DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Mykēnaïkoi taphoi en Aiginēi kai en Thēbais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0129
237
Μυκηναϊκοί τάφοι: β) έν Θήβαις· υπό Α. Δ. Κεραμοπονλλου
238
νών «ιδιωτών» άνάκτων τών χρόνων εκείνων, οί-
τινες ορίζονται μεταξύ τοΟ 1600 και 1410 περί-
που π. Χρ.1. Συνάμα δε προστίθεται εν έ'τι τε-
κμήριρν προς πίστωσιν της γνώμης ό'τι, καθ δν
χρόνον κατεσκευάζοντο θαλαμοειδεΐς έν τώ βρα-
'/ώδει έδάφει τάφοι, έκτίζοντο και θολωτοί ύπο των
πλουσιωτέρων ή τών βασιλέων 2' διότι βεβαίως
σύγχρονοι τεχνϊται εποίησαν τά άγγεια της Πύ-
λου και τά τών Θηβών, άφ'οδ άντλοΟσιν έκ του
αύτοΟ έν γένει ταμείου σχημάτων και παραστατι-
κών μορφών, καίπερ έν διαφόροις τόποις, πιθανώς
δε και έργαστηρίοις έργαζόμενοι, ώς αποδεικνύει ή
διαφορά τοΰ πηλοΟ.
Αί παραστάσεις τών θηβαϊκών αγγείων διακρί-
νονται κυρίως εις τρεις τάξεις' διότι άλλοτε μεν
άπομιμοΟνται την φύσιν πιστώς, άλλοτε δέ μετά
ήττονος πίστεως, μείζονος δέ σχηματισμού (σχη-
ματοποιήσεως), και άλλοτε φέρουσι κοσμήματα
αλλότρια προς πασαν μίμησιν της φύσεως. Εις την
ποώτην τάςιν άνάγονται το άγγεϊον ύπ' άριθ. 20
(είκ. 19) και τά ϋπ'άρ.Η) (πίν.8,2),13 (είκ. 17 β)
και 23 (εϊκ. 17, δ, πίν 8,3) τά εΐκονίζοντα μετά πολ-
λής ακριβείας φύλλα κισσού.Όμοια προς ταΟτα είνε
τεμάχια ώς το της εϊκ. 24, άτινα συνελέχθησαν έν τώ
άγρώ τώ κειμένω ταπεινότερον του άνασκαφέντος
τάφου, προς Δ αϋτου και της ύπ'αυτόν άτραποΟ,
εντός της άκτΐνος τάφων ούχί προ μακρού χρό-
ΕΙκ. 24. Φύλλον «κισσοί;» Είχ. 25. Κρίνον εκ μνκη-
εχ μυκηναϊκού αγγείου. ναϊκοϋ αγγείου.
νου άνασκαφέντων (σελ. 210). Έν τώ αύτώ μέρει
συνέλεξα και άλλα ομοιότατα τό πλεΐστ°ν τοις
άνωτέρω άγγείοις θραύσματα, ών άξιάλογον έκρινα
τό είκ. 25, ό'περ έπίσης μετά φυσικότητος εικονίζει
1 Πρβ. ΒιΐΓΓ0\ν8 ϊ.α.78, 93, 94, 96, 98 κ.ά. [Ό Ό. Ρίππηβη,
ου τό βιβλίον ΖβίΙ ν,ηά Όαιιβτ άβτ ΙίνβϋΒβΙι-τηνΙεβηίδοΊιβη
ΚΐΐΙΐΜΓ 1909, έγνώρισα χατά τήν τελευταίαν της τυπώσεως τοΰ άρ-
θρου τούτου στιγμήν, καταβιβάζει ολίγον (πρβ. σ. 101) τάς χρονολο-
λογίας ταύτας, δεχόμενος 1550-1400. (Πρβ. Η3\νβ8 ε. α. 18)].
2 Ποβ. ζαί ανω σελ. 223 σημ. 3. Ένιαχοΰ η φύσις τοΰ έδά-
κρίνον, ό'μοιον προς τό της Κρήτης 1 τό άναγάμενον
εις την τελευταίαν αίγαίαν περίοδον I, σύνηθες
δέ και επί της χέρσου Ελλάδος 2. Τά θραύσματα
ταΟτα μαρτυρουσιν ότι ό ένταΰθα χώρος περι-
είχε καϊ άλλους τάφους συγχρόνους προς τον άνα-
σκαφέντα και ό'τι, άν όλάκληρον τό ένταΰθα μυ-
κηναϊκόν νεκροταφεΐον είνε σύγχρονον τώ άνασκα-
φέντι τάφω, ή άκμή τών Θηβών κατά την ευρεΐαν
μυκηναϊκήν περίοδον πρέπει νά ζητηθή έν τοις
χρόνοις, τοις διακρινομένοις έπι φυσιοκρατία τινι
έν τή τέχνη, προηγουμένοις δέ της τελευταίας
μυκηναϊκής περιόδου ήτοι της τελευταίας αιγαίας
III. Τότε ή ιστορία τοΟ τόπου τούτου πλέκεται
περί τον μΰθον τοΟ θεοφιλούς βασιλέως Κάδμου,
έκτίσθη δέ το έν τώ κέντρω της Καδμείας άνευ-
ρεθέν άνάκτορον αύτοΟ, ου τά τοιχογραφήματα
άπεικονίζουσι και κρίνα3.
Επίσης πιστώς άντιγράφουσι την φύσιν τά ύ-
π'άρ. 1, 5 και 24 αγγεία, άτινα κατά την έν τώ
οίκείω τόπω δοθεΐσαν έξήγησιν της διακοσμήσεως
αυτών πρέπει νά άναχθώσιν εις την μεσαίαν αί-
γαίαν περίοδον III (1800-1700 π. Χρ.) 4. Άλλά,
άν παραβάλωμεν αγγεία της τελευταίας αιγαίας
περιοοου ΠΙ, οία τα ίΐ Αίγίνης πίν. 4, 13. 5, 11.
Β, 2, βλέπομεν ότι ή διακόσμησις εκείνη δέν είνε
άποκλειστικον κτήμα τών παλαιοτέρων χράνιυν
και ότι επομένως ή τελευταία αιγαία περίοδος II
δύναται νά είνε γέφυρα τών παλαιοτέρων χρόνιον
προς.τους τών αίγινητικών άγγείων.
Ήττον πιστήν άντιγραφήν της φύσεως δεικνύει
τό ύπ' άριθ. 2 ώς και πάντα τά φέροντα τό κυμα-
τοειδές κόσμημα, τό δηλοΰν άνώμαλον έδαφος. Τό
κόσμημα όμως τούτο, άπαντών κατά την τελευ-
ταίαν αίγαίαν περίοδον I, Π και III (ποβ. πίν. 4,
2, 5, 11. 5, 12), δέν δυνάμεθα νά χρησιμοποιή-
σωμεν ώς τεκμήριον άκριβοΰς χρονολογίας. Ή
οινοχόη τοΟ Παλαικάστρου (όρα σ. 225, σημ. 2),
ή όμοια προς την τών Θηβών πίν. 9, 2 άποδίδεται
ώς έςαίρεσίς τις εις την τελευταίαν αίγαίαν περίο-
φους ήνάγχαζε τούς ανθρώπους νά χατασκευάζωσιν άντί ορυκτών χτι-
στούς τάφους· οΰτω έν Παγασαϊς πρβ. Τσούνταν Μυκήναι 133-4
ΒΐΙΓΓΟ\ν5 ε. ά. 29 έξ. κ.α.
1 ΜΙ8 1903, 189 είκ. 8, 10.
2 ΜπΙΙθγ ε. α. σ. 288, 295, 313.
8 'Λρχ. Εφ. 1909, 95, πίν. 1 7, III 2.
1 Βΐ1ΓΓΟ\ν8 ε. α. 63.
Μυκηναϊκοί τάφοι: β) έν Θήβαις· υπό Α. Δ. Κεραμοπονλλου
238
νών «ιδιωτών» άνάκτων τών χρόνων εκείνων, οί-
τινες ορίζονται μεταξύ τοΟ 1600 και 1410 περί-
που π. Χρ.1. Συνάμα δε προστίθεται εν έ'τι τε-
κμήριρν προς πίστωσιν της γνώμης ό'τι, καθ δν
χρόνον κατεσκευάζοντο θαλαμοειδεΐς έν τώ βρα-
'/ώδει έδάφει τάφοι, έκτίζοντο και θολωτοί ύπο των
πλουσιωτέρων ή τών βασιλέων 2' διότι βεβαίως
σύγχρονοι τεχνϊται εποίησαν τά άγγεια της Πύ-
λου και τά τών Θηβών, άφ'οδ άντλοΟσιν έκ του
αύτοΟ έν γένει ταμείου σχημάτων και παραστατι-
κών μορφών, καίπερ έν διαφόροις τόποις, πιθανώς
δε και έργαστηρίοις έργαζόμενοι, ώς αποδεικνύει ή
διαφορά τοΰ πηλοΟ.
Αί παραστάσεις τών θηβαϊκών αγγείων διακρί-
νονται κυρίως εις τρεις τάξεις' διότι άλλοτε μεν
άπομιμοΟνται την φύσιν πιστώς, άλλοτε δέ μετά
ήττονος πίστεως, μείζονος δέ σχηματισμού (σχη-
ματοποιήσεως), και άλλοτε φέρουσι κοσμήματα
αλλότρια προς πασαν μίμησιν της φύσεως. Εις την
ποώτην τάςιν άνάγονται το άγγεϊον ύπ' άριθ. 20
(είκ. 19) και τά ϋπ'άρ.Η) (πίν.8,2),13 (είκ. 17 β)
και 23 (εϊκ. 17, δ, πίν 8,3) τά εΐκονίζοντα μετά πολ-
λής ακριβείας φύλλα κισσού.Όμοια προς ταΟτα είνε
τεμάχια ώς το της εϊκ. 24, άτινα συνελέχθησαν έν τώ
άγρώ τώ κειμένω ταπεινότερον του άνασκαφέντος
τάφου, προς Δ αϋτου και της ύπ'αυτόν άτραποΟ,
εντός της άκτΐνος τάφων ούχί προ μακρού χρό-
ΕΙκ. 24. Φύλλον «κισσοί;» Είχ. 25. Κρίνον εκ μνκη-
εχ μυκηναϊκού αγγείου. ναϊκοϋ αγγείου.
νου άνασκαφέντων (σελ. 210). Έν τώ αύτώ μέρει
συνέλεξα και άλλα ομοιότατα τό πλεΐστ°ν τοις
άνωτέρω άγγείοις θραύσματα, ών άξιάλογον έκρινα
τό είκ. 25, ό'περ έπίσης μετά φυσικότητος εικονίζει
1 Πρβ. ΒιΐΓΓ0\ν8 ϊ.α.78, 93, 94, 96, 98 κ.ά. [Ό Ό. Ρίππηβη,
ου τό βιβλίον ΖβίΙ ν,ηά Όαιιβτ άβτ ΙίνβϋΒβΙι-τηνΙεβηίδοΊιβη
ΚΐΐΙΐΜΓ 1909, έγνώρισα χατά τήν τελευταίαν της τυπώσεως τοΰ άρ-
θρου τούτου στιγμήν, καταβιβάζει ολίγον (πρβ. σ. 101) τάς χρονολο-
λογίας ταύτας, δεχόμενος 1550-1400. (Πρβ. Η3\νβ8 ε. α. 18)].
2 Ποβ. ζαί ανω σελ. 223 σημ. 3. Ένιαχοΰ η φύσις τοΰ έδά-
κρίνον, ό'μοιον προς τό της Κρήτης 1 τό άναγάμενον
εις την τελευταίαν αίγαίαν περίοδον I, σύνηθες
δέ και επί της χέρσου Ελλάδος 2. Τά θραύσματα
ταΟτα μαρτυρουσιν ότι ό ένταΰθα χώρος περι-
είχε καϊ άλλους τάφους συγχρόνους προς τον άνα-
σκαφέντα και ό'τι, άν όλάκληρον τό ένταΰθα μυ-
κηναϊκόν νεκροταφεΐον είνε σύγχρονον τώ άνασκα-
φέντι τάφω, ή άκμή τών Θηβών κατά την ευρεΐαν
μυκηναϊκήν περίοδον πρέπει νά ζητηθή έν τοις
χρόνοις, τοις διακρινομένοις έπι φυσιοκρατία τινι
έν τή τέχνη, προηγουμένοις δέ της τελευταίας
μυκηναϊκής περιόδου ήτοι της τελευταίας αιγαίας
III. Τότε ή ιστορία τοΟ τόπου τούτου πλέκεται
περί τον μΰθον τοΟ θεοφιλούς βασιλέως Κάδμου,
έκτίσθη δέ το έν τώ κέντρω της Καδμείας άνευ-
ρεθέν άνάκτορον αύτοΟ, ου τά τοιχογραφήματα
άπεικονίζουσι και κρίνα3.
Επίσης πιστώς άντιγράφουσι την φύσιν τά ύ-
π'άρ. 1, 5 και 24 αγγεία, άτινα κατά την έν τώ
οίκείω τόπω δοθεΐσαν έξήγησιν της διακοσμήσεως
αυτών πρέπει νά άναχθώσιν εις την μεσαίαν αί-
γαίαν περίοδον III (1800-1700 π. Χρ.) 4. Άλλά,
άν παραβάλωμεν αγγεία της τελευταίας αιγαίας
περιοοου ΠΙ, οία τα ίΐ Αίγίνης πίν. 4, 13. 5, 11.
Β, 2, βλέπομεν ότι ή διακόσμησις εκείνη δέν είνε
άποκλειστικον κτήμα τών παλαιοτέρων χράνιυν
και ότι επομένως ή τελευταία αιγαία περίοδος II
δύναται νά είνε γέφυρα τών παλαιοτέρων χρόνιον
προς.τους τών αίγινητικών άγγείων.
Ήττον πιστήν άντιγραφήν της φύσεως δεικνύει
τό ύπ' άριθ. 2 ώς και πάντα τά φέροντα τό κυμα-
τοειδές κόσμημα, τό δηλοΰν άνώμαλον έδαφος. Τό
κόσμημα όμως τούτο, άπαντών κατά την τελευ-
ταίαν αίγαίαν περίοδον I, Π και III (ποβ. πίν. 4,
2, 5, 11. 5, 12), δέν δυνάμεθα νά χρησιμοποιή-
σωμεν ώς τεκμήριον άκριβοΰς χρονολογίας. Ή
οινοχόη τοΟ Παλαικάστρου (όρα σ. 225, σημ. 2),
ή όμοια προς την τών Θηβών πίν. 9, 2 άποδίδεται
ώς έςαίρεσίς τις εις την τελευταίαν αίγαίαν περίο-
φους ήνάγχαζε τούς ανθρώπους νά χατασκευάζωσιν άντί ορυκτών χτι-
στούς τάφους· οΰτω έν Παγασαϊς πρβ. Τσούνταν Μυκήναι 133-4
ΒΐΙΓΓΟ\ν5 ε. ά. 29 έξ. κ.α.
1 ΜΙ8 1903, 189 είκ. 8, 10.
2 ΜπΙΙθγ ε. α. σ. 288, 295, 313.
8 'Λρχ. Εφ. 1909, 95, πίν. 1 7, III 2.
1 Βΐ1ΓΓΟ\ν8 ε. α. 63.