DOI Artikel:
Baroucha, Eirēnē A.: Ellēnikos taphos tēs Parou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14370#0148
136
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
ΑΕ 1925-1926
σεις τά ηνία κρατεί συνήθως προηγούμενος σάτυρος ή σατυρίσκος· αλλά υπάρχουν και
παραδείγματα, ετς τά όποια κρατεί -αυτά ή καθήμενη μορφή 1.
Επίσης συνηθέστατα απεικονίζεται έπι αγγείων ό γνωστός μΰθος της επανόδου
τοΰ Ηφαίστου εις τον ούρανόν έπι ήμιόνου (και ενίοτε έπι δνου) τη μεσολαβήσει
τοΰ Διονύσου 3. Εις τάς τοιαύτας παραστάσεις, ό "Ηφαιστος άλλοτε κάθεται μόνος
έπι τοΰ ήμιόνου και ακολουθούν ό Διόνυσος και εΐς ή περισσότεροι σάτυροι ·3 ή μαι-
νάδες *, άλλοτε ό "Ηφαιστος και ό Διόνυσος κάθηνται μαζι έπι τοΰ ήμιόνου και προη-
γούνται σατυρίσκος και σάτυρος παίζων αύλόν και χορεΰων <\
Ενίοτε το θέμα δύο μορφών καθήμενων έπι ήμιόνου ή όνου έ'χομεν εις παρά-
στασιν Διονύσου και Αριάδνης καΐ εις κορινθιακά αγγεία και εις έρυθρόμορφον οινο-
χόην της Πετρουπόλεως 6; Προ αυτών προηγείται σάτυρος.
Έάν εις την ιδική ν μας παράστασιν έ'χομεν εν ή δύο πρόσωπα εΐναι βεβαίως
άγνωστόν, άλλα πιθανωτέρα θά ήτο νομίζω, ή ύπόθεσις, ότι πρόκειται περι μιας μορ-
φής και μάλιστα καθήμενης μέ τά νώτα έστραμμένα προς την κεφαλήν τού ήμιόνου*
τοιουτοτρόπως δε δικαιολογείται εύκολώτερον και ή άνωθεν της ουράς λοξή γραμμή
ως θυρσος ή σκήπτρον, τό όποιον κρατεί ή καθήμενη μορφή, καθώς και ή έπέκτασις τού
σχεδίου άνωθεν τού τραχήλου τού ζώου.
Ακριβώς δέ τό θέμα αυτό φαίνεται, ότι ύπήρξεν ιδιαιτέρως άγαπηεόν και δυνά-
μεθα νά τό παρακολουθήσωμεν όχι μόνον εις αγγεία, 7 αλλά και εις πήλινα ανάγλυφα 8,
νομίσματα9, δακτυλιολίθους 10 και πλαστικά έργα 11 από τον πέμπτον αιώνα μέχρι των
Τωμαϊκών χρόνων.
Έπι ήμιόνου απεικονίζεται ένίοτε και ή Σελήνη 1~ εις τήν ίδικήν μας δέ παρά-
στασιν θά συνεπληρούντο μέ τήν τοιαύτην έκδοχήν πιθανώς αί άνωθεν τού τραχήλου
τού ήμιόνου γράμμα! ώς τό περίγραμμα τοΰ άνεμιζομένου πέπλου, τον όποιον συνήθως
φορεί ή Σελήνη. Άλλα ή όπισθεν μορφή δυσκόλως δύναται νά ταυτισθή προς τάς
μυθολογικώς μετά της Σελήνης συνδεομένας μορφάς, Ένδυμίωνα "Υπνον ή Πάνα 14-.
1 ΓιΐΓί\ν. Κβίοΐι. Τ&ί. 7.
2 81βρϊΐΕΐιπ ε. άν. σ. 237. ΕοβοΙιβΓ Ι,βχ. I2 σ.
2053 κ. έ.
3 Πβλ. 81βρ1ι&ηϊ εν άν. Πά·. 1. ΡιπΊ\ν. Ββϊοΐι. Ή
•αρχαιότερα άπεικόνισις σα>ζεται εις τόν κρατήρα τοΰ
Κλιτία και Εργοτίμου (ΡΊΐΓίλν. Ββϊοΐιΐι. Πίν. 12) Επίσης
~καί είς έρυθρόμορφον άττικόν κρατήρα τοΰ Μονάχου (εν.
«ν. Πίν. 7), Πβλ. και Πίν. 29 κα'ι κείμ. σ. 138.
4 Όβ λνϊίίβ. 0ά\). ΌηΓαηά αρ. 123 πβλ. Βίβρίι&πί
«ν. άν. σ. 132.
δ Κρατήρ άπό Κάτω Ίταλίαν είς Πετρούπολιν.
Γαι·ΐ ΒθΐοΙιΤ&ι. 120,2.
β νΕνθ. άνωτ. Πίν. 120,1.
7 Κρατήρ άπό τήν Κάτω Ίταλίαν των μέσων τοΰ 4ου
αιώνος. Ό Διόνυσος είναι έξηπλωμένος επί δνου κα'ι
κρατεί θύρσον προ αύτοΰ Σάτυρος αγένειος. (Ηορο
€θ11 Ρ1. 35. 262). Πβλ. και Βρετ. Μουσ. ϋαί. ΫΗδ.
Ε. 529.
8 'Λνάγλυφον πήλινον τοΰ Μουσείου Βερολίνου άπό
τήν Τανάγραν του 460 περίπου άριθ. 2745. Πιθανώς
άδημοσίευτον.
ί) Νομίσματα της Μένδης (Πβλ. ΒΗρββοΐΙ ΤΓ&ϊίβ
Πίν. υ:).
10 Δακτυλιόλιΰος Βερολίνου υστέρων Ελληνικών χρό-
νων. ΒβΓίΐιι. αβροΐιηϊίί. 8·ί. Εαι-ί\νίίη§1βΓ. 6841. Πβλ.
και 6840. Επίσης δακτυλιόλιΰος Ρωμαϊκών χρόνων είς
Πετρούπολιν.
11 Διόνυσος ή Σιληνός ιδιωτικής συλλογήςε'ις 'Αγγλίαν.
1610 ΚβϊηΗοΙι ΕβρθΓίοΪΓβ 8ί3ΐ· σ. 391 Πβλ. και
δίβρίια'.π έν άν. σ.231. Πβλ. κα'ι Εθίηαοΐι. ε. α. II1 147.3.4.
12 Πβλ. ΕοβοΙιβΓ Μ. V. II2 σ. 3140 είχ. 13 του αΰτοΰ.
8β1βη σελ. 40 κ. ε. Πίν. IV , 1 κα'ι V. 2 Ρϋΐι1γδ Ε. Ε.
2. II. σελ 1138. Καΰώς δέ άναφέρει ό Παυσανίας είς
τήν βάσιν τοΰ Διός τοΰ Φειδίου είς τήν Όλυμπίαν (5 11.
8), άπεικονίζετο ή Σελήνη επί ήμιόνου. Γυναικεία μορφή
επί ήμιόνου έρμηνευομένη ώς Ελένη μέ πέπλον επίσης
άπεικονίζεται κα'ι είς τό Ήρώον τοϋ Ο] δΠ33ΚθΙ)ϊ (ΒβηηάοΓΪ
σ. 124. πίν. 13).
13 Πβλ. Αηη. ά. ϊήδί. 1878 Πίν. Ο. σ. 42 κ. έ.
14 Σχέσεις του Πανός μέ τήν Σελήνη ν πιΟανώτατα
είναι νεώτεραι τοΰ άγγείου μας. (Εθ8θ1ΐθΓ Μ. Γι.
III. 1465).
26» 2 29
Ειρήνης Α. Βαρούχα: Ελληνικός τάφος της Πάρου
ΑΕ 1925-1926
σεις τά ηνία κρατεί συνήθως προηγούμενος σάτυρος ή σατυρίσκος· αλλά υπάρχουν και
παραδείγματα, ετς τά όποια κρατεί -αυτά ή καθήμενη μορφή 1.
Επίσης συνηθέστατα απεικονίζεται έπι αγγείων ό γνωστός μΰθος της επανόδου
τοΰ Ηφαίστου εις τον ούρανόν έπι ήμιόνου (και ενίοτε έπι δνου) τη μεσολαβήσει
τοΰ Διονύσου 3. Εις τάς τοιαύτας παραστάσεις, ό "Ηφαιστος άλλοτε κάθεται μόνος
έπι τοΰ ήμιόνου και ακολουθούν ό Διόνυσος και εΐς ή περισσότεροι σάτυροι ·3 ή μαι-
νάδες *, άλλοτε ό "Ηφαιστος και ό Διόνυσος κάθηνται μαζι έπι τοΰ ήμιόνου και προη-
γούνται σατυρίσκος και σάτυρος παίζων αύλόν και χορεΰων <\
Ενίοτε το θέμα δύο μορφών καθήμενων έπι ήμιόνου ή όνου έ'χομεν εις παρά-
στασιν Διονύσου και Αριάδνης καΐ εις κορινθιακά αγγεία και εις έρυθρόμορφον οινο-
χόην της Πετρουπόλεως 6; Προ αυτών προηγείται σάτυρος.
Έάν εις την ιδική ν μας παράστασιν έ'χομεν εν ή δύο πρόσωπα εΐναι βεβαίως
άγνωστόν, άλλα πιθανωτέρα θά ήτο νομίζω, ή ύπόθεσις, ότι πρόκειται περι μιας μορ-
φής και μάλιστα καθήμενης μέ τά νώτα έστραμμένα προς την κεφαλήν τού ήμιόνου*
τοιουτοτρόπως δε δικαιολογείται εύκολώτερον και ή άνωθεν της ουράς λοξή γραμμή
ως θυρσος ή σκήπτρον, τό όποιον κρατεί ή καθήμενη μορφή, καθώς και ή έπέκτασις τού
σχεδίου άνωθεν τού τραχήλου τού ζώου.
Ακριβώς δέ τό θέμα αυτό φαίνεται, ότι ύπήρξεν ιδιαιτέρως άγαπηεόν και δυνά-
μεθα νά τό παρακολουθήσωμεν όχι μόνον εις αγγεία, 7 αλλά και εις πήλινα ανάγλυφα 8,
νομίσματα9, δακτυλιολίθους 10 και πλαστικά έργα 11 από τον πέμπτον αιώνα μέχρι των
Τωμαϊκών χρόνων.
Έπι ήμιόνου απεικονίζεται ένίοτε και ή Σελήνη 1~ εις τήν ίδικήν μας δέ παρά-
στασιν θά συνεπληρούντο μέ τήν τοιαύτην έκδοχήν πιθανώς αί άνωθεν τού τραχήλου
τού ήμιόνου γράμμα! ώς τό περίγραμμα τοΰ άνεμιζομένου πέπλου, τον όποιον συνήθως
φορεί ή Σελήνη. Άλλα ή όπισθεν μορφή δυσκόλως δύναται νά ταυτισθή προς τάς
μυθολογικώς μετά της Σελήνης συνδεομένας μορφάς, Ένδυμίωνα "Υπνον ή Πάνα 14-.
1 ΓιΐΓί\ν. Κβίοΐι. Τ&ί. 7.
2 81βρϊΐΕΐιπ ε. άν. σ. 237. ΕοβοΙιβΓ Ι,βχ. I2 σ.
2053 κ. έ.
3 Πβλ. 81βρ1ι&ηϊ εν άν. Πά·. 1. ΡιπΊ\ν. Ββϊοΐι. Ή
•αρχαιότερα άπεικόνισις σα>ζεται εις τόν κρατήρα τοΰ
Κλιτία και Εργοτίμου (ΡΊΐΓίλν. Ββϊοΐιΐι. Πίν. 12) Επίσης
~καί είς έρυθρόμορφον άττικόν κρατήρα τοΰ Μονάχου (εν.
«ν. Πίν. 7), Πβλ. και Πίν. 29 κα'ι κείμ. σ. 138.
4 Όβ λνϊίίβ. 0ά\). ΌηΓαηά αρ. 123 πβλ. Βίβρίι&πί
«ν. άν. σ. 132.
δ Κρατήρ άπό Κάτω Ίταλίαν είς Πετρούπολιν.
Γαι·ΐ ΒθΐοΙιΤ&ι. 120,2.
β νΕνθ. άνωτ. Πίν. 120,1.
7 Κρατήρ άπό τήν Κάτω Ίταλίαν των μέσων τοΰ 4ου
αιώνος. Ό Διόνυσος είναι έξηπλωμένος επί δνου κα'ι
κρατεί θύρσον προ αύτοΰ Σάτυρος αγένειος. (Ηορο
€θ11 Ρ1. 35. 262). Πβλ. και Βρετ. Μουσ. ϋαί. ΫΗδ.
Ε. 529.
8 'Λνάγλυφον πήλινον τοΰ Μουσείου Βερολίνου άπό
τήν Τανάγραν του 460 περίπου άριθ. 2745. Πιθανώς
άδημοσίευτον.
ί) Νομίσματα της Μένδης (Πβλ. ΒΗρββοΐΙ ΤΓ&ϊίβ
Πίν. υ:).
10 Δακτυλιόλιΰος Βερολίνου υστέρων Ελληνικών χρό-
νων. ΒβΓίΐιι. αβροΐιηϊίί. 8·ί. Εαι-ί\νίίη§1βΓ. 6841. Πβλ.
και 6840. Επίσης δακτυλιόλιΰος Ρωμαϊκών χρόνων είς
Πετρούπολιν.
11 Διόνυσος ή Σιληνός ιδιωτικής συλλογήςε'ις 'Αγγλίαν.
1610 ΚβϊηΗοΙι ΕβρθΓίοΪΓβ 8ί3ΐ· σ. 391 Πβλ. και
δίβρίια'.π έν άν. σ.231. Πβλ. κα'ι Εθίηαοΐι. ε. α. II1 147.3.4.
12 Πβλ. ΕοβοΙιβΓ Μ. V. II2 σ. 3140 είχ. 13 του αΰτοΰ.
8β1βη σελ. 40 κ. ε. Πίν. IV , 1 κα'ι V. 2 Ρϋΐι1γδ Ε. Ε.
2. II. σελ 1138. Καΰώς δέ άναφέρει ό Παυσανίας είς
τήν βάσιν τοΰ Διός τοΰ Φειδίου είς τήν Όλυμπίαν (5 11.
8), άπεικονίζετο ή Σελήνη επί ήμιόνου. Γυναικεία μορφή
επί ήμιόνου έρμηνευομένη ώς Ελένη μέ πέπλον επίσης
άπεικονίζεται κα'ι είς τό Ήρώον τοϋ Ο] δΠ33ΚθΙ)ϊ (ΒβηηάοΓΪ
σ. 124. πίν. 13).
13 Πβλ. Αηη. ά. ϊήδί. 1878 Πίν. Ο. σ. 42 κ. έ.
14 Σχέσεις του Πανός μέ τήν Σελήνη ν πιΟανώτατα
είναι νεώτεραι τοΰ άγγείου μας. (Εθ8θ1ΐθΓ Μ. Γι.
III. 1465).
26» 2 29