DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.31077#0287
Bitwa pod Orszą — struktura obrazu
283
Część IV: Strona moskiewska
38. (w środku obrazu, na lewo): Pułk wiellci
Masa około stu jeźdźców pod czerwoną, a raczej różową chorągwią. Oblicza surowe,
prawie wyłącznie brodate i wąsate, tylko młodzieńcy bez zarostu. Pośrodku i na
prawej flance jeźdźcy nieru-
chomi, napięci, gotowi do bi-
twy, na flance lewej, pod natar-
ciem husarzy, już w ruchu,
zwracający się do ucieczki, nad
tymi wielka biała chorągiew.
Ubiór i uzbrojenie wojowni-
ków moskiewskich jednołite
stylistycznie: typowy hełrn
w kształcie sferycznego stoż-
ka z ostrym szyszem, ale w ldl-
ku odmianach: dzwon ze zło-
cistym otoldem u dołu, dzwon
kanelowany w układzie wiru-
jącym, dzwon z nausznikami,
a raczej policzkami; szysz nie-
ldedy z chorągiewką, tzw. je-
łowcem, w kolorze białym. Tra-
dycja owych chorągiewek sięga
czasów persko-partyjskich.
Obok hełmów występują koł-
pald, białe jak głowa cukru,
z opuszką futrzaną, często
z broszą na przodzie. Większość jeźdźców, bojarów i bojarskich dzieci, a więc
moskiewskiej szlachty, nosi bechtery, czyli zbroje z płytek łączonych kolczą, plecio-
nką 24. Bechtery, narzucone na grube, watowane kaftany-przeszywanice, tzw. tegila-
je, są całe srebrzyste lub mają co drugi pas złocisty Spodnie są zwylde białe, bufiaste,
buty czerwone o poddartych nosach, modą dalekowschodnią, strzemiona obręczo-
we. Przy bechterach widnieją tu i ówdzie małe koliste tarcze, w stylu perskim z
umbem, ze szpicem łub guzami. Rzędy na konie są z ciemnych rzemieni, okucia
złociste, okrągłe. Broń zaczepną stanowią szable w stylu tureckim, toporld w stylu
persldm, a przede wszystłdm łuki, z kołczanami noszonymi po stronie prawej. Ich
dosiad konia jest charakterystyczny: na la"ótkich puśliskach strzemion, z ugiętymi
nogami. Końslde boki chronione są prostokątnymi płatami skóry, tzw. tybinkami.
38. Pulk wielki armii moskiemkiej
24 Z. Bocheński, Bechterz roku 1580 i jego pochodzenie na tle typologiczno-porównawczym, (w:) Studia do
dziejów dawnego uzhrojenia i uhioru wojskowego, cz. V, Kraków 1971, s. 5-56.
283
Część IV: Strona moskiewska
38. (w środku obrazu, na lewo): Pułk wiellci
Masa około stu jeźdźców pod czerwoną, a raczej różową chorągwią. Oblicza surowe,
prawie wyłącznie brodate i wąsate, tylko młodzieńcy bez zarostu. Pośrodku i na
prawej flance jeźdźcy nieru-
chomi, napięci, gotowi do bi-
twy, na flance lewej, pod natar-
ciem husarzy, już w ruchu,
zwracający się do ucieczki, nad
tymi wielka biała chorągiew.
Ubiór i uzbrojenie wojowni-
ków moskiewskich jednołite
stylistycznie: typowy hełrn
w kształcie sferycznego stoż-
ka z ostrym szyszem, ale w ldl-
ku odmianach: dzwon ze zło-
cistym otoldem u dołu, dzwon
kanelowany w układzie wiru-
jącym, dzwon z nausznikami,
a raczej policzkami; szysz nie-
ldedy z chorągiewką, tzw. je-
łowcem, w kolorze białym. Tra-
dycja owych chorągiewek sięga
czasów persko-partyjskich.
Obok hełmów występują koł-
pald, białe jak głowa cukru,
z opuszką futrzaną, często
z broszą na przodzie. Większość jeźdźców, bojarów i bojarskich dzieci, a więc
moskiewskiej szlachty, nosi bechtery, czyli zbroje z płytek łączonych kolczą, plecio-
nką 24. Bechtery, narzucone na grube, watowane kaftany-przeszywanice, tzw. tegila-
je, są całe srebrzyste lub mają co drugi pas złocisty Spodnie są zwylde białe, bufiaste,
buty czerwone o poddartych nosach, modą dalekowschodnią, strzemiona obręczo-
we. Przy bechterach widnieją tu i ówdzie małe koliste tarcze, w stylu perskim z
umbem, ze szpicem łub guzami. Rzędy na konie są z ciemnych rzemieni, okucia
złociste, okrągłe. Broń zaczepną stanowią szable w stylu tureckim, toporld w stylu
persldm, a przede wszystłdm łuki, z kołczanami noszonymi po stronie prawej. Ich
dosiad konia jest charakterystyczny: na la"ótkich puśliskach strzemion, z ugiętymi
nogami. Końslde boki chronione są prostokątnymi płatami skóry, tzw. tybinkami.
38. Pulk wielki armii moskiemkiej
24 Z. Bocheński, Bechterz roku 1580 i jego pochodzenie na tle typologiczno-porównawczym, (w:) Studia do
dziejów dawnego uzhrojenia i uhioru wojskowego, cz. V, Kraków 1971, s. 5-56.