem.
Durus cst, solidus, iaxeus,colore cincrco, maculis quibusdam Havis dotatus, tigura
ovali hemisphxrica,ab altcra partc m rotunditatcm cxtubcrans, ab altcra planus & non-
nihil concavus, magnitudine unguis pollicaris.
An lapis hic in Urso gcneratus, an aliundc transtatus, dubitatum. In Urso genera-
tumnoneire, velinde quiscolligat, quodcjus gcncns in co nunquam repertos apud
autores legamus; tum quod saxex ht substantix & duriciei, cum plerique Iapides in
animalibus geniti tophacci sinc aut Tartarei. Glandcm auc globuhun Sclopeti plum-
beum in lapidem convcrsum arbitrarurNobilist. Biclkius. Scdnecglobi habcc figuramj
cum altera parte non globosus lcd planus & comprelius sic, ncc unquam observarum
plumbum in lapidem convcrlum, livc m animalibus, iivc cxtra. Arbitror verd, in defe*
<5tu glandis plumbca:, qucndam invcnto hoc lapillo uium fuuTe in bombarda, ac co ur-
sum ita prosternere tentastc •, scd vcl oblcvitatem, vcl figuram minus aptam , ad intc-
riora penetrarc non potuiilc, in luperficic intcr cutim & carncm hxsiste , sine magno
fera: mcommodo, undc temporis progrestu conlolidatum vulnus, & jam dcmum, ma-
jori impctu prostrato urso,invcntum inter cutim & carncm fuiile.
Quamvis molliorcs sint prarccdcntibus qui jam lequuntur lapides , quia tamcn ab
animalibus petiti, huc referendos duxi. Anno 1647. mense Majo cum Thcriacx An-
dromachi & Mithridatii compositioncm in xdibtis Esaia: Fleschcri, pharmacopcri nostri
primarii, adornaremus, atqueinter reliqua Castoreum dcpromcrct ministcr, in ipiius
castorci lubstantia &c meditullio inventus est lapis planus, rotundus ferme, quamvis in-
a?qualis, colore luteo,pondere drachma: unius cum semistc, substantia: gyplca:, non ad-
modum durx, quem ex improvisb fradum Lapidem castoris nuncupavi.
Qjjia tales lapides in Castoreo antea ncc ego, ncc alii pra:sentcs Mcdici unquam ob-
servarunt, instar rari alicujus inter reliqua astervandum putavi.
Non est quod existimet quis ab impostore intrusum utpondus augerct, quia ^iss. sal-
tem erat, quod lucrum valde parum augere poterat, tum quod non durx, scd gypseoc
substantiae, & coloris (etiam in mcdicullio dum frachis erat) cjuidcm cum Caltoreo.
Inter Calculos incorpore humano repertos & cx co excrctos, ctiam Pi-
K sorum
Lapis est colore rubicundo, albedine mixto, superiori & emincnte partc politus &c
hsvis, inasqualis, quibusdam in locis compreslus , ucea partc humanum oculum non
inepte exprimat tam flgura quam magnitudine; raro minor (duum cnim est generum,
major & minor,de quo hic loquimur) ungucm pollicis excedit.
Altera parte compressiis est, planus & nigricans , variis Ipirisingyrum actis praditus,
ac si concha: esset rudimenttim , in albidioribus lapillis harc pars quandoque etiam al-
bicat. Operculum est conchse cujusdam celatx Aldrovando dictx, qux ctiam adTur-
bines refertur. Hujus orificium claudit, eo modo quo vulgares Limaces hyeme crusta
quadam testes suas claudere solenr, ut a frigoris injuria dercndancur. Cochlea, quam
claudit, parva est, exterius qualiCreta obdu&a, intcrius splendens Margarita? instar.
A puellis gestatus illis gratiam & amabilitatcm conciliarc crcditur, carumquc mor-
bosavertere. Amuletum contra Erysipelatcm estc putatur , si continue gestccur. Ejus
insanguine sistendo vim cximiam cxperri sunt viri clarilsimi, si parte plana cum Saliva
fronti agglutinetur. In mensibus sistendis ejus pulvcrcm cxhibcnt in aqua aut conlcrva
appropriata. Ha:moptoici, qui sanguinem pcr intervalla exipuunt, cjus pulvcrc, misto
cum cornu cervi & coraJliis pracparatis, in ovo sorbili juvantur.
Est &c Umbilicus marinus macnus ex India allatus, figura rotunda,
parte superiore convexa nivea, in ambitu roraminibus quibuldam, modo majoribus,
modo minoribus, prxditus,inferiori parte aliquantulum concavus, in gyrum cochlea-
tum, utprior, eftormatus, colorc punico,striis subnigris in versurisprazditus. Ex diversis
constatiubstantiis: nam convcxa & exterior ejus pars iolidior, rpagis albicat, intcrior
strigosa ad cinercum vergir. In diamctro longicudinis , quatuor circiccr cst pollicum,
duritie adlapideamaccedic nacuram,qua versura cochleata minor cst, cenuior conspi-
citur, quamabaltcra partc. Ex limola majorum cochldarumsanieindurata8£>excre-
mentis viscidis ortum trahcrc vidctur, ac cjuldcm clle naturo:, proprietacis & virium cum
priori.
Lapis ursinus. Hlic referre licct lapillum mihi cx Norvcgia transmiilum a
Nobilistimo Regni Cancellario Jano Biclkc. Hunc, dum urlum cxcoriarcnt, intcr
pellem&carncm rcpcrtum refert. Llndc & Ursinum voco lapidem.
Durus cst, solidus, iaxeus,colore cincrco, maculis quibusdam Havis dotatus, tigura
ovali hemisphxrica,ab altcra partc m rotunditatcm cxtubcrans, ab altcra planus & non-
nihil concavus, magnitudine unguis pollicaris.
An lapis hic in Urso gcneratus, an aliundc transtatus, dubitatum. In Urso genera-
tumnoneire, velinde quiscolligat, quodcjus gcncns in co nunquam repertos apud
autores legamus; tum quod saxex ht substantix & duriciei, cum plerique Iapides in
animalibus geniti tophacci sinc aut Tartarei. Glandcm auc globuhun Sclopeti plum-
beum in lapidem convcrsum arbitrarurNobilist. Biclkius. Scdnecglobi habcc figuramj
cum altera parte non globosus lcd planus & comprelius sic, ncc unquam observarum
plumbum in lapidem convcrlum, livc m animalibus, iivc cxtra. Arbitror verd, in defe*
<5tu glandis plumbca:, qucndam invcnto hoc lapillo uium fuuTe in bombarda, ac co ur-
sum ita prosternere tentastc •, scd vcl oblcvitatem, vcl figuram minus aptam , ad intc-
riora penetrarc non potuiilc, in luperficic intcr cutim & carncm hxsiste , sine magno
fera: mcommodo, undc temporis progrestu conlolidatum vulnus, & jam dcmum, ma-
jori impctu prostrato urso,invcntum inter cutim & carncm fuiile.
Quamvis molliorcs sint prarccdcntibus qui jam lequuntur lapides , quia tamcn ab
animalibus petiti, huc referendos duxi. Anno 1647. mense Majo cum Thcriacx An-
dromachi & Mithridatii compositioncm in xdibtis Esaia: Fleschcri, pharmacopcri nostri
primarii, adornaremus, atqueinter reliqua Castoreum dcpromcrct ministcr, in ipiius
castorci lubstantia &c meditullio inventus est lapis planus, rotundus ferme, quamvis in-
a?qualis, colore luteo,pondere drachma: unius cum semistc, substantia: gyplca:, non ad-
modum durx, quem ex improvisb fradum Lapidem castoris nuncupavi.
Qjjia tales lapides in Castoreo antea ncc ego, ncc alii pra:sentcs Mcdici unquam ob-
servarunt, instar rari alicujus inter reliqua astervandum putavi.
Non est quod existimet quis ab impostore intrusum utpondus augerct, quia ^iss. sal-
tem erat, quod lucrum valde parum augere poterat, tum quod non durx, scd gypseoc
substantiae, & coloris (etiam in mcdicullio dum frachis erat) cjuidcm cum Caltoreo.
Inter Calculos incorpore humano repertos & cx co excrctos, ctiam Pi-
K sorum