DOI Artikel:
Arbanitopulos, Apostolos S.: Megarikoi skyphoi Phthiōtidōn Thēbōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0056
!)!
Μεγαρικοι σκύφοι Φΰιωτίδων Θηβών ύπδ Α. Σ. Άρβανιτοπούλλου.
92
τον κορμών προς τον παΐδα διατάσσων τι'" τους αγ-
κώνας άναπαύουσι πάντες επί προσκεφαλαίων και
φαίνονται ήρωϊκώς γυμνοί. Ιπέρκειται ή επιγραφή
ΜΝΗΣΤΕΡΕΣ, ήτοι μνησιήρες, μάλλον κατά
τινα άρχα'ίζουσαν γραφήν τοΰ δευτέρου Η, έξ ής
δηλοΟται δτι το άρχέτυπον, εξ ου άντεγράφη ή
ίϊαράστασις, είχε ποιηΟή προ του τέλους της Ε'
π. Χ. έκατονταετηρίδος, ήττον δ' έκ λόγων προ-
φοράς.
Το θέμα είναι είλημμένον έκ τοΟ Ομήρου έπί-
σης 1 :
ή δ' ό'τε δή μνηστήρας άφίκετο δια γυναικών,
στή* ρ α παρά σταθμόν τε'γεος. .
αΰπ'κα δέ μνηοτήραι μετηνδα και φάτο μϋθον.
Ό πρώτος τών μνηστήρων φαίνεται ών ο 'Αν-
' 2
τινοος :
ή τοι ό καλόν αλειαον άναιρη'σεσθαι εμελλεν,
χρύσεον άμφωτον, και δή μετά χερσιν ενώμα,
οφρα ηίοι οίνοιο
Τό θέμα της μνηστή ροφονίας καθ' άπασαν τήν
διάρκειαν αύτου ύπήρξε λίαν άγαπητόν και παρά
τοις μεγάλοις καλλιτέχναις κα'ι έν τη βιομηχα-
νική τέχνη, άπαντα δέ συχνότατα έπ'ι τών μνη-
μείων 3.
Το δέ δεΗιόν ήμισυ της παραστάσεως, έπ' ολίγον
διατηρηθέν, παρέχει αριστερά τώ θεατή ΰύραν δί-
<ρυλλον διηρημένην δι' εγκαρσίων ξύλων εϊς τρία
τμήματα (3λ. άνω σελ. 83)" έξ αυτής προ ολίγου
εισήλθε μορφή, δηλουμένη δι' επιγραφής ύπερ-
κειμένης και μόλις διακρινομένης ώς ΤΡΟφΟΣ,
ήτοι ή τροφός Ευρύκλεια 4. Παρίσταται κατά τον
δεξιόν κρόταφον και φορεί χιτώνα ποδήρη και ίμά-
τιον, προκύπτουσα το γηραιόν σώμα κεκυφός' ή
κεφαλή φαίνεται δλίγον φαλακρά. Δι' άμφοτέρων
τών χειρών κρατεί τι έν είδει ενδύματος ή προ-
χείρου σάκου, οδ τό έτερον άκρον κρατεί άνήρ, ό
1 φ 63 κέ.
2 χ 9 κέ.
3 ΒοΒοΗβτ Ι.6Χ. III 1 σελ. 675 κέ. "Οτι αί πλεΐσται συμφω
νοΰσαι άλληλα·.; τών τοιούτων παραστάσεων μιμούνται τήν εικόνα
τοϋ Πολυγνώτου έν Πλαταιαϊς ΙΠαυααν. IX 4, 1) της μνηστηροφο-
νίας, ϊσως δέ τίνες και τήν έν τω περιβόλω τοϋ ναοΰ του Απόλλωνος
έν Κορίνθιο όμοίαν γραφήν άγνώιτου ζωγράφου (τοϋ Ενψράνορος;
βλ. Παυααν. Β' 3, 3) φαίνεται πολύ εύ'λογον νά πιστεύσωμεν.
* Έπί της εικόνος παρεστάθη ή μορφή αΰ'τη ώς γέρων μάλλον ή
ώς γραϋ:' άλλ' έκτος τοΰ ποδήρους χιτώνος είναι έυφανής και μιχρός
δγκος της συνηγμένης κόμης έπ'ι της κορυφής της κεφαλής.
Οδυσσεύς, κατά τον άριστερόν κρόταφον παραστα-
θείς, φορών ίσως ένδυμά τι, ετι δέ πϊλον έπ'ι της
κεραλής* διετηρήθη το άνω τοϋ σώματος αύτοΰ'
άπό τοΟ στήθους περίπου.
Ή σκηνή, ήν παριστά τό τμήμα τοΟτο, φαίνε-
ται έρμηνεύουσα τους "Ομηρικούς στί/ους χ:
ώς άρ' έφώνησεν, τή δ' άπτερος επλετο μύθος,
ψιξεν δ'ε ϋΰρας μεγάρων έύ ναιεταόντων,
ενρεν επειτ' ' Οδνσήα μετά κταμένοισι .
Άλλά τό άντικείμενον, ό'περ κρατοΰσιν, είναι
άδιάγνωστον' φαίνεται δτι είναι ΰφασμά τι περιέ-
χον το θείον, κατά τους στίχους2:
ώς 'έφατ', υΰδ' άπίθησε φίλη τροφός Ευρύκλεια,
ηνεικεν δ' άρα πΰρ και ϋήιον......
Τήν παράστασιν ταύτην δεν άπηντήσαμεν έπ'ι
άλλων μνημείων.
Β). Είκονογραφίαι έκ της Ίλιάδος
και τών κύκλιων έπων.
I) Όττλοποιΐας τέλος.
"Ετερα τμήματα, λίαν ελλιπή δυστυχώς, φαί-
νεται δτι ©έρουσιν υπόλοιπα παραστάσεων είλημ-
μένων έκ της Ίλιάδος.
Έπ'ι τοΰ έν πίν. 2 ύπ' άριθ. 4 άπεικονιζομένου
τμήματος Ιξ όμοιου τώ προηγουμένω άγγείου, έν-
δον έπιμελώς βεβαμμένου άργυρόχρου τεφροΰ, εξω
δ' ύπομέλανος τά κάτω, διετηρήθη ή κατά τον
άριστερόν κρόταφον κεφαλή γυναικός, της Θέτι-
δος, ώς έκ της ύπερκειμένης ωραίων γραμμάτων
επιγραφής ΘΕΤΙΣ βεβαιούμεθα, κομιζούσης τήν
άσπίδα (όμηρ. ι σάκος μέγα τε στιβαρόν τε»), το
δόρυ ( ; τοιοϋτόν τι δέν έποίησεν ό κλυτός άμφι-
γυήεις) κα'ι τό κράνος (όμηρ. νκόρυΰα βριαρήν
. . . καλην δαιδαλέην, έπ'ι δέ χρύσεον λόφον . .»)
τοΟ 'Αχιλλέως, άτινα έποίησεν ό Ήφαιστος, κατά
τους "Ομηρικούς στί/ους 3:
ή δ' ιρης" ώς άλτο κατ' Ούλύμπου νιφόεντος
τενχεα μαρμαίροντα παρ' Ήφαίστοιο φέροναα.
"Εμπροσθεν αύτής διετηρήθη ίχνος μορφής, τοϋ
Άχιλλέως βεβαίως, καθ' ά οί στίχοι τοΟ "Ομήρου
λέγουσι4:
1 χ 398 κέ.
2 χ 492 κέ.
8 Σ 616 κέ.
* Τ 9 κέ.
Μεγαρικοι σκύφοι Φΰιωτίδων Θηβών ύπδ Α. Σ. Άρβανιτοπούλλου.
92
τον κορμών προς τον παΐδα διατάσσων τι'" τους αγ-
κώνας άναπαύουσι πάντες επί προσκεφαλαίων και
φαίνονται ήρωϊκώς γυμνοί. Ιπέρκειται ή επιγραφή
ΜΝΗΣΤΕΡΕΣ, ήτοι μνησιήρες, μάλλον κατά
τινα άρχα'ίζουσαν γραφήν τοΰ δευτέρου Η, έξ ής
δηλοΟται δτι το άρχέτυπον, εξ ου άντεγράφη ή
ίϊαράστασις, είχε ποιηΟή προ του τέλους της Ε'
π. Χ. έκατονταετηρίδος, ήττον δ' έκ λόγων προ-
φοράς.
Το θέμα είναι είλημμένον έκ τοΟ Ομήρου έπί-
σης 1 :
ή δ' ό'τε δή μνηστήρας άφίκετο δια γυναικών,
στή* ρ α παρά σταθμόν τε'γεος. .
αΰπ'κα δέ μνηοτήραι μετηνδα και φάτο μϋθον.
Ό πρώτος τών μνηστήρων φαίνεται ών ο 'Αν-
' 2
τινοος :
ή τοι ό καλόν αλειαον άναιρη'σεσθαι εμελλεν,
χρύσεον άμφωτον, και δή μετά χερσιν ενώμα,
οφρα ηίοι οίνοιο
Τό θέμα της μνηστή ροφονίας καθ' άπασαν τήν
διάρκειαν αύτου ύπήρξε λίαν άγαπητόν και παρά
τοις μεγάλοις καλλιτέχναις κα'ι έν τη βιομηχα-
νική τέχνη, άπαντα δέ συχνότατα έπ'ι τών μνη-
μείων 3.
Το δέ δεΗιόν ήμισυ της παραστάσεως, έπ' ολίγον
διατηρηθέν, παρέχει αριστερά τώ θεατή ΰύραν δί-
<ρυλλον διηρημένην δι' εγκαρσίων ξύλων εϊς τρία
τμήματα (3λ. άνω σελ. 83)" έξ αυτής προ ολίγου
εισήλθε μορφή, δηλουμένη δι' επιγραφής ύπερ-
κειμένης και μόλις διακρινομένης ώς ΤΡΟφΟΣ,
ήτοι ή τροφός Ευρύκλεια 4. Παρίσταται κατά τον
δεξιόν κρόταφον και φορεί χιτώνα ποδήρη και ίμά-
τιον, προκύπτουσα το γηραιόν σώμα κεκυφός' ή
κεφαλή φαίνεται δλίγον φαλακρά. Δι' άμφοτέρων
τών χειρών κρατεί τι έν είδει ενδύματος ή προ-
χείρου σάκου, οδ τό έτερον άκρον κρατεί άνήρ, ό
1 φ 63 κέ.
2 χ 9 κέ.
3 ΒοΒοΗβτ Ι.6Χ. III 1 σελ. 675 κέ. "Οτι αί πλεΐσται συμφω
νοΰσαι άλληλα·.; τών τοιούτων παραστάσεων μιμούνται τήν εικόνα
τοϋ Πολυγνώτου έν Πλαταιαϊς ΙΠαυααν. IX 4, 1) της μνηστηροφο-
νίας, ϊσως δέ τίνες και τήν έν τω περιβόλω τοϋ ναοΰ του Απόλλωνος
έν Κορίνθιο όμοίαν γραφήν άγνώιτου ζωγράφου (τοϋ Ενψράνορος;
βλ. Παυααν. Β' 3, 3) φαίνεται πολύ εύ'λογον νά πιστεύσωμεν.
* Έπί της εικόνος παρεστάθη ή μορφή αΰ'τη ώς γέρων μάλλον ή
ώς γραϋ:' άλλ' έκτος τοΰ ποδήρους χιτώνος είναι έυφανής και μιχρός
δγκος της συνηγμένης κόμης έπ'ι της κορυφής της κεφαλής.
Οδυσσεύς, κατά τον άριστερόν κρόταφον παραστα-
θείς, φορών ίσως ένδυμά τι, ετι δέ πϊλον έπ'ι της
κεραλής* διετηρήθη το άνω τοϋ σώματος αύτοΰ'
άπό τοΟ στήθους περίπου.
Ή σκηνή, ήν παριστά τό τμήμα τοΟτο, φαίνε-
ται έρμηνεύουσα τους "Ομηρικούς στί/ους χ:
ώς άρ' έφώνησεν, τή δ' άπτερος επλετο μύθος,
ψιξεν δ'ε ϋΰρας μεγάρων έύ ναιεταόντων,
ενρεν επειτ' ' Οδνσήα μετά κταμένοισι .
Άλλά τό άντικείμενον, ό'περ κρατοΰσιν, είναι
άδιάγνωστον' φαίνεται δτι είναι ΰφασμά τι περιέ-
χον το θείον, κατά τους στίχους2:
ώς 'έφατ', υΰδ' άπίθησε φίλη τροφός Ευρύκλεια,
ηνεικεν δ' άρα πΰρ και ϋήιον......
Τήν παράστασιν ταύτην δεν άπηντήσαμεν έπ'ι
άλλων μνημείων.
Β). Είκονογραφίαι έκ της Ίλιάδος
και τών κύκλιων έπων.
I) Όττλοποιΐας τέλος.
"Ετερα τμήματα, λίαν ελλιπή δυστυχώς, φαί-
νεται δτι ©έρουσιν υπόλοιπα παραστάσεων είλημ-
μένων έκ της Ίλιάδος.
Έπ'ι τοΰ έν πίν. 2 ύπ' άριθ. 4 άπεικονιζομένου
τμήματος Ιξ όμοιου τώ προηγουμένω άγγείου, έν-
δον έπιμελώς βεβαμμένου άργυρόχρου τεφροΰ, εξω
δ' ύπομέλανος τά κάτω, διετηρήθη ή κατά τον
άριστερόν κρόταφον κεφαλή γυναικός, της Θέτι-
δος, ώς έκ της ύπερκειμένης ωραίων γραμμάτων
επιγραφής ΘΕΤΙΣ βεβαιούμεθα, κομιζούσης τήν
άσπίδα (όμηρ. ι σάκος μέγα τε στιβαρόν τε»), το
δόρυ ( ; τοιοϋτόν τι δέν έποίησεν ό κλυτός άμφι-
γυήεις) κα'ι τό κράνος (όμηρ. νκόρυΰα βριαρήν
. . . καλην δαιδαλέην, έπ'ι δέ χρύσεον λόφον . .»)
τοΟ 'Αχιλλέως, άτινα έποίησεν ό Ήφαιστος, κατά
τους "Ομηρικούς στί/ους 3:
ή δ' ιρης" ώς άλτο κατ' Ούλύμπου νιφόεντος
τενχεα μαρμαίροντα παρ' Ήφαίστοιο φέροναα.
"Εμπροσθεν αύτής διετηρήθη ίχνος μορφής, τοϋ
Άχιλλέως βεβαίως, καθ' ά οί στίχοι τοΟ "Ομήρου
λέγουσι4:
1 χ 398 κέ.
2 χ 492 κέ.
8 Σ 616 κέ.
* Τ 9 κέ.