Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Zubrzycki, Jan S.
Wit Stwosz w Norymberdze: (dopełnienia książki: "Arcydzieła Wita Stwosza") — Lwów, 1933

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.13467#0143
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
137

uwieczniony na jednym z obrazów Hansa Kulmbacha. Rzecz
w stopniu wysokim zadziwiająca, że gdy pomocnik Stwosza
Jorg Huber doczekał się wywyższenia go po nad sławę arcy-
mistrza Stwosza, to ów Jan Polonus, wrzekomo pomocnikiem
Kulmbacha będący, nie dosłużył się względów najskrom-
niejszych i znikł doszczętnie wśród wywodów na cześć
nauki niemieckiej. Przykład ten tłómaczy jaskrawo, ile działa
u nas uprzedzenie zawsze idące z góry na korzyść obcych,
a nigdy nie liczące się ze sztuką rodzimą.

Klątwa to narzucona nam błądzeniem naszych własnych
rodaków, aby podtrzymywać zmyślenia, że w narodzie od
lat tysiąca kochającym wolność i marzącym o niepodległości
może się objawiać tylko to, co nie jest z wolności, co nie
jest rodzimem, bo idzie z powtarzania bezdusznego.

Stwosz zdaniem Niemców jedynie dlatego miałby nale-
żeć do ducha teutońskiego, że urodzić się miał w Norym-
berdze, przebywał tam przy końcu życia i umarł na ziemi
nie polskiej. A jednak twórczość jego wręcz co innego głosi.
Dwudział i dwoistość po dziełach Stwosza żyjące każą szu-
kać źródła dla pomysłowości jego w Polsce, jako Sarmacji
starożytnej. Opisaliśmy już szczegóły, z utworów arcymistrza
świadczące o dwudziale i dwoistości naszego Stylu Nadwi-
ślańskiego, a tu dodamy, że to nie wszystko, co nas poucza
w tym względzie. Nawet ta belka tęczowa, pod Ostrołęką
Tęczy w kościele Marjackim w Krakowie, za podstawę dla
krzyża tęczowego służąca, jest założona w połowie wyso-
kości wnętrza wedle prawidła Stylu Nadwiślańskiego. Musimy
zatem nabrać przekonania, iż dwudział ów nie był czemś
wyjątkowem i urojonem, albowiem panował czasu swojego
w Europie całej, jakkolwiek nie znalazł tam uznania i rozu-
mienia.

W Polsce samej „Styl Nadwiślański" żyje ciągle
i nadal dwudziałem i dwoistością.

*

* *
 
Annotationen