202
Παγασαίων ζωγραφιών συντήρησις.
- Εις Α Ε 1912, 124.
αναγκαία ή χρησιμοποίησις εγχρώμων ύαλοπινά- εφαρμοσθη έφ άπασών των στηλών φαίδρυνσις.
κων, καθόσον έδει'χθη έκ της χημικής εξετάσεως Άλλ έπί του σπουδαιοτάτου τούτου ζητήματος
οτι αί βαφαί είσιν ανόργανοι ενώσεις χαλκού, σι- πρέπει, κατά την ήμετέραν ταπεινοτάτην γνώμην,
δήρου, υδραργύρου κλπ., μόνον δέ ίχνη όργανι- να άποφανΟή προηγουμένως μεγάλη έπιτροπεία
κής ουσίας ευρέθησαν, οφειλόμενα ίσως εις την εν συμπεριλαμβάνουσα καϊ άρχαιολόγους και καλλιτέ-
τή άρχαιότητι φαίδρυνσιν. Χ,να? ημεδαπούς τε και άλλοδαπούς.
'ϋσαύτως τάρνητικά, ήτοι τά μετά τών χω- Οτι εν τη άρχαιότητι έγίνετο φαίδρυνσις, δεν
μάτων άποσπασΟέντα εκ τών πλακών έγχρωμα υπάρχει άμφιβοΛία, ίσως δέ και ή χρήσις του λε-
άπει/.ονίσματα, έστερεώΟησαν δια του αϋτοΰ τρό- γομένου φοινικικού κηροΟ εις τοΰτο άπέβλεπεν.
που καϊ έφαιδρύνΟησαν διά τών έςής μνηα,ονευΟη- Αλλ οπωσδήποτε πρέπει οί επαΐοντες νά δώ-
σομένων μέτρων. II δέ άποπέτρωσις αυτών έπε- σωσι γνώμην ώς προς το κατ' άρχήν ζήτημα της
τεύχΟη διά πυριτιοφΟορικών αλάτων. φαιδρύνσεως και ώς προς την έκλογήν του καταλ-
Έν ζήτημα μένει έτι εκκρεμές: ή φαίδρυνσις ληλοτάτου φαιδρυντικου, άο'ού προηγηΟώσι πει-
(νβΐ'ηΪ88&£θ) τών θετικών εικόνων. ράματα και δοκιμαϊ διά τών κυριωτάτων εκ τών
Αί έν αρχή εΰρεΟεΐσαι στήλαι είχον τύχη, άκά- ουσιών τούτων, μή έξαιρουμένου και του φοινικικού
Οαρτοι ούσαι, προς συγκράτησιν τών βαοών, ψ ε- κηρου.
κασμών διά του κοινού βερνικιού τών φωτογράφων ΣημειοΟμεν δέ δτι μετά τήν στερέωσιν ή φαί-
κα'ι ζωγράφων (ροΐΐΓ 0Γ&γοη8 θί ΐιΐδαίηδ), οπερ δρυνσις δεν δύναται νά έπιφέρη βλά.οην ή άπο-
άποοαίνει ταύτας ζωηροτέρας. λέπισιν τών βαφών όμου' μετά του φαιδρυντικου,
Έκ τών πλακών τούτων, εις ας είχον ήδη στε- διότι μεσολαβεί μεταςϋ αύτου και τών βαοών το
ρειυΟή και χώματα και υπήρχε κίνδυνος άπολε- στερεοχρωμικον στρώμα.
πιζομένου τοΟ βερνικιού νά συμπαρασυρΟώσι και Έν τέλει παρατηροΟμεν ότι ή κεφαλή της Πα-
αί βαφαί, άφηρέΟη το βερνίκιον διά θερμού κα- σικράτας δεν υπεβλήθη εις τοιαύτην στερέωσιν, άτε
θαροΟ οινοπνεύματος, όπως καταστή δυνατόν άλ- μή παρουσιάζουσα σήαερον χρώματα, άλλ άπλώς
λως τε νά άοαιρεΟώσι και τά χώματα. ΈπλύΟησαν έκαΟαρίσΟη δι'άπεσταγμένου ύδατος κα'ι ήπιων μη-
δέ αύται είτα δι ύδατος καϊ άπεσταγμένου ύδα- χανικών τρόπων.
τος, όπως αί λοιπαί, και έκαΟαρίσΟησαν τελείως. Ομοίως έκαθαρίσΟη το χαλ/.ουν υ.υροίογζ'ϊον
'Έπειτα έστεγνώΟησαν και τά χρώματα έστερεώΟη- το φέρον προφανώς τεχνητήν ευγενή κατίωσιν πά-
σαν διά του διαλύματος του κυτταροειδοϋς. Μετά χους φλοιού ώου, εντός δέ αυτής παραστάσεις ου-
τοϋτο έψεκάσΟησαν έκ νέου διά του αύτου βερνι- τών κα'ι θηρίων χρυσοστίκτων και άργυροστίκτων.
κίου, όπερ πριν είχον, ό'πως φαιδρυνθώσι κα: μή Τό δοχεΐον τοΰτο άποτελεΐ άψευδές μαρτύριον της
φαίνωνται ώχρότεραι ή προηγουμένως. γνώμης ήμών κα'ι άλλων, ότι ή ευγενής κατίωσις
Τά βερνί/.ια ταυτά είσιν ώς γν<.υστόν διαλύματα τών αρχαίων χαλκωμάτων προεκαλεϊτο διά τεχνη-
όητινών (γόμμα-λάκκας, καλοφωνίου, ρητίνης δα- του τρόπου, καθόσον όπου τούτο φέρει απολεπίσει;
μάρρας, μαστίχης κλπ.) εις οινόπνευμα, τερεβινΟέ- (ευτυχώς έλαχίστας), μαίνεται κάτωθεν ή ερυθρά
λαιον,βενζόλιον, βενζίνην κα'ι άλλα διαλυτικά υγρά. έπιφάνεια του χαλκού ή του όςειδυλλίου αύτου.
Έπειοή δέ διά τής φαιδρύνσεως ταύτης φαίνον- 'Ό^ων Ά Ρονσόττοι/Λος,
ται αί εικόνες ζωηρότερα:, ύπεστηρίχΟη ή ιδέα όπως χημικός τών μουσείων.
Εις ΑΕ 1912,124 (Παρθενώνος γλυπτών συντήρησις).
Εν τη δημοσιευΟείση περί τών μαρμάρων του γραπτέον δηλαδή « ύδροςειδίου του βαρίου » άντ'ι
Παρθενώνος αναφορά μου, ΑΕ 1912,124, στίχ. άπλώς «υδροξειδίου».
κάτωθεν '.', παρελεί^Οη ή λέςις «υδροξειδίου»" "Ο. Ά. Ρ.
Ετνττ. 16.2.13,
Παγασαίων ζωγραφιών συντήρησις.
- Εις Α Ε 1912, 124.
αναγκαία ή χρησιμοποίησις εγχρώμων ύαλοπινά- εφαρμοσθη έφ άπασών των στηλών φαίδρυνσις.
κων, καθόσον έδει'χθη έκ της χημικής εξετάσεως Άλλ έπί του σπουδαιοτάτου τούτου ζητήματος
οτι αί βαφαί είσιν ανόργανοι ενώσεις χαλκού, σι- πρέπει, κατά την ήμετέραν ταπεινοτάτην γνώμην,
δήρου, υδραργύρου κλπ., μόνον δέ ίχνη όργανι- να άποφανΟή προηγουμένως μεγάλη έπιτροπεία
κής ουσίας ευρέθησαν, οφειλόμενα ίσως εις την εν συμπεριλαμβάνουσα καϊ άρχαιολόγους και καλλιτέ-
τή άρχαιότητι φαίδρυνσιν. Χ,να? ημεδαπούς τε και άλλοδαπούς.
'ϋσαύτως τάρνητικά, ήτοι τά μετά τών χω- Οτι εν τη άρχαιότητι έγίνετο φαίδρυνσις, δεν
μάτων άποσπασΟέντα εκ τών πλακών έγχρωμα υπάρχει άμφιβοΛία, ίσως δέ και ή χρήσις του λε-
άπει/.ονίσματα, έστερεώΟησαν δια του αϋτοΰ τρό- γομένου φοινικικού κηροΟ εις τοΰτο άπέβλεπεν.
που καϊ έφαιδρύνΟησαν διά τών έςής μνηα,ονευΟη- Αλλ οπωσδήποτε πρέπει οί επαΐοντες νά δώ-
σομένων μέτρων. II δέ άποπέτρωσις αυτών έπε- σωσι γνώμην ώς προς το κατ' άρχήν ζήτημα της
τεύχΟη διά πυριτιοφΟορικών αλάτων. φαιδρύνσεως και ώς προς την έκλογήν του καταλ-
Έν ζήτημα μένει έτι εκκρεμές: ή φαίδρυνσις ληλοτάτου φαιδρυντικου, άο'ού προηγηΟώσι πει-
(νβΐ'ηΪ88&£θ) τών θετικών εικόνων. ράματα και δοκιμαϊ διά τών κυριωτάτων εκ τών
Αί έν αρχή εΰρεΟεΐσαι στήλαι είχον τύχη, άκά- ουσιών τούτων, μή έξαιρουμένου και του φοινικικού
Οαρτοι ούσαι, προς συγκράτησιν τών βαοών, ψ ε- κηρου.
κασμών διά του κοινού βερνικιού τών φωτογράφων ΣημειοΟμεν δέ δτι μετά τήν στερέωσιν ή φαί-
κα'ι ζωγράφων (ροΐΐΓ 0Γ&γοη8 θί ΐιΐδαίηδ), οπερ δρυνσις δεν δύναται νά έπιφέρη βλά.οην ή άπο-
άποοαίνει ταύτας ζωηροτέρας. λέπισιν τών βαφών όμου' μετά του φαιδρυντικου,
Έκ τών πλακών τούτων, εις ας είχον ήδη στε- διότι μεσολαβεί μεταςϋ αύτου και τών βαοών το
ρειυΟή και χώματα και υπήρχε κίνδυνος άπολε- στερεοχρωμικον στρώμα.
πιζομένου τοΟ βερνικιού νά συμπαρασυρΟώσι και Έν τέλει παρατηροΟμεν ότι ή κεφαλή της Πα-
αί βαφαί, άφηρέΟη το βερνίκιον διά θερμού κα- σικράτας δεν υπεβλήθη εις τοιαύτην στερέωσιν, άτε
θαροΟ οινοπνεύματος, όπως καταστή δυνατόν άλ- μή παρουσιάζουσα σήαερον χρώματα, άλλ άπλώς
λως τε νά άοαιρεΟώσι και τά χώματα. ΈπλύΟησαν έκαΟαρίσΟη δι'άπεσταγμένου ύδατος κα'ι ήπιων μη-
δέ αύται είτα δι ύδατος καϊ άπεσταγμένου ύδα- χανικών τρόπων.
τος, όπως αί λοιπαί, και έκαΟαρίσΟησαν τελείως. Ομοίως έκαθαρίσΟη το χαλ/.ουν υ.υροίογζ'ϊον
'Έπειτα έστεγνώΟησαν και τά χρώματα έστερεώΟη- το φέρον προφανώς τεχνητήν ευγενή κατίωσιν πά-
σαν διά του διαλύματος του κυτταροειδοϋς. Μετά χους φλοιού ώου, εντός δέ αυτής παραστάσεις ου-
τοϋτο έψεκάσΟησαν έκ νέου διά του αύτου βερνι- τών κα'ι θηρίων χρυσοστίκτων και άργυροστίκτων.
κίου, όπερ πριν είχον, ό'πως φαιδρυνθώσι κα: μή Τό δοχεΐον τοΰτο άποτελεΐ άψευδές μαρτύριον της
φαίνωνται ώχρότεραι ή προηγουμένως. γνώμης ήμών κα'ι άλλων, ότι ή ευγενής κατίωσις
Τά βερνί/.ια ταυτά είσιν ώς γν<.υστόν διαλύματα τών αρχαίων χαλκωμάτων προεκαλεϊτο διά τεχνη-
όητινών (γόμμα-λάκκας, καλοφωνίου, ρητίνης δα- του τρόπου, καθόσον όπου τούτο φέρει απολεπίσει;
μάρρας, μαστίχης κλπ.) εις οινόπνευμα, τερεβινΟέ- (ευτυχώς έλαχίστας), μαίνεται κάτωθεν ή ερυθρά
λαιον,βενζόλιον, βενζίνην κα'ι άλλα διαλυτικά υγρά. έπιφάνεια του χαλκού ή του όςειδυλλίου αύτου.
Έπειοή δέ διά τής φαιδρύνσεως ταύτης φαίνον- 'Ό^ων Ά Ρονσόττοι/Λος,
ται αί εικόνες ζωηρότερα:, ύπεστηρίχΟη ή ιδέα όπως χημικός τών μουσείων.
Εις ΑΕ 1912,124 (Παρθενώνος γλυπτών συντήρησις).
Εν τη δημοσιευΟείση περί τών μαρμάρων του γραπτέον δηλαδή « ύδροςειδίου του βαρίου » άντ'ι
Παρθενώνος αναφορά μου, ΑΕ 1912,124, στίχ. άπλώς «υδροξειδίου».
κάτωθεν '.', παρελεί^Οη ή λέςις «υδροξειδίου»" "Ο. Ά. Ρ.
Ετνττ. 16.2.13,