DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Ellēnikos taphos tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0145
Α Κ 1925-1926
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
133
δείγμα τοπικής μιμήσεως τοΰ αττικού έρυθρομόρφου ρυθμοΰ 1, μερικά δέ αγγεία έκ της
Ακροπόλεως (Ογ&θι ε. ά. άρ. 462 κέ.) δπως και βοιωτικά δεν ανήκουν εις τά γνωστά
είδη (ΡίιΛΙ ε. ά. σ. 232 και 714).
Άφ' έτερου όμοος ή μεγάλη όμοιότης μέ τάς λευκάς ληκύθους μας αναγκάζει νά
παραδεχθώμεν δτι ή σχέσις και ή έπίδρασις είναι ά'μεσος. Διότι αν και ή πολυχρωμία καΐ
ή διά περιγράμματος τεχνοτροπία ύπήρχον εις τάς Κυκλάδας κατά τον εβδομον αιώνα
τά πολύχρωμα δέ νησιωτικά πινάκια θα ήδύναντο νά θεωρηθώσιν ώς έχοντα μίαν μακρυ-
νην σχέσιν προς τό ίδικόν μας, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ή λευκή τεχνική κατά τον πέμ-
πτον αιώνα, άδιάορορον άν μεταδοθεΐσα από τάς νήσους 3; τή\ Άνατολήν ή την Ναύκρα-
τιν, διεμορφώθη εις τάς Αθήνας και θεωρείται αποκλειστικώς βιομηχανία Αθηναϊκή 3.
Θά έπρεπεν επομένως και τό ίδικόν μας πινάκιον νά θεωρηθή άθηνα'ίκόν, αφού μάλιστα
διά την άττικότητα τού σκύφου, ό όποιος ευρέθη μετ αυτού, δεν γεννάται άμοριβολία.
Πιθανόν λοιπόν τεχνίτης εργασθείς εις εργαστήρια λευκών ληκύθων εις Αθή-
νας-και ϊσως τά τελευταία - επεχείρησε νά άσκήση τήν τέχνην του έκτος τών Αθηνών,
όπου αί λήκυθοι είχον παύσει πλέον νά ζητώνται, καΐ τήν έφήρμοσεν όχι εις ληκύθους,
τών οποίων πιθανόν ή χρήσις 4 νά ήτο έ'θιμον αποκλειστικώς άθηνα'ίκόν, αλλά εις πινά-
κιον, τό όποιον και ένεκα τού σχήματος καΐ ένεκα της χρήσεως ήτο πολύ κατάλληλον
διά ζωγραφικήν διακόσμησιν.
Ή χρήσίς των ώς γνωστόν θά ήτο δυνατόν νά διακριθή εις δύο κατηγορίας-
εις εκείνα τών οποίων προορισμός ήτο νά δέχωνται τρόφιμα κ.λ. "> και εις τά διάκο·
σμητικόν χαρακτήρα έχοντα, ώς αποδεικνύουν αί διάφοροι λαβα! και όπα! αί προφα-
νώς χρησιμεύουσαι προς άνάρτησιν έπ! τών τοίχων 6. Τό ίδικόν μας βεβαίως ανάγεται
εις τήν δευτέραν κατηγορίαν, καθώς δύναται νά συμπεράνη κανείς από τάς λαβάς
και από τήν τελείαν έλλειψιν βάθους. Δυνατόν λοιπόν νά πρόκηται περι προχείρου και
εύθηνοϋ ζωγραφικού είδους, εις τό όποιον ό τεχνίτης έχρησιμοποίησε τήν τεχνικήν τών
ληκύθων έπηρεασμένος από τό περιβάλλον κα! συμφώνως προς τάς τοπικάς προτιμήσεις.
Κα! ένω άφ' ενός διατηρεί άνεξαρτησίαν από τήν ήδη έξειλιγμένην ζωγραφικήν, άφ'
έτέρου δεν ακολουθεί κα! τήν παράδοσιν τής αγγειογραφίας· πιθανόν δέ τό ρόδινον
χρώμα τού προσώπου κα! ή έλλειψις τού μέλανος βερνικιού νά δύναται νά έξηγηθΡ] ώς
έτίδρασις από τήν ζωγραφικήν έπ! λευκού μαρμάρου ή άλλου λευκού βάθους.
Ή αύτη ερμηνεία δίδεται ώς γνωστόν κα! διά τά πολύχρωμα Κυκλαδικά
πινάκια τοΰ έβδομου αιώνος, έκ τών οποίων αρκετά εις τεμάχια ευρέθησαν, καθώς ελέ-
χθη ανωτέρω υπό τού Βαοθηβοΐιη εις τό Δήλιον τής Πάρου (ΑγοΙι. Απζ. 1923/4 σ. 121)
και· εΐνε πιθανόν έγχωρίου βιομηχανίας, καθώς κα! διά τά πολύχρωμα Βοιωτικά 7 τού
έκτου αιώνος, τών οποίων μεμονωμένα παραδείγματα μέχρι τού πέμπτου αιώνος
συνεχίζουν πιθανώτατα τήν αυτήν κεραμεικήν 8.
1 Πβλ. ϋΓοορ, Λ.ιιηιΐ3ΐ Β. 8. 1908)9 XV σ. 39. 4 ΚίβζΙβΓ εν. άν. σ. 7.
Ρίιιΐιΐ I. σ. 226. δ Ββπηάοΐ'ί εν. οι", σ. 21.
2 Ρωμαίος Α. Μ. 1906 σ. 202. (> Όιΐ£33 εν. άν. σ .7.
3 Αποδίδονται ενίοτε λευκα'ι λήκυθοι εις εργαστήρια 7 Βυιτολνβ 3ΐΐ(1 ΐΐΐ'0 <Ι. Η. 8. 1909. 337. 92 Ρίιιΐιΐ
έκτοςτών Αθηνών, δπως π.χ. εις τήν "Ερέτριαν, τήν Τάνα- I σ. 207 κ έ. 100 135.
γραν ή τήν Κόρινθον, άλλά ελλείψει επαρκών τεκμηρίων 8 Ρερολϊνον άρ. 2938. "\νϋ1ζπι§'6Γ. Οτίβοΐι. ν38βπ
Θεωρούνται μάλλον 'Αθηναϊκαί (Πβλ. ΚίβζΙβΓ εν. άν. σ. 7 ίπ Τϋβϊη^βη είκ. Ρ1 σ. 53· Βιΐ£38 εν. άν. σ. 253.
και Γβίιβηηΐίδ II σ. 98. 107 122).
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
133
δείγμα τοπικής μιμήσεως τοΰ αττικού έρυθρομόρφου ρυθμοΰ 1, μερικά δέ αγγεία έκ της
Ακροπόλεως (Ογ&θι ε. ά. άρ. 462 κέ.) δπως και βοιωτικά δεν ανήκουν εις τά γνωστά
είδη (ΡίιΛΙ ε. ά. σ. 232 και 714).
Άφ' έτερου όμοος ή μεγάλη όμοιότης μέ τάς λευκάς ληκύθους μας αναγκάζει νά
παραδεχθώμεν δτι ή σχέσις και ή έπίδρασις είναι ά'μεσος. Διότι αν και ή πολυχρωμία καΐ
ή διά περιγράμματος τεχνοτροπία ύπήρχον εις τάς Κυκλάδας κατά τον εβδομον αιώνα
τά πολύχρωμα δέ νησιωτικά πινάκια θα ήδύναντο νά θεωρηθώσιν ώς έχοντα μίαν μακρυ-
νην σχέσιν προς τό ίδικόν μας, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ή λευκή τεχνική κατά τον πέμ-
πτον αιώνα, άδιάορορον άν μεταδοθεΐσα από τάς νήσους 3; τή\ Άνατολήν ή την Ναύκρα-
τιν, διεμορφώθη εις τάς Αθήνας και θεωρείται αποκλειστικώς βιομηχανία Αθηναϊκή 3.
Θά έπρεπεν επομένως και τό ίδικόν μας πινάκιον νά θεωρηθή άθηνα'ίκόν, αφού μάλιστα
διά την άττικότητα τού σκύφου, ό όποιος ευρέθη μετ αυτού, δεν γεννάται άμοριβολία.
Πιθανόν λοιπόν τεχνίτης εργασθείς εις εργαστήρια λευκών ληκύθων εις Αθή-
νας-και ϊσως τά τελευταία - επεχείρησε νά άσκήση τήν τέχνην του έκτος τών Αθηνών,
όπου αί λήκυθοι είχον παύσει πλέον νά ζητώνται, καΐ τήν έφήρμοσεν όχι εις ληκύθους,
τών οποίων πιθανόν ή χρήσις 4 νά ήτο έ'θιμον αποκλειστικώς άθηνα'ίκόν, αλλά εις πινά-
κιον, τό όποιον και ένεκα τού σχήματος καΐ ένεκα της χρήσεως ήτο πολύ κατάλληλον
διά ζωγραφικήν διακόσμησιν.
Ή χρήσίς των ώς γνωστόν θά ήτο δυνατόν νά διακριθή εις δύο κατηγορίας-
εις εκείνα τών οποίων προορισμός ήτο νά δέχωνται τρόφιμα κ.λ. "> και εις τά διάκο·
σμητικόν χαρακτήρα έχοντα, ώς αποδεικνύουν αί διάφοροι λαβα! και όπα! αί προφα-
νώς χρησιμεύουσαι προς άνάρτησιν έπ! τών τοίχων 6. Τό ίδικόν μας βεβαίως ανάγεται
εις τήν δευτέραν κατηγορίαν, καθώς δύναται νά συμπεράνη κανείς από τάς λαβάς
και από τήν τελείαν έλλειψιν βάθους. Δυνατόν λοιπόν νά πρόκηται περι προχείρου και
εύθηνοϋ ζωγραφικού είδους, εις τό όποιον ό τεχνίτης έχρησιμοποίησε τήν τεχνικήν τών
ληκύθων έπηρεασμένος από τό περιβάλλον κα! συμφώνως προς τάς τοπικάς προτιμήσεις.
Κα! ένω άφ' ενός διατηρεί άνεξαρτησίαν από τήν ήδη έξειλιγμένην ζωγραφικήν, άφ'
έτέρου δεν ακολουθεί κα! τήν παράδοσιν τής αγγειογραφίας· πιθανόν δέ τό ρόδινον
χρώμα τού προσώπου κα! ή έλλειψις τού μέλανος βερνικιού νά δύναται νά έξηγηθΡ] ώς
έτίδρασις από τήν ζωγραφικήν έπ! λευκού μαρμάρου ή άλλου λευκού βάθους.
Ή αύτη ερμηνεία δίδεται ώς γνωστόν κα! διά τά πολύχρωμα Κυκλαδικά
πινάκια τοΰ έβδομου αιώνος, έκ τών οποίων αρκετά εις τεμάχια ευρέθησαν, καθώς ελέ-
χθη ανωτέρω υπό τού Βαοθηβοΐιη εις τό Δήλιον τής Πάρου (ΑγοΙι. Απζ. 1923/4 σ. 121)
και· εΐνε πιθανόν έγχωρίου βιομηχανίας, καθώς κα! διά τά πολύχρωμα Βοιωτικά 7 τού
έκτου αιώνος, τών οποίων μεμονωμένα παραδείγματα μέχρι τού πέμπτου αιώνος
συνεχίζουν πιθανώτατα τήν αυτήν κεραμεικήν 8.
1 Πβλ. ϋΓοορ, Λ.ιιηιΐ3ΐ Β. 8. 1908)9 XV σ. 39. 4 ΚίβζΙβΓ εν. άν. σ. 7.
Ρίιιΐιΐ I. σ. 226. δ Ββπηάοΐ'ί εν. οι", σ. 21.
2 Ρωμαίος Α. Μ. 1906 σ. 202. (> Όιΐ£33 εν. άν. σ .7.
3 Αποδίδονται ενίοτε λευκα'ι λήκυθοι εις εργαστήρια 7 Βυιτολνβ 3ΐΐ(1 ΐΐΐ'0 <Ι. Η. 8. 1909. 337. 92 Ρίιιΐιΐ
έκτοςτών Αθηνών, δπως π.χ. εις τήν "Ερέτριαν, τήν Τάνα- I σ. 207 κ έ. 100 135.
γραν ή τήν Κόρινθον, άλλά ελλείψει επαρκών τεκμηρίων 8 Ρερολϊνον άρ. 2938. "\νϋ1ζπι§'6Γ. Οτίβοΐι. ν38βπ
Θεωρούνται μάλλον 'Αθηναϊκαί (Πβλ. ΚίβζΙβΓ εν. άν. σ. 7 ίπ Τϋβϊη^βη είκ. Ρ1 σ. 53· Βιΐ£38 εν. άν. σ. 253.
και Γβίιβηηΐίδ II σ. 98. 107 122).