Rocznik Historii Sztuki (28.2003)

ŚWIĄTYNIE I KLASZTORY PÓŹNOBAROKOWE W ARCHIDIECEZJI LWOWSKIEJ 225

Kształty były różnorodne. Kolisty plan otrzymała kopuła wyniesiona na tamburze nad transeptem lwowskie-
go kościoła trynitarzy Świętej Trójcy288 (il. 38-39).

Najwspanialsza jest kopuła na lwowskim kościele Bożego Ciała, osadzona na wysokim, jasno oświe-
tlonym tamburze, opiętym wewnątrz i z zewnątrz parami kolumn (il. 60, 61). Wnętrze czaszy, z czterema
okulusami u nasady, zostało ozdobione gładkimi gurtami zbiegającymi się promieniście ku latarni. Wew-
nętrzna struktura kopuły doskonale koresponduje z formą zewnętrzną. Również tambur opasany jest parami
kolumn, są także promieniście zbiegające się ku latarni gurty z wazonami u nasady, jak też bogato oprawio-
ne okulusy. To wspaniałe dzieło Jana de Witte można na Rusi Koronnej porównać tylko z kopułą Bernarda
Meretyna na katedrze Świętego Jura we Lwowie. Choć kształty obu są różne (kopuła świętojurska na ze-
wnątrz zbliżona jest do czworoboku), to wyraz artystyczny równie wspaniały.

Również okazała była zewnętrzna forma kopuły, opracowanej przez Meretyna dla kościoła karmelita-
nek lwowskich, z latarnią i okulusami (il. 58). Wnętrza owalnych kopuł nad kaplicami Wiśniowieckich
i Jabłonowskich przy katedrze łacińskiej zostały pokryte: pierwsza - polichromią, a druga - dekoracją stiu-
kową (il. 73, 125).

Wielobocznymi kopułami z latarniami na tamburach zwieńczono niektóre kościoły drewniane. Ośmio-
boczny wysoki tambur podtrzymywał barokowy hełm z latarnią na kościele w Jabłonowie (il. 8). Okazały

288 Tambur został znacznie podwyższony i tym samym kopuła podniesiona w czasie przebudowy kościoła na cerkiew greko-
katolicką w 4. ćwierci XIX w.