DOI article:
Maltezos, Kōnstantinos: Hē dikastikē klepsydra kai hē diamemetrēmenē hēmera
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14367#0072
62 Κ Μαλτέζος Η δικαστική κλεψύδρα και ή διαμεμετρημένη ημέρα.
ΑΕ 1920
(I)
1. Είσι δέ κλεψύδραι αύλ[οΰς τε] έ'χουσ[αι και ε]
κρους, εις ας το ΰδωρ έγχέουσι προς δ δει λέγειν
τάς δίκας, δίδοται (δέ) δεκάχους ταΐς υπέρ
πεντακισχιλίας και τρίχους τω δευτέρω λόγφ, έπτά-
[χους δέ
5. ταϊς μέχρι πεντακισχιλίων και δίχους,
πενταχους δέ ταΐς εντός [χιλίων] και δίχους, έξάχους
δέ ταΐς διαδικασίαις, < αίς) ύστερον λόγος- ουκ εσ-
τίν ουδείς. Ό δ' έφ' ΰδωρ εΐληχώς επιλαμβάνει
τον α[ύλόν, δταν ή ψήφισμα ή] νόμον
10. ή μαρ[τυρίαν ή σΰμβολον ό γραμμ]ατεύς
άναγι[γνώσκειν μέλλη· δταν δέ] η [προς] διαμε-
μετρημένην την ήμέραν δ [άγων, τότ]ε δέ ουκ ε-
πιλαμβάνει αύτόν, άλλα δίδοτα]ι τό [ίσο]ν ΰδωρ
τω τε κα[τηγοροΰντι και τω άπο]λογ[ουμ]ένω.
15. διαμετ[ρεΐται δέ προς τάς ήμέ]ρας τοΰ Ποσιδεώ-
νος [μηνός].
(II)
1. Εϊσι δέ κλεψΰδ[ραι] αΰλ[ίσκους] έχουσαι έ-
κρους, εις άς τό ΰδ[ω]ρ ενχέ[ουσι πρό]ς δ δει [λ]έγειν
[! και |] τάς δίκας. δίδ[οτ]αι<(δέ) δεκάχους [τ]αΐς υπέρ
πεντακισχιλίας καΐ τρίχ[ο]υς τω δ[ευτέρω] λό[γω](
[έπτάχους δέ
δ. ταΐς μέχρι πεν[τα]χ[ι]σχ[ιλί]ων και δίχους
πεν]τάχους δέ τα[ϊς] έν[τό]ς [χιλίων] και δίχους,
[έξάχους
δέ ταΐς διαδικ[ασ]ί[α]ις,(αίς: [ΰστ]ερον λόγος ούκεσ-
τιν ού]δεί[ς. ό] δ' ?[ψ' ΰδ]ωρ [ει]λτ,[χ]ώς έπιλαμβάνε1
τον α[ύλίσκον, έπειδάν μέλλη τινά ή ]νόμον
10. ή μαρ[ιυρίαν ή τοιοϋτόν τι δ γραμμ]ατεύς
άναγι[γνώσκειν έπειδάν δέ] η [προς] διαμε-
μετρη^μένην την ή μέρα] ν δ [άγων, τότ]ε δέ ουκ έ"
πιλαμβ άνει αύτόν, αλλά δίδοτα]ι τό [ΐσο]ν ΰδοορ
τω τε κα[τηγοροϋντι και τω άπο]λογ[ουμ]ένω.
15. διαμετ[ρεΐται δέ προς τάς ήμέ]ρας [το]ΰ Ποσιδεώνος
[μηνός].
Ώς παρατηρεί τις, αϊ διατΌραι των δυο κειμέ-
νων άφορώσιν άκριοώς εις τον μηχανισμον της δι-
καστικής κλεψύδρας, τυγχάνουσι δέ σπουδαιότα-
ται ϋπο την εποψιν ταύτην. Οντως Ό μεν 8ίΠΗΐγ8
έν στίχ . 1 /2 του παρατιθεμένου αποσπάσματος άνα
γινώσκει .' αύλ[ούς τε] έ'χουσ[χι και έ']*ρους, ό δέ
Β1&88(ώς και οί ΚειΙΙ)β1 και \νί11αηιο\νίΙζ) : αύλ-
[/σκου;] εχουσαι έκρους' έν δέ στίχ. 8/9 ό μεν
βαηάι/8 : έπιλαμβάνει τον α[ύλόν, δταν ή ψήφι-
σμα ..], ο δέΒΙαβδ: έπιλαμβάνει τον α[ύλίσ/.ον,
έπειδάν μέλλη... ].
Κατά τον 8εαιάν"8 άρα ή δικαστ. κλεψύδρα έν
τοις χρόνοις του Αριστοτέλους ει/εν αύλον άνώ-
τερον και έ'κρους (ώρισμένον πλήθος τρυπημάτων-
εις τον πυθμένα), ό δέ έπιμελητής τοΟ ύδατος έπι-
λαμβάνει, κατά την άνάγνωσιν των νόμων κλπ.
έν ταΐί τι μη ταΐς ίδιωτικαΐς δίκαις, τον αύλον, της
ροής διακοπτόμενης ύπο της ατμοσφαιρικής πιέ-
σεως* ένώ κατά την άνάγνωσιν του Β1&88 ή κλε-
ψύδρα ήδύνατο νά εινε άνοικτόν άγγεΐον, έφερε δέ
κατά ή παρά τον πυθμένα αύλίσκον έ'κρουν, ον 'ο
έπιμελητής έ'κλειε διά του δακτύλου κατά την άνά-
γνωσιν των νόμων και των τοιούτων. Άλλ' ώς-
προηγουμένως άνέπτυςα, ή λειτουργία της δικαστ.
κλεψύδρας κατά τους χρόνους του Αριστοτέλους
έ'δει νά στηρίζηται επί της αυτής αρχής, έφ'ής και
ή της κοινής, δηλ. νά διακόπτηται ή ροή έπι-
λαμοανομένης της όπής ανωτέρου τίνος αύλου.
Επομένως, δυνατόν μέν έν τω στί/ω ] νά άνα-
γνώσωμεν αύλ[ίσκους_) εχουσαι έ'κρους, έν τοις
στίχ. ομως 8/9 πρέπει νά άναγνωσθή: επιλαμβάνει
τον α\νλόν, έπειδάν μέλλτ] τινά ή\ νόμον, ή και ι
τον ά[νω αύλόν, έπειδάν μέλλί] ή], τούτο δέ διότι
ή κοινή κλεψύδρα ύπετίθετο γνωστή άλλοθεν ή
και κοινώς γνωστή, ό δέ "Αριστοτέλης γράφει έν
τη Άθ. Πολ. μόνον τά διαφορίζοντα στοιχεία την
δικαστικήν άπο της κοινής.
Δεν αποδέχομαι δέ την διόρΰωοιν του 8&ηάγ8
— εχουσαι και εκρους—ένεκα των έξης τε/νικών
λόγων. Η κοινή αρχαία κλεψύδρα, ή ήθμοειδής,
έπληρουτο, ώς και προηγουμένους εΐπον, διά βυθί-
σεως της κωδίας, του ήθμου οντος προς τά κάτω
(ώς άλλως τε σαφώς συνάγεται έκ των παρατιθε-
μένων έν τή Μελέτη μου χωρίων του Εμπεδο-
κλέους και του Αναξαγόρου), έ'δει μάλιστα νά βυ-
θίζηται κατακορύφως, ή σχεδόν κατακορύφως, ώς
παρετήρησε και ορθώς έξήγησεν Ό Αριστοτέλης
(Προβλ. Ι^Γ'), ητο δέ αδύνατον νά πληρωθή αύτη
δι' εγχύσεως ύδατος διά της οπής του αύλου, ώς
φρονεΐ'ό 8αηάγ8 ('Αθ. Πολ. 1912, σ. 257). Έάν
λοιπόν έδεχόμεθα την ύπο τούτου προτεινομένην
διόρθωσιν, εδει συγχρόνως νά δεχθώμεν οτι ολό-
κληρος ή κωδία της δικαστ. κλεψύδρας έουθίζετο^.
ΑΕ 1920
(I)
1. Είσι δέ κλεψύδραι αύλ[οΰς τε] έ'χουσ[αι και ε]
κρους, εις ας το ΰδωρ έγχέουσι προς δ δει λέγειν
τάς δίκας, δίδοται (δέ) δεκάχους ταΐς υπέρ
πεντακισχιλίας και τρίχους τω δευτέρω λόγφ, έπτά-
[χους δέ
5. ταϊς μέχρι πεντακισχιλίων και δίχους,
πενταχους δέ ταΐς εντός [χιλίων] και δίχους, έξάχους
δέ ταΐς διαδικασίαις, < αίς) ύστερον λόγος- ουκ εσ-
τίν ουδείς. Ό δ' έφ' ΰδωρ εΐληχώς επιλαμβάνει
τον α[ύλόν, δταν ή ψήφισμα ή] νόμον
10. ή μαρ[τυρίαν ή σΰμβολον ό γραμμ]ατεύς
άναγι[γνώσκειν μέλλη· δταν δέ] η [προς] διαμε-
μετρημένην την ήμέραν δ [άγων, τότ]ε δέ ουκ ε-
πιλαμβάνει αύτόν, άλλα δίδοτα]ι τό [ίσο]ν ΰδωρ
τω τε κα[τηγοροΰντι και τω άπο]λογ[ουμ]ένω.
15. διαμετ[ρεΐται δέ προς τάς ήμέ]ρας τοΰ Ποσιδεώ-
νος [μηνός].
(II)
1. Εϊσι δέ κλεψΰδ[ραι] αΰλ[ίσκους] έχουσαι έ-
κρους, εις άς τό ΰδ[ω]ρ ενχέ[ουσι πρό]ς δ δει [λ]έγειν
[! και |] τάς δίκας. δίδ[οτ]αι<(δέ) δεκάχους [τ]αΐς υπέρ
πεντακισχιλίας καΐ τρίχ[ο]υς τω δ[ευτέρω] λό[γω](
[έπτάχους δέ
δ. ταΐς μέχρι πεν[τα]χ[ι]σχ[ιλί]ων και δίχους
πεν]τάχους δέ τα[ϊς] έν[τό]ς [χιλίων] και δίχους,
[έξάχους
δέ ταΐς διαδικ[ασ]ί[α]ις,(αίς: [ΰστ]ερον λόγος ούκεσ-
τιν ού]δεί[ς. ό] δ' ?[ψ' ΰδ]ωρ [ει]λτ,[χ]ώς έπιλαμβάνε1
τον α[ύλίσκον, έπειδάν μέλλη τινά ή ]νόμον
10. ή μαρ[ιυρίαν ή τοιοϋτόν τι δ γραμμ]ατεύς
άναγι[γνώσκειν έπειδάν δέ] η [προς] διαμε-
μετρη^μένην την ή μέρα] ν δ [άγων, τότ]ε δέ ουκ έ"
πιλαμβ άνει αύτόν, αλλά δίδοτα]ι τό [ΐσο]ν ΰδοορ
τω τε κα[τηγοροϋντι και τω άπο]λογ[ουμ]ένω.
15. διαμετ[ρεΐται δέ προς τάς ήμέ]ρας [το]ΰ Ποσιδεώνος
[μηνός].
Ώς παρατηρεί τις, αϊ διατΌραι των δυο κειμέ-
νων άφορώσιν άκριοώς εις τον μηχανισμον της δι-
καστικής κλεψύδρας, τυγχάνουσι δέ σπουδαιότα-
ται ϋπο την εποψιν ταύτην. Οντως Ό μεν 8ίΠΗΐγ8
έν στίχ . 1 /2 του παρατιθεμένου αποσπάσματος άνα
γινώσκει .' αύλ[ούς τε] έ'χουσ[χι και έ']*ρους, ό δέ
Β1&88(ώς και οί ΚειΙΙ)β1 και \νί11αηιο\νίΙζ) : αύλ-
[/σκου;] εχουσαι έκρους' έν δέ στίχ. 8/9 ό μεν
βαηάι/8 : έπιλαμβάνει τον α[ύλόν, δταν ή ψήφι-
σμα ..], ο δέΒΙαβδ: έπιλαμβάνει τον α[ύλίσ/.ον,
έπειδάν μέλλη... ].
Κατά τον 8εαιάν"8 άρα ή δικαστ. κλεψύδρα έν
τοις χρόνοις του Αριστοτέλους ει/εν αύλον άνώ-
τερον και έ'κρους (ώρισμένον πλήθος τρυπημάτων-
εις τον πυθμένα), ό δέ έπιμελητής τοΟ ύδατος έπι-
λαμβάνει, κατά την άνάγνωσιν των νόμων κλπ.
έν ταΐί τι μη ταΐς ίδιωτικαΐς δίκαις, τον αύλον, της
ροής διακοπτόμενης ύπο της ατμοσφαιρικής πιέ-
σεως* ένώ κατά την άνάγνωσιν του Β1&88 ή κλε-
ψύδρα ήδύνατο νά εινε άνοικτόν άγγεΐον, έφερε δέ
κατά ή παρά τον πυθμένα αύλίσκον έ'κρουν, ον 'ο
έπιμελητής έ'κλειε διά του δακτύλου κατά την άνά-
γνωσιν των νόμων και των τοιούτων. Άλλ' ώς-
προηγουμένως άνέπτυςα, ή λειτουργία της δικαστ.
κλεψύδρας κατά τους χρόνους του Αριστοτέλους
έ'δει νά στηρίζηται επί της αυτής αρχής, έφ'ής και
ή της κοινής, δηλ. νά διακόπτηται ή ροή έπι-
λαμοανομένης της όπής ανωτέρου τίνος αύλου.
Επομένως, δυνατόν μέν έν τω στί/ω ] νά άνα-
γνώσωμεν αύλ[ίσκους_) εχουσαι έ'κρους, έν τοις
στίχ. ομως 8/9 πρέπει νά άναγνωσθή: επιλαμβάνει
τον α\νλόν, έπειδάν μέλλτ] τινά ή\ νόμον, ή και ι
τον ά[νω αύλόν, έπειδάν μέλλί] ή], τούτο δέ διότι
ή κοινή κλεψύδρα ύπετίθετο γνωστή άλλοθεν ή
και κοινώς γνωστή, ό δέ "Αριστοτέλης γράφει έν
τη Άθ. Πολ. μόνον τά διαφορίζοντα στοιχεία την
δικαστικήν άπο της κοινής.
Δεν αποδέχομαι δέ την διόρΰωοιν του 8&ηάγ8
— εχουσαι και εκρους—ένεκα των έξης τε/νικών
λόγων. Η κοινή αρχαία κλεψύδρα, ή ήθμοειδής,
έπληρουτο, ώς και προηγουμένους εΐπον, διά βυθί-
σεως της κωδίας, του ήθμου οντος προς τά κάτω
(ώς άλλως τε σαφώς συνάγεται έκ των παρατιθε-
μένων έν τή Μελέτη μου χωρίων του Εμπεδο-
κλέους και του Αναξαγόρου), έ'δει μάλιστα νά βυ-
θίζηται κατακορύφως, ή σχεδόν κατακορύφως, ώς
παρετήρησε και ορθώς έξήγησεν Ό Αριστοτέλης
(Προβλ. Ι^Γ'), ητο δέ αδύνατον νά πληρωθή αύτη
δι' εγχύσεως ύδατος διά της οπής του αύλου, ώς
φρονεΐ'ό 8αηάγ8 ('Αθ. Πολ. 1912, σ. 257). Έάν
λοιπόν έδεχόμεθα την ύπο τούτου προτεινομένην
διόρθωσιν, εδει συγχρόνως νά δεχθώμεν οτι ολό-
κληρος ή κωδία της δικαστ. κλεψύδρας έουθίζετο^.