DOI Artikel:
Chatzidakis, Iōsēph: Tylisos Minōikē
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0226
216
Τνλισος Μινωική ντιο Ιωσ. Χατζηδάκη.
μέρος φορέματος Μινωικής γυναικός, και υπέρ αυ-
τήν κλίμα:: ή ξύλινον ιερόν. Πίν. 16, β.
11. Φακοειδής γαλόπετρα του αύτου λίθου. Ή
γλυφή παριστά Οήλειαν έλαφον συμπίπτουσαν εις
τά γόνατα και στρέφουσαν τήν κεφαλήν προς τα
οπίσω. Ανωθεν έν τω έδάφει κλαδίον. Πίν. 16, }>.
γ ). Σφραγίσματα.
Τά παράδοξα ταΟτα αντικείμενα ευρέθησαν το
πρώτον παρά το νοτιοανατολικόν άκρον της Κρή-
της. Εις Κάτω Ζάκρον. Κατά το έ'αρ του 1901
ό τότε διευθυντής της έν Αθήναις Αγγλικής αρ-
χαιολογικής σχολής Ηθβ'31'ίΐι, άνασκάπτων Μι-
νωικά ερείπια, εύρεν έν γωνία οικίας πεντακόσια
περίπου τοιαύτα (ίδε Β8Α VII, 132 και ίΤΗ8
1902,77). Συγχρόνως σχεδόν άνεκαλύπτοντο τοι-
αύτα σφραγίσματα ύπο του Α. I. Εναηκ έν Κνω-
σώ (Β8Α VII, 19). Το έπόμενον δέ ετος ό κα-
θηγητής Η&ΙβΙιβΠ' άνεκάλυπτε πλέον των 4ο0
τοιούτων σφραγισμάτων έν δωματίω των ανακτό-
ρων τής Αγίας Τριάδος (Μοηιιηι. αηΐίοΐιί τόμ.
XIII 1903, 29).
Κατά τήν αυτήν έποχήν άνεκαλύφθησαν 4-δ
τοιαύτα εις Γουρνιά υπό τής ΜΪ88 Βογά.
Τά πλείστα των έν Κρήτη εύρεθέντων σφραγι-
σμάτων φέρουσι διαμπερές τρήμα, έν ω διακρίνον-
ται πολλάκις ίχνη κλωστής κα'ι κόμβοι έκ ταύτης
έπι του πηλού.
Δια τήν χρήσιν τούτων ό Εν3Π8 προέβαλε τήν
ύπόθεσιν ότι έχρησίμευον, ώς αί διά χρυσοΟ ή άρ-
γύρου ή μολύβδου βουλλαι των Ρωμαϊκών και Βυ-
ζαντινών νοόνων, ποό^ σφράνισιν έπιστ,υων εν-
γράφων, τά όποια υποθέτει γεγραμμένα έπι ΐ>ύλ-
λίον παπύρου ή φοίνικος ή άλλης φθαρτής ύλης.
Γά δε μή διάτρητα σφραγίσματα υποθέτει ότι ήσαν
απλώς δοκίμια τής ποιότητος του πηλού. Ήμεϊς
πιστεύομεν ότι έχρησίμευον εις σ^ράγισιν κιβω-
τίων ή παντός είδους δεμάτων, καθ' ον τρόπον
σφραγίζονται έν τοις τελωνείοις σήμερον τά δέ-
ματα διά μολύβδου.
Εν Τυλίσω εύρομεν ολίγα σφραγίσματα, έκ
τούτων δέ εικονίζονται τρία έν τω πινάκι 16' διότι
τών άλλων ήσαν παντελώς άποτετριμμέναι αί πα-
ραστάσεις.
Πίν. 16,(5. Σφράγισμα έχον παράστασιν ζώου
δυσδιακρίτου.Έπειδή ή ουρά του φαίνεται βραχεία
ΰποθέτομεν ότι παρίστατο αίγαγρος.
Πίν. 16, ε. Άλλο μικρόν σφράγισμα έχων βα-
θέως έγκεχαραγμένα τέσσαρα σημεία ή γράμματα.
Πίν. 16, Ρ. Το σφράγισμα τοΟτο φέρει γλυ-
ίρήν, ήτις ε/ει θέμα πολύ άγαπητον εις τους τε-
χνίτας τής έποχής ταύτης. ΒοΟς προσβαλλόμενος
ύπο δύο λεόντων τοΟ μεν άνωθεν, του δέ κάτωθεν.
Οί συνεσπασμένοι μυώνες τών θηρίων εϊσιν άριστα
έπεςειργασμένοι, και ή τολμηρά συστροφή τοΟ
άγωνιώντος ταύρου μιμούνται θαυμασίως τήν φύ-
σιν. Εις ημάς γεννάται ή απορία πόθεν άντέγρα^ον
τά θέματα ταΟτα οί Κρήτες τεχνΐται. Έν Κρήτη
λέοντες δεν ύπήρχον, τουλάχιστον ούοέν σημεΤον
τής υπάρξεως αύτών ευρέθη μέχρι τοϋδε.
δ'^. .Αίγινα.
Λίθινων σκευών τεμάχια ευρέθησαν πάμπολλα
έν Τυλίσω, άλλ' εις κατάστασιν καθιστώσαν τά
πλείστα παντελώς άχρηστα. Τά καλύτερον σωζό-
μενα είναι τά έςής.
Βάσις έκ στεατίτου ή τράπεζα προσφορών.
Το σχήμα ('είκ. 22, α) ομοιάζει προς λαμπτήρας
εύρεθέντας έν Κρήτη και Μυκήναις [ΤβοηηΙαβ θΐ
Μαηηαί Τΐΐθ Μγ1ί. 3£β σελ. 80). Προς τά άνω
ό'μως δεν άπολήγει εις δοχε'ϊον λαμπτήρος, άλλ' εις
έπίπεδον έπιφάνειαν. Ή άνω έπιφάνεια έχει παρά
το χείλος τρεις όμοκέντρους χαρακτάς γραμμάς
προς κόσμον. Εις το κέντρον υπάρχει στρογγύλη
κοιλότης, ής το βάθος 0Ό8, ή δέ διάμ. 0Ό5,
στενουμένη ελαφρώς προς τά κάτω. Κάτωθεν δέ
και πλησίον έκατέρου τών ώτων υπάρχει ανά έν
στρογγύλον τρήμα (διαμ. ΟΌΙο) διαμπερές μέχρι
τής προειρημένης κοιλάτητος. Τά τρήματα ταΰτα,
ών το έν φαίνεται και εις τήν εικόνα, έχρησίμευον
προφανώς ίνα διέρχηται δι'αύτών ξύλινος ή χαλ-
κούς ήλος ή περόνη διά νά στερεώνη το εις τήν
κεντρικήν κοιλότητα άνωθεν έγγομφούμενον πρά-
γμα. 'Ύψος 0'50, διάμ. άνω έπιφανείας 0*23,
διάμ. ποδός 0Ί9ο).
2. Άλλη όμοια (είκ. 22, β) τή προηγουμένη
βάσις ή τράπεζα. "Εχει εις το μέσον και αύτη κοι-
λότητα, πολλώ όμως τής προηγουμένης μικροτέ-
Τνλισος Μινωική ντιο Ιωσ. Χατζηδάκη.
μέρος φορέματος Μινωικής γυναικός, και υπέρ αυ-
τήν κλίμα:: ή ξύλινον ιερόν. Πίν. 16, β.
11. Φακοειδής γαλόπετρα του αύτου λίθου. Ή
γλυφή παριστά Οήλειαν έλαφον συμπίπτουσαν εις
τά γόνατα και στρέφουσαν τήν κεφαλήν προς τα
οπίσω. Ανωθεν έν τω έδάφει κλαδίον. Πίν. 16, }>.
γ ). Σφραγίσματα.
Τά παράδοξα ταΟτα αντικείμενα ευρέθησαν το
πρώτον παρά το νοτιοανατολικόν άκρον της Κρή-
της. Εις Κάτω Ζάκρον. Κατά το έ'αρ του 1901
ό τότε διευθυντής της έν Αθήναις Αγγλικής αρ-
χαιολογικής σχολής Ηθβ'31'ίΐι, άνασκάπτων Μι-
νωικά ερείπια, εύρεν έν γωνία οικίας πεντακόσια
περίπου τοιαύτα (ίδε Β8Α VII, 132 και ίΤΗ8
1902,77). Συγχρόνως σχεδόν άνεκαλύπτοντο τοι-
αύτα σφραγίσματα ύπο του Α. I. Εναηκ έν Κνω-
σώ (Β8Α VII, 19). Το έπόμενον δέ ετος ό κα-
θηγητής Η&ΙβΙιβΠ' άνεκάλυπτε πλέον των 4ο0
τοιούτων σφραγισμάτων έν δωματίω των ανακτό-
ρων τής Αγίας Τριάδος (Μοηιιηι. αηΐίοΐιί τόμ.
XIII 1903, 29).
Κατά τήν αυτήν έποχήν άνεκαλύφθησαν 4-δ
τοιαύτα εις Γουρνιά υπό τής ΜΪ88 Βογά.
Τά πλείστα των έν Κρήτη εύρεθέντων σφραγι-
σμάτων φέρουσι διαμπερές τρήμα, έν ω διακρίνον-
ται πολλάκις ίχνη κλωστής κα'ι κόμβοι έκ ταύτης
έπι του πηλού.
Δια τήν χρήσιν τούτων ό Εν3Π8 προέβαλε τήν
ύπόθεσιν ότι έχρησίμευον, ώς αί διά χρυσοΟ ή άρ-
γύρου ή μολύβδου βουλλαι των Ρωμαϊκών και Βυ-
ζαντινών νοόνων, ποό^ σφράνισιν έπιστ,υων εν-
γράφων, τά όποια υποθέτει γεγραμμένα έπι ΐ>ύλ-
λίον παπύρου ή φοίνικος ή άλλης φθαρτής ύλης.
Γά δε μή διάτρητα σφραγίσματα υποθέτει ότι ήσαν
απλώς δοκίμια τής ποιότητος του πηλού. Ήμεϊς
πιστεύομεν ότι έχρησίμευον εις σ^ράγισιν κιβω-
τίων ή παντός είδους δεμάτων, καθ' ον τρόπον
σφραγίζονται έν τοις τελωνείοις σήμερον τά δέ-
ματα διά μολύβδου.
Εν Τυλίσω εύρομεν ολίγα σφραγίσματα, έκ
τούτων δέ εικονίζονται τρία έν τω πινάκι 16' διότι
τών άλλων ήσαν παντελώς άποτετριμμέναι αί πα-
ραστάσεις.
Πίν. 16,(5. Σφράγισμα έχον παράστασιν ζώου
δυσδιακρίτου.Έπειδή ή ουρά του φαίνεται βραχεία
ΰποθέτομεν ότι παρίστατο αίγαγρος.
Πίν. 16, ε. Άλλο μικρόν σφράγισμα έχων βα-
θέως έγκεχαραγμένα τέσσαρα σημεία ή γράμματα.
Πίν. 16, Ρ. Το σφράγισμα τοΟτο φέρει γλυ-
ίρήν, ήτις ε/ει θέμα πολύ άγαπητον εις τους τε-
χνίτας τής έποχής ταύτης. ΒοΟς προσβαλλόμενος
ύπο δύο λεόντων τοΟ μεν άνωθεν, του δέ κάτωθεν.
Οί συνεσπασμένοι μυώνες τών θηρίων εϊσιν άριστα
έπεςειργασμένοι, και ή τολμηρά συστροφή τοΟ
άγωνιώντος ταύρου μιμούνται θαυμασίως τήν φύ-
σιν. Εις ημάς γεννάται ή απορία πόθεν άντέγρα^ον
τά θέματα ταΟτα οί Κρήτες τεχνΐται. Έν Κρήτη
λέοντες δεν ύπήρχον, τουλάχιστον ούοέν σημεΤον
τής υπάρξεως αύτών ευρέθη μέχρι τοϋδε.
δ'^. .Αίγινα.
Λίθινων σκευών τεμάχια ευρέθησαν πάμπολλα
έν Τυλίσω, άλλ' εις κατάστασιν καθιστώσαν τά
πλείστα παντελώς άχρηστα. Τά καλύτερον σωζό-
μενα είναι τά έςής.
Βάσις έκ στεατίτου ή τράπεζα προσφορών.
Το σχήμα ('είκ. 22, α) ομοιάζει προς λαμπτήρας
εύρεθέντας έν Κρήτη και Μυκήναις [ΤβοηηΙαβ θΐ
Μαηηαί Τΐΐθ Μγ1ί. 3£β σελ. 80). Προς τά άνω
ό'μως δεν άπολήγει εις δοχε'ϊον λαμπτήρος, άλλ' εις
έπίπεδον έπιφάνειαν. Ή άνω έπιφάνεια έχει παρά
το χείλος τρεις όμοκέντρους χαρακτάς γραμμάς
προς κόσμον. Εις το κέντρον υπάρχει στρογγύλη
κοιλότης, ής το βάθος 0Ό8, ή δέ διάμ. 0Ό5,
στενουμένη ελαφρώς προς τά κάτω. Κάτωθεν δέ
και πλησίον έκατέρου τών ώτων υπάρχει ανά έν
στρογγύλον τρήμα (διαμ. ΟΌΙο) διαμπερές μέχρι
τής προειρημένης κοιλάτητος. Τά τρήματα ταΰτα,
ών το έν φαίνεται και εις τήν εικόνα, έχρησίμευον
προφανώς ίνα διέρχηται δι'αύτών ξύλινος ή χαλ-
κούς ήλος ή περόνη διά νά στερεώνη το εις τήν
κεντρικήν κοιλότητα άνωθεν έγγομφούμενον πρά-
γμα. 'Ύψος 0'50, διάμ. άνω έπιφανείας 0*23,
διάμ. ποδός 0Ί9ο).
2. Άλλη όμοια (είκ. 22, β) τή προηγουμένη
βάσις ή τράπεζα. "Εχει εις το μέσον και αύτη κοι-
λότητα, πολλώ όμως τής προηγουμένης μικροτέ-