DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: Ho tou Athēnēsin Asklēpieiou peribolos kai to Eleusinion
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14281#0056
46 Ό τον Αϋήνησιν Ασκληπιείου περίβολος και το 'Ελευσίνιον νηο Φρ. Βερσάκη.
οπίσω μέρος και τον ναδν τον απέναντι της εισό- ϋοΓρϊθΜ έν ετει 188ο ώς θεμέλια τοΰ χορηγικού
δον». Ή ΰπαρξις προπύλου ήοη άπό της πρώτη; μνημείου τοϋ Νικίου έκληφθέντα (ΑΜ 1885,
συστάσεως του ίεροΰ συνεπάγεται κατά λογικήν 219 και ΑΜ 1889, 69). Έν τη μικρά μου δια-
άκολουθίαν καί την ύπαρςιν περιβόλου, οδ το πρό- "?ι^η τη δημοσιευθείση έν ΑΕ 1909, 222 προσε-
πυλον ήτο μέρος άναπόσπαστον. ΚαΊ το μεν έν πάΟησα να αποδείξω ότι τά θεμέλια ταύτα ούοε-
σ/.έλος περιβόλου αμέσως κατά την νοτίαν πλευ- μίαν είχον σχέσιν προς το μνημεΐον τούτο. Κατά
ράν της Ακροπόλεως κτισθέντος ανευρίσκεται εύ- την έκτύπωσιν της διατριβής ταύτης άνεκάλυψα
κόλως Διότι ούδέν άλλο δύναται νά είναι ή αύτη τά πραγματικά θεμέλια τοΟ ναοΟ τοΰ Νικίου κει-
αύτη ή πλευρά τοΟ λόφου. Απέναντι δε αύτοΰ θα μένου προς νότον της στοάς τοΰ Εύμένους.Επειδή
εκείτο το έτερον σκέλος και έκατέρωθεν κατά τά όμως είχε διορθωθή και το τελευταΐον δοκίμιον της
άκρα αί δύο λοιπαί πλευραί.'Ερευνώντες νυν όλό- εϊρημένης διατριβής, κατέστη αδύνατος πα.σα προσ-
κληρον τον χώρον τον περιλαμβανόμενον μεταξύ θήκη και μνεία της άνακαλύψεως. Απεφάσισα έκ
τών δύο θεάτρων, του Διονύσου και τοΰ Ήρωδου, τούτου νά δημοσιεύσω νέαν λεπτομερεστέραν έρ-
καταλήγομεν εϊς το συμπέρασμα δτι ουδείς άλλος γασιαν του μνημείου έν εύθέτω χρόνω, ήτις όμως
τοίχος δύναται νά άποτελέση τήν νοτίαν πλευράν ένεκα διαφόρων άλλων άσχολιών δεν ήδυνήθη μί-
του" τεμένους ή αύτος ο έκ τροχμαλοπαγών λίθων 1. χρι τούδε νά ίδη το φως.
Διότι πάντα τά μεταξύ τούτου και του λόφου της Παραλλήλως προς έμέ ήσχολεΐτο περί το μνη-
Άκροπόλεως υπάρχοντα λείψανα εϊνε τοίχων έκ μείον τούτο και ό άμερικανός αρχιτέκτων \ν. Β.
τιτανόλιθων, άνήκοντα μέν, ώς θέλομεν ίδει, ένϊ ΒίηβιηοοΓ, ό'στις άνακαλύψας και ούτος τά έν λόγω
συνόλω, ίερώ τινι, άλλ'ένεκα τοΰ ύλικοΟ, δντος θεμέλια έδημοσίευσε το πόρισμα της εργασίας αύτοΰ
έν χρήσει κατά τον Ρ' και κατά τάς άρχάς του Ε' έν Αιηβπα ,ΙοιίΓη. οί ΑγοΙι&θοΙ. XIV (1910)459.
π. Χρ. αιώνος, άρχαιοτέρω τών χρόνων του Τηλε- Διαφωνών εν τισι ριζικώς προς αυτόν, θέλω έπι-
μάχου.Ό τοίχος όμως 1 άρχαιότερος ών, ώς είπο- σπεύσει κατά το δυνατόν τήν δημοτίευσιν της προ-
μεν, του θεάτρου, ού ή οικοδομή δεν δύναται νά αναγγελθείσης έργασίας μου.
είναι νεωτέρα τών αρχών τοΟ Δ' π. Χρ. αιώνος Γά άποκαλυφθέντα θεμέλια τοΰ μνημείου τοΰ
( νβνβαΜΒ ,ΤαΙίΓΐ). 1909, 224), άρμό ζει παντελώς Νικίου έπεσκέφθη και ό Βόΐ'ρίθΐά και παρεδέξατο
προς τήν παραδεδομένην χρονολογίαν της ιδρύσεως και ούτος αύτά ώς τοιαύτα (ΑΜ 1911, 60 κέ.).
τοΰ ίεροΰ. "Ωστε ουδεμία πλέον δύναται νά γίνη συζήτησις
Το έξαγόμενον της μέχρι τοΰδε έρεύνης είναι περί τών τοίχων 2, ώς ανηκόντων τω ναώ έκείνω.
σπουδαιότατον, διότι νΰν το πρώτον αποκαλύπτε- Γί ήσαν λοιπόν; Άπετέλουν αναμφιβόλως τήν δυ-
ται ήμΐν οι' αυτής ή πραγματική εκτασις τοΰ ίε- τικήν τοΰ περιβόλου πλευράν μετά της εισόδου,
ροΰ τοΰ Ασκληπιού, καταλαμβάνοντας όλόκληρον Τοιαύτην τινά γνώμην είχε και ό ΚδΙιΙβΓ (ΑΜ
σχεδόν τον ύπο τήν νοτίαν της Ακροπόλεως πλευ- 1877, 240). Ούτω το εξ ανατολών προς δυσμάς
ράν χώρον, τόσον δ' όμως, όσον ή φυσική διαμόρ- διήκον σκέλος 2α είναι το βόρειον τμήμα τοΰ
φωσις τοΰ εδάφους έπέτρεπεν. Έκ της φυσικής προπύλου. ϊό δε νότιον τμήμα τούτου και το τής
ταύτης τοΰ εδάφους διασκευής οδηγούμενοι δυ- λοιπής δυτικής πλευράς ώς καί τεμάχιον τοΰ δυ-
νάμεθα νά όρίσωμεν ποΰ περίπου εκειντο και αί τικοΰ άκρου τοΰ τοίχου 1 άπεκόπησαν κατά τήν
δύο μικραι πλευραί τοΰ τεμένους. Καϊ ή μέν δυ- οίκοδόμησιν τοΰ θεάτρου τοΰ Ήρωδου, οί δε έξ
τική πλευρά δεν πρέπει νά άναζητηθη μακράν τοΰ αύτών ληφθέντες δόμοι έχρησιμοποιήθησαν έν τω
σημείου, εις δ απολήγει ό τοίχος 1, τό μέν διότι άνατολικώ τοίχω τοΰ κοίλου τούτου ώς θεμέλια,
έκεΐθεν τούτου το έδαφος είναι έπικλινές, το δε Μετά τήν καταστροφήν τής δυτικής πλευράς και
διότι εκεί που πλησίον έστρέοετο ή έκ δυσμών και τοΰ προπύλου τοΰ τεμένους ή οδός ή προς τοΰτο
νότου προς τήν Άκρόπολιν άγουσα οδός. άγουσα μετηνέχθη βορειότερον, όπισθεν τοΰ προς
Πράγματι δέ ύπάρχουσιν ένταΰθα τά έκ τροχμα- βορραν τοίχου τοΰ κοίλου. Ή αυτή οδός ήγε δια
λοπαγών λίθων λείψανα τοίχων 2, τά ύπο τοΰ μικρα.ς θύρας (πίν. 4 γ" είκ. 3) εις το έσωτερικον
οπίσω μέρος και τον ναδν τον απέναντι της εισό- ϋοΓρϊθΜ έν ετει 188ο ώς θεμέλια τοΰ χορηγικού
δον». Ή ΰπαρξις προπύλου ήοη άπό της πρώτη; μνημείου τοϋ Νικίου έκληφθέντα (ΑΜ 1885,
συστάσεως του ίεροΰ συνεπάγεται κατά λογικήν 219 και ΑΜ 1889, 69). Έν τη μικρά μου δια-
άκολουθίαν καί την ύπαρςιν περιβόλου, οδ το πρό- "?ι^η τη δημοσιευθείση έν ΑΕ 1909, 222 προσε-
πυλον ήτο μέρος άναπόσπαστον. ΚαΊ το μεν έν πάΟησα να αποδείξω ότι τά θεμέλια ταύτα ούοε-
σ/.έλος περιβόλου αμέσως κατά την νοτίαν πλευ- μίαν είχον σχέσιν προς το μνημεΐον τούτο. Κατά
ράν της Ακροπόλεως κτισθέντος ανευρίσκεται εύ- την έκτύπωσιν της διατριβής ταύτης άνεκάλυψα
κόλως Διότι ούδέν άλλο δύναται νά είναι ή αύτη τά πραγματικά θεμέλια τοΟ ναοΟ τοΰ Νικίου κει-
αύτη ή πλευρά τοΟ λόφου. Απέναντι δε αύτοΰ θα μένου προς νότον της στοάς τοΰ Εύμένους.Επειδή
εκείτο το έτερον σκέλος και έκατέρωθεν κατά τά όμως είχε διορθωθή και το τελευταΐον δοκίμιον της
άκρα αί δύο λοιπαί πλευραί.'Ερευνώντες νυν όλό- εϊρημένης διατριβής, κατέστη αδύνατος πα.σα προσ-
κληρον τον χώρον τον περιλαμβανόμενον μεταξύ θήκη και μνεία της άνακαλύψεως. Απεφάσισα έκ
τών δύο θεάτρων, του Διονύσου και τοΰ Ήρωδου, τούτου νά δημοσιεύσω νέαν λεπτομερεστέραν έρ-
καταλήγομεν εϊς το συμπέρασμα δτι ουδείς άλλος γασιαν του μνημείου έν εύθέτω χρόνω, ήτις όμως
τοίχος δύναται νά άποτελέση τήν νοτίαν πλευράν ένεκα διαφόρων άλλων άσχολιών δεν ήδυνήθη μί-
του" τεμένους ή αύτος ο έκ τροχμαλοπαγών λίθων 1. χρι τούδε νά ίδη το φως.
Διότι πάντα τά μεταξύ τούτου και του λόφου της Παραλλήλως προς έμέ ήσχολεΐτο περί το μνη-
Άκροπόλεως υπάρχοντα λείψανα εϊνε τοίχων έκ μείον τούτο και ό άμερικανός αρχιτέκτων \ν. Β.
τιτανόλιθων, άνήκοντα μέν, ώς θέλομεν ίδει, ένϊ ΒίηβιηοοΓ, ό'στις άνακαλύψας και ούτος τά έν λόγω
συνόλω, ίερώ τινι, άλλ'ένεκα τοΰ ύλικοΟ, δντος θεμέλια έδημοσίευσε το πόρισμα της εργασίας αύτοΰ
έν χρήσει κατά τον Ρ' και κατά τάς άρχάς του Ε' έν Αιηβπα ,ΙοιίΓη. οί ΑγοΙι&θοΙ. XIV (1910)459.
π. Χρ. αιώνος, άρχαιοτέρω τών χρόνων του Τηλε- Διαφωνών εν τισι ριζικώς προς αυτόν, θέλω έπι-
μάχου.Ό τοίχος όμως 1 άρχαιότερος ών, ώς είπο- σπεύσει κατά το δυνατόν τήν δημοτίευσιν της προ-
μεν, του θεάτρου, ού ή οικοδομή δεν δύναται νά αναγγελθείσης έργασίας μου.
είναι νεωτέρα τών αρχών τοΟ Δ' π. Χρ. αιώνος Γά άποκαλυφθέντα θεμέλια τοΰ μνημείου τοΰ
( νβνβαΜΒ ,ΤαΙίΓΐ). 1909, 224), άρμό ζει παντελώς Νικίου έπεσκέφθη και ό Βόΐ'ρίθΐά και παρεδέξατο
προς τήν παραδεδομένην χρονολογίαν της ιδρύσεως και ούτος αύτά ώς τοιαύτα (ΑΜ 1911, 60 κέ.).
τοΰ ίεροΰ. "Ωστε ουδεμία πλέον δύναται νά γίνη συζήτησις
Το έξαγόμενον της μέχρι τοΰδε έρεύνης είναι περί τών τοίχων 2, ώς ανηκόντων τω ναώ έκείνω.
σπουδαιότατον, διότι νΰν το πρώτον αποκαλύπτε- Γί ήσαν λοιπόν; Άπετέλουν αναμφιβόλως τήν δυ-
ται ήμΐν οι' αυτής ή πραγματική εκτασις τοΰ ίε- τικήν τοΰ περιβόλου πλευράν μετά της εισόδου,
ροΰ τοΰ Ασκληπιού, καταλαμβάνοντας όλόκληρον Τοιαύτην τινά γνώμην είχε και ό ΚδΙιΙβΓ (ΑΜ
σχεδόν τον ύπο τήν νοτίαν της Ακροπόλεως πλευ- 1877, 240). Ούτω το εξ ανατολών προς δυσμάς
ράν χώρον, τόσον δ' όμως, όσον ή φυσική διαμόρ- διήκον σκέλος 2α είναι το βόρειον τμήμα τοΰ
φωσις τοΰ εδάφους έπέτρεπεν. Έκ της φυσικής προπύλου. ϊό δε νότιον τμήμα τούτου και το τής
ταύτης τοΰ εδάφους διασκευής οδηγούμενοι δυ- λοιπής δυτικής πλευράς ώς καί τεμάχιον τοΰ δυ-
νάμεθα νά όρίσωμεν ποΰ περίπου εκειντο και αί τικοΰ άκρου τοΰ τοίχου 1 άπεκόπησαν κατά τήν
δύο μικραι πλευραί τοΰ τεμένους. Καϊ ή μέν δυ- οίκοδόμησιν τοΰ θεάτρου τοΰ Ήρωδου, οί δε έξ
τική πλευρά δεν πρέπει νά άναζητηθη μακράν τοΰ αύτών ληφθέντες δόμοι έχρησιμοποιήθησαν έν τω
σημείου, εις δ απολήγει ό τοίχος 1, τό μέν διότι άνατολικώ τοίχω τοΰ κοίλου τούτου ώς θεμέλια,
έκεΐθεν τούτου το έδαφος είναι έπικλινές, το δε Μετά τήν καταστροφήν τής δυτικής πλευράς και
διότι εκεί που πλησίον έστρέοετο ή έκ δυσμών και τοΰ προπύλου τοΰ τεμένους ή οδός ή προς τοΰτο
νότου προς τήν Άκρόπολιν άγουσα οδός. άγουσα μετηνέχθη βορειότερον, όπισθεν τοΰ προς
Πράγματι δέ ύπάρχουσιν ένταΰθα τά έκ τροχμα- βορραν τοίχου τοΰ κοίλου. Ή αυτή οδός ήγε δια
λοπαγών λίθων λείψανα τοίχων 2, τά ύπο τοΰ μικρα.ς θύρας (πίν. 4 γ" είκ. 3) εις το έσωτερικον