DOI Heft:
II. Re- visiones de relatos marginalizados de la historia del arte en Argentina
DOI Artikel:Díaz Mattei, Andrea: "Los argentinos descendemos de los barcos", pero... ¿de cuáles?: apuntes sobre la (in)visibilización de la negritud rioplatense en las prácticas artísticas contemporáneas
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52438#0156
152
Andrea Díaz Mattei
and that Africans and their descendants would leave their mark on the amalgam
of Argentinian national identity. In recent years, however, a social turn seems to
emerge calling for a historic and political adjustment in this regard.
In this context, this paper proposes to investigate and reflect on the state of con-
temporary visual artistic practices regarding the presence and (in)visibilization
of negritude, embarking in a brief tour of the fading of black representation in
Argentinian visual culture. Despite the little evidence of Afro-descendants’pres-
ence both in the overall visual culture and in the aesthetic scenario, negritude is
anyway manifested in popular culture, in some audio-visuals and short films or
in exhibitions distant from the contemporary art scene, where class perspectives
seem to be added to those of race, intrinsic to the art system, through the (in)vis-
ibilization of negritude in these latitudes.
Streszczenie
Argentyńczycy pochodzą ze statków”, ale... z których? Uwagi na temat (nie)-
widoczności „negritude” regionu rzeki La Platy we współczesnych działa-
niach artystycznych
Jeśli kolonizację wiedzy lub epistemologii najtrudniej jest usunąć z naszych
podmiotowości, to można zrozumieć, że w Ameryce Łacińskiej - jednym z tych
„innych bliskich Zachodowi” - zachodni system myślenia wciąż dominuje jako
pozostałość po dawnej kolonizacji. Sposób myślenia będący dziedzictwem euro-
pejskiego redukcjonizmu modernistycznego wiąże się z podstawową podstawą:
rasizmem — zgodnie z tym, co stwierdził poeta i polityk Aimé Cćsaire w swojej
rozprawie „Negritude” (1987) i co podchwycili późniejsi teoretycy. Jeśli domi-
nujący eurookcydentalizm zaczyna się w okresie nowożytności, trwa w okresie
kolonizacji Ameryki Łacińskiej, a następnie jest kontynuowany w szkole huma-
nistycznej, to jego nieustający wpływ jako dominującego systemu myślenia nie
powinien być zaskakujący mimo wieloletnich praktycznych i intelektualnych
wysiłków podejmowanych w celu przeciwdziałania mu.
W młodej dziewiętnastowiecznej Republice Argentyńskiej istniała wyraźna
wola polityczna, by szerzyć ideę „wybielania” i europeizacji. W rzeczywisto-
ści kreowano społeczną wyobraźnię, w której nie istnieli „czarni” Argentyńczy-
cy, stanowiący jedynie (miniony) epizod hiszpańskiej kolonizacji. Z hegemo-
nicznego dyskursu władzy, z systemu edukacji i ludzkiej umysłowości usunięto
czarne i autochtoniczne korzenie (rdzennej ludności), z wyjątkiem kilku patrio-
tycznych folkloryzmów. Dlatego w zbiorowej wyobraźni rzekoma „tożsamość
narodowa” wywodziła się z „tygla ras” pochodzącego głównie z wielkiej mi-
gracji europejskiej. Zdając sobie z tego sprawę, meksykański pisarz ironicznie
stwierdził, że „podczas gdy Meksykanie pochodzą od Azteków, Argentyńczycy
pochodzą ze statków”, odwołując się do popularnego twierdzenia wyrażającego
Andrea Díaz Mattei
and that Africans and their descendants would leave their mark on the amalgam
of Argentinian national identity. In recent years, however, a social turn seems to
emerge calling for a historic and political adjustment in this regard.
In this context, this paper proposes to investigate and reflect on the state of con-
temporary visual artistic practices regarding the presence and (in)visibilization
of negritude, embarking in a brief tour of the fading of black representation in
Argentinian visual culture. Despite the little evidence of Afro-descendants’pres-
ence both in the overall visual culture and in the aesthetic scenario, negritude is
anyway manifested in popular culture, in some audio-visuals and short films or
in exhibitions distant from the contemporary art scene, where class perspectives
seem to be added to those of race, intrinsic to the art system, through the (in)vis-
ibilization of negritude in these latitudes.
Streszczenie
Argentyńczycy pochodzą ze statków”, ale... z których? Uwagi na temat (nie)-
widoczności „negritude” regionu rzeki La Platy we współczesnych działa-
niach artystycznych
Jeśli kolonizację wiedzy lub epistemologii najtrudniej jest usunąć z naszych
podmiotowości, to można zrozumieć, że w Ameryce Łacińskiej - jednym z tych
„innych bliskich Zachodowi” - zachodni system myślenia wciąż dominuje jako
pozostałość po dawnej kolonizacji. Sposób myślenia będący dziedzictwem euro-
pejskiego redukcjonizmu modernistycznego wiąże się z podstawową podstawą:
rasizmem — zgodnie z tym, co stwierdził poeta i polityk Aimé Cćsaire w swojej
rozprawie „Negritude” (1987) i co podchwycili późniejsi teoretycy. Jeśli domi-
nujący eurookcydentalizm zaczyna się w okresie nowożytności, trwa w okresie
kolonizacji Ameryki Łacińskiej, a następnie jest kontynuowany w szkole huma-
nistycznej, to jego nieustający wpływ jako dominującego systemu myślenia nie
powinien być zaskakujący mimo wieloletnich praktycznych i intelektualnych
wysiłków podejmowanych w celu przeciwdziałania mu.
W młodej dziewiętnastowiecznej Republice Argentyńskiej istniała wyraźna
wola polityczna, by szerzyć ideę „wybielania” i europeizacji. W rzeczywisto-
ści kreowano społeczną wyobraźnię, w której nie istnieli „czarni” Argentyńczy-
cy, stanowiący jedynie (miniony) epizod hiszpańskiej kolonizacji. Z hegemo-
nicznego dyskursu władzy, z systemu edukacji i ludzkiej umysłowości usunięto
czarne i autochtoniczne korzenie (rdzennej ludności), z wyjątkiem kilku patrio-
tycznych folkloryzmów. Dlatego w zbiorowej wyobraźni rzekoma „tożsamość
narodowa” wywodziła się z „tygla ras” pochodzącego głównie z wielkiej mi-
gracji europejskiej. Zdając sobie z tego sprawę, meksykański pisarz ironicznie
stwierdził, że „podczas gdy Meksykanie pochodzą od Azteków, Argentyńczycy
pochodzą ze statków”, odwołując się do popularnego twierdzenia wyrażającego